"5 เหตุผล" ที่ผู้หญิงในเมือง เสี่ยงมะเร็งปอด กว่าผู้หญิงนอกเมือง
"หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า
5 เหตุผลที่ผู้หญิงในเมืองเสี่ยงมะเร็งปอดกว่าผู้หญิงนอกเมือง
ป้องกันยังไง มาอ่านโพสต์นี้!
หลายคนพอได้ยินคำว่า “มะเร็งปอด” ก็จะคิดถึงบุหรี่ทันทีใช่ไหมครับ
แต่รู้ไหมว่าผู้หญิงที่ไม่สูบบุหรี่เลย แค่ใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ ๆ
ก็มีโอกาสเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้หญิงที่อยู่ต่างจังหวัดซะอีก
มันไม่ใช่เรื่องจะต้องย้ายบ้านหนีหรอกนะ
แต่มันมีปัจจัยหลายอย่างที่ซ่อนอยู่ในชีวิตประจำวันของคนเมืองที่เราไม่ทันสังเกต
วันนี้ผม 5 ข้อง่าย ๆ ว่าทำไมถึงเป็นแบบนั้น และทำยังไงให้ปอดปลอดภัยขึ้นได้
1.ฝุ่น PM 2.5 – ภัยเงียบที่หายใจเข้าไปทุกวัน
อันนี้ตัวหลักเลยครับ ฝุ่น PM 2.5 เล็กกว่าขนาดเส้นผมเกือบ 20 เท่า มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
แต่เข้าไปถึงลึกสุดของปอดแบบที่ร่างกายเอาออกไม่ได้
พอสะสมไปเรื่อย ๆ ก็กลายเป็นการอักเสบเรื้อรัง แล้วเซลล์ปอดมีโอกาสกลายพันธุ์เป็นมะเร็งได้
ในเมืองใหญ่ ๆ อย่างกรุงเทพ เชียงใหม่ ค่าฝุ่นเกินมาตรฐานแทบทั้งปี
โดยเฉพาะคนที่ทำงานในเมือง ขึ้นรถไฟฟ้า ลงเดินถน
น หรือแม้แต่นั่งทำงานในคอนโดเองก็เจอได้ เพราะฝุ่นพวกนี้มันลอดเข้าห้องง่ายมาก
แล้วจะป้องกันยังไง
•วันไหนค่าฝุ่นสูง ลองเปิดแอปเช็ก แล้วใส่หน้ากาก N95 เวลาออกข้างนอก
•ถ้าอยู่คอนโดหรือบ้านในเมือง ใช้เครื่องฟอกอากาศในห้องที่อยู่บ่อย ๆ จะช่วยได้เยอะ
•เปิดหน้าต่างระบายอากาศช่วงค่าฝุ่นต่ำ จะได้ไม่กักฝุ่นไว้ในห้อง
2. ควันทำอาหารในครัวเล็ก ๆ
หลายคนไม่เคยคิดว่า ทำกับข้าวในห้องเองก็เสี่ยงมะเร็งปอดได้
เพราะควันจากการทอด ผัด หรือย่าง โดยเฉพาะอาหารที่มีไขมันกระเด็นลงถ่าน
จะปล่อยสารโพลีอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (PAHs) และไนโตรซามีน ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง
ปัญหาคือ ผู้หญิงในเมืองจำนวนมากอยู่คอนโด ห้องเช่า
หรือทาวน์เฮาส์ที่ครัวเล็ก และไม่มีเครื่องดูดควันดี ๆ ทำให้ควันสะสมในห้อง
ผู้หญิงนอกเมืองหรือชนบทแม้ทำอาหารทุกวัน
แต่หลายบ้านครัวเปิดโล่ง ควันเลยกระจายออกไปได้ดีกว่า
วิธีลดความเสี่ยง
•ถ้าทำอาหารในครัวปิด ควรมีเครื่องดูดควันที่ต่อท่อออกนอกบ้านจริง ๆ
•เปิดหน้าต่างทุกครั้งที่ทำกับข้าว ให้ควันระบายออก
•เมนูควันเยอะ ๆ อย่างหมูกระทะ ปิ้งย่าง ลองทำในพื้นที่เปิดโล่งดีกว่า
3. ก๊าซเรดอน
อันนี้หลายคนไม่เคยได้ยินชื่อ “เรดอน” เลย
แต่ในวงการแพทย์ถือว่าเป็นตัวแสบอันดับสองรองจาก PM 2.5 สำหรับมะเร็งปอดในคนไม่สูบบุหรี่
มันมาจากดิน หิน และวัสดุก่อสร้างบางอย่าง เช่น หินแกรนิต หินอ่อน
พอเราอยู่ในห้องที่ปิดสนิท ไม่ค่อยระบายอากาศ ก๊าซนี้จะสะสมได้ง่ายมากโดยที่เราไม่รู้ตัว
ซึ่งคอนโดหรือห้องเช่าในเมืองมักมีความเสี่ยงตรงนี้มากกว่าบ้านเปิดโล่งในต่างจังหวัด
แต่ไม่ได้บอกว่าห้ามอยู่คอนโด หรือห้องเชานะครับ
แล้วจะทำยังไงดี
•เปิดหน้าต่างระบายอากาศบ่อย ๆ ให้ลมถ่ายเท
•ถ้าห้องใช้หินแกรนิตหรืออยู่ชั้นล่าง ยิ่งควรเปิดระบายอากาศ
•เครื่องฟอกอากาศบางรุ่นก็ช่วยกรองก๊าซนี้ได้ด้วย
4. ควันบุหรี่มือสอง – ไม่สูบก็เสี่ยง
ไม่สูบเองแต่คนรอบตัวสูบ ก็ยังโดนอยู่ดีครับ ทั้งบุหรี่ธรรมดาและบุหรี่ไฟฟ้า ควันพวกนี้มีสารก่อมะเร็งที่ทำร้ายปอดไม่แพ้กัน
ในเมืองเรามักเจอ passive smoke ง่ายกว่า เพราะอยู่ใกล้กันในคอนโด ร้านอาหาร หรือแม้แต่ในที่ทำงาน บางทีคนไม่สูบก็โดนไปเต็ม ๆ โดยไม่รู้ตัว
ทำไงดี?
•ถ้าเจอคนสูบบุหรี่ พยายามเดินออกห่าง หรือใส่หน้ากากช่วยกรองควัน
•ถ้าอยู่กับคนใกล้ชิดที่สูบ ลองคุยกันดี ๆ ให้เขาออกไปสูบข้างนอก
•อย่าคิดว่าบุหรี่ไฟฟ้าปลอดภัยกว่า เพราะมันก็มีอนุภาคเล็กที่อันตรายต่อปอดเหมือนกัน
5. ฮอร์โมนผู้หญิงก็มีส่วน
งานวิจัยเจอว่า ฮอร์โมนเอสโตรเจนของผู้หญิงทำให้ปอดไวต่อสารก่อมะเร็งมากขึ้น นั่นหมายความว่าถ้ารับฝุ่นหรือควันเท่ากัน ผู้หญิงบางช่วงวัยจะเสี่ยงกว่าผู้ชาย
โดยเฉพาะผู้หญิงวัยทำงาน วัยเจริญพันธุ์ที่ฮอร์โมนยังสูง เลยเห็นเคสมะเร็งปอดในคนไม่สูบบุหรี่เยอะขึ้นเรื่อย ๆ ในเมืองใหญ่
ทำไงดี?
•ตรวจสุขภาพปอดสม่ำเสมอ โดยเฉพาะถ้าอยู่ในเมือง
•ถ้ามีอาการไอเรื้อรัง เหนื่อยง่าย น้ำหนักลด อย่าปล่อย ควรไปพบแพทย์
ผมไม่ได้พูดให้แตกตื่นนะครับ อยู่เมืองไม่ได้แปลว่าต้องเป็นมะเร็งปอด
แต่ปัจจัยเสี่ยงมันเยอะกว่าจริง ๆ ทั้งฝุ่น ควันทำอาหาร ก๊าซเรดอน ควันบุหรี่ และฮอร์โมนของผู้หญิงเอง
เราเลี่ยงไม่ได้ 100% แต่ทำให้ความเสี่ยงน้อยลงได้ เช่น เปิดหน้าต่างระบายอากาศ ใส่หน้ากากวันที่ฝุ่นสูง ใช้เครื่องฟอกอากาศ หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ และหมั่นเช็กสุขภาพปอดบ้าง
ฝากด้วยนะครับ มะเร็งปอดเป็นมะเร็งที่เราเจอได้บ่อยขึ้นเรื่อยๆ ใครมีคำถามคอมเมนตืไว้ได้เลยนะ