นิรโทษกรรมสังคมสันติสุขแบบใด นักโทษในเรือนจำได้ออก 2 จาก 50 คน

16 กรกฎาคม 2568 ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรลงมติรับหลักการเฉพาะร่างฉบับพรรครวมไทยสร้างชาติ พรรคครูไทยเพื่อประชาชน และพรรคภูมิใจไทย ทั้งนี้มีมติให้ใช้ร่างพรรครวมไทยสร้างชาติเป็นร่างหลัก ส่วนร่างฉบับพรรคก้าวไกล (ย้ายไปพรรคประชาชน) และฉบับภาคประชาชนไม่ผ่านด้านรับหลักการในวาระแรก บทความนี้จะชวนสำรวจว่าหากกฎหมายนิรโทษกรรมฉบับ “สังคมสันติสุข” บังคับใช้เป็นกฎหมาย เหตุใดนักโทษในเรือนจำ 50 คนจะได้ปล่อยตัวในคดีการเมืองของตัวเองเพียงแค่สองคนเท่านั้น

ร่างทั้งสามฉบับของทั้งสามพรรคใช้ชื่อในลักษณะเดียวกันว่าพระราชบัญญัติ “สร้างเสริมสังคมสันติสุข” และทั้งร่างทั้งสามฉบับนี้จะมี “บัญชีแนบท้าย” ที่ระบุคล้ายกันว่าจะล้างผิดให้ความผิดในฐานใดตามกฎหมายใดบ้าง ฐานความผิดตามบัญชีแนบท้ายฉบับทั้งสามพรรคระบุฐานความผิดต่างๆ ดังนี้

• · ฐานกบฏ ใช้กำลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้ายเพื่อล้มล้างอำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร หรืออำนาจตุลาการแห่งรัฐธรรมนูญ หรือทำให้ใช้อำนาจนั้นไม่ได้ และแบ่งแยกราชอาณาจักรหรือยึดอำนาจปกครองในส่วนหนึ่งส่วนใดแห่งราชอาณาจักรตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 113 (2) และ (3)

• ฐานกบฏ โดยสะสมกำลังพลหรืออาวุธ เตรียมการหรือสมคบกันเพื่อเป็นกบฏ หรือกระทำการใดในส่วนหนึ่งของแผนการเพื่อกบฏ หรือยุยงให้ประชาชนเป็นกบฏ หรือรู้ว่ามีกบฏแล้วช่วยปกปิดไว้ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 114

• · ฐานยุยงปลุกปั่น การกระทำให้ปรากฏแก่ประชาชนด้วยวาจา หนังสือหรือวิธีอื่นใด อันไม่ใช่เป็นการกระทำภายในความมุ่งหมายแห่งรัฐธรรมนูญหรือไม่ใช่เพื่อแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต เพื่อให้เกิดผลเช่น เกิดความปั่นป่วน หรือกระด้างกระเดื่องในหมู่ประชาชน ถึงขนาดที่จะก่อความไม่สงบขึ้นในราชอาณาจักร ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116

• · ฐานยุยงหรือจัดให้มีการนัดหยุดงาน หรือร่วมกันไม่ยอมให้มีการค้าขายหรือติดต่อการธุรกิจเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในกฎหมาย บังคับรัฐบาล หรือเพื่อข่มขู่ประชาชน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 117

• · ฐานก่อการร้าย โดยใช้กำลังก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตหรือเสรีภาพของบุคคล แก่ระบบขนส่งสาธารณะ โทรคมนาคม หรือโครงสร้างพื้นฐาน แก่ทรัพย์สินของรัฐหรือบุคคลใดอันก่อให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจ ถ้าการกระทำเหล้านี้มีความมุ่งหมายเพื่อขู่เข็ญหรือบังคับรัฐบาลไทยหรือรัฐบาลต่างประเทศ ให้กระทำหรือไม่กระทำการใดๆ หรือสร้างความปั่นป่วนให้เกิดความหวาดกลัวในหมู่ประชาชน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 135/1

• · ฐานก่อการร้าย ขู่เข็ญว่าจะก่อการร้าย หรือสะสมกำลังพลอาวุธ จัดหาทรัพย์สิน ให้หรือรับการฝึกเพื่อการก่อการร้าย เตรียมการหรือสมคบกันเพื่อก่อการร้าย หรือกระทำการในส่วนหนึ่งของแผนการกบฏ หรือยุงยงให้ประชาชนมีส่วนในการก่อการร้าย หรือปกปิดการก่อการร้าย ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 135/2

• · ฐานดูหมิ่นเจ้าพนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 136

• · ฐานต่อสู้ขัดความการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 138

• · ฐานข่มขืนใจเจ้าพนักงานให้ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบหรือละเว้นปฏิบัติหน้าที่ โดยใช้กำลังหรือขู่ว่าจะใช้ต่อเจ้าหนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 139

• · ฐานเป็นอั้งยี่และซ่องโจร ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 209-214

• · ฐานมั่วสุมตั้งแต่สิบคนขึ้นไปเพื่อประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะประทุษร้าย ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 215

• · ฐานไม่เลิกมั่วสุมตามคำสั่งเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 216

• · ฐานวางเพลิงเผาทรัพย์ผู้อื่น หรือสถานที่สาธารณะ หรือทรัพย์ของตนเองที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ทรัพย์ของผู้อื่น ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 217-220

• · ฐานวางเพลิงโดยประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 225

• · ฐานทำให้สถานที่เช่น โรงเรือน อู่เรือ เป็นอันตรายแก่ผู้อื่น ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 226

• · ฐานทำร้ายร่างกายจนเป็นเหตุให้อันตรายแก่ร่างกายหรือจิตใจของผู้อื่น ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 295

• · ฐานเข้าร่วมการชุลมุนต่อสู้ตั้งแต่สามคนขึ้นไป ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 299

• · ฐานประมาทจนเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตรายสาหัส ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 300

• · ฐานข่มขืนใจบังคับให้ผู้อื่นกระทำการหรือๆไม่กระทำการใด โดยทำให้กลัวว่าจะเกิดอันตรายต่อชีวิต ทรัพย์สิน ร่างกาย เสรีภาพ หรือชื่อเสียงของผู้อื่นหรือตนเอง ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 309 วรรคหนึ่งและวรรคสาม

• · ฐานหน่วงเหนี่ยวทรัพย์หรือกักขังผู้อื่น ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 วรรคหนึ่ง

• · ฐานหน่วงเหนี่ยวทรัพย์หรือกักขังผู้อื่น ให้กระทำการใดให้แก่ผู้กระทำหรือบุคคลอื่นตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 ทวิ

• · ฐานประมาทอันเป็นเหตุให้ผู้อื่นถูกหน่วงเหนี่ยวหรือถูกกักขัง ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 311

• · ฐานทำให้เสียทรัพย์ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 358 และมาตรา 359 (3)

• · ฐานบุกรุก ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 362 มาตรา 364มาตรา 365 (3) หรือ (2)

• · ฐานละเมิดอำนาจศาล ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ตามมาตรา 30 และมาตรา 31

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2561

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภาพ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2561

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2560

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยวิทยุคมนาคม พ.ศ.2498 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2535

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยทางหลวง พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2549

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ปี 2548

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร ปี 2551

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยจราจรทางบก พ.ศ. 2522 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2565

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง พ.ศ. 2560

• · ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการชุมนุมสาธารณะพ.ศ. 2558

นอกจากนี้ร่างฉบับพรรคภูมิใจไทยเป็นร่างฉบับเดียวที่ระบุความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง ซึ่งอีกสองฉบับไม่ได้ระบุไว้

หากพิจารณาตามข้อมูลฐานความผิดในบัญชีแนบท้ายนี้จะทำให้ในการนิรโทษกรรมเพื่อให้ผู้ที่ถูกดำเนินคดีพ้นผิดฉบับ “สังคมสันติสุข” มองข้ามผู้ถูกดำเนินคดีที่ในระหว่างนี้กำลังถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำทั้ง 50 คน โดยในจำนวน 50 คนนี้ มีบุคคลที่ไม่เข้าข่ายการนิรโทษกรรมฉบับรวมไทยสร้างชาติ-ครูไทยเพื่อประชาชนไปด้วยเหตุผลว่า

• เป็นนักโทษจากความผิดในฐานหมิ่นประมาทกษัตริย์ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จำนวน 34 คน

• เป็นนักโทษจากฐานความผิดที่เกี่ยวข้องกับระเบิดทั้งตั้งแต่ยุคคนเสื้อแดงจนถึงการชุมนุมของคนรุ่นใหม่ในปี 2563 - 2566 จำนวน 12 คน

คนทั้งสองกลุ่มนี้รวมกันเป็นจำนวน 46 คนบางส่วนจะยังคงต้องรอการตัดสินพิพากษาจากศาลว่าพวกเขามีความผิดหรือไม่ แต่สำหรับคนที่ถูกพิพากษาแล้วว่ามีความผิดจะต้องรับโทษจนครบกำหนดเท่านั้นพวกเขาจึงจะได้รับอิสรภาพ การนิรโทษกรรมโดยใช้ “บัญชีแนบท้าย” จากร่างกฎหมายนิรโทษกรรมทั้งสามฉบับที่ได้รับความเห็นชอบในชั้นรับหลักการจะไม่ครอบคลุมถึงคนในเรือนจำทั้ง 46 คนนี้

นักโทษการเมืองได้ล้างผิด 2 จาก 50 คน อีก 2 คนจะพ้นโทษก่อน

โดยในจำนวนผู้ถูกคุมขังในเรือนจำจาก 50 คน มีเพียงสี่คนเท่านั้นที่จะได้รับการนิรโทษกรรมตามฐานความผิดที่ระบุในบัญชีแนบท้าย คือในฐานความผิดละเมิดอำนาจศาลสองคน ความผิดฐานวางเพลิงหนึ่งคน และความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์หนึ่งคน

สองคนได้รับนิรโทษกรรมจากฐานความผิดละเมิดอำนาจศาล ได้แก่ศรัณย์ อนุรักษ์ปราการและพัชรวัฒน์ โกมลประเสริฐสุข โดยในวันที่24 มิถุนายน 2568 ศาลฎีกามีคำพิพากษาให้ทั้งคู่รับโทษกักขัง โดยพัชรวัฒน์ถูกพิพากษาให้รับโทษกักขัง 40 วัน ส่วนศรัณย์ได้รับโทษกักขังสองเดือน แต่กว่าที่ร่างกฎหมายนิรโทษกรรมจะผ่านการพิจารณาในวาระสองและสาม ไปจนถึงชั้นวุฒิสภา และประกาศใช้เป็นกฎหมาย ทั้งคู่จะรับโทษครบกำหนดและถูกปล่อยตัวแล้ว

ส่วนอีกสองคนที่จะได้รับการนิรโทษกรรมตามบัญชีแนบท้ายนี้ด้วย คือวิจิตร จากกรณีโพสต์เฟซบุ๊กในฐานความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ส่วนอีกคนหนึ่งคือประวิตรจากกรณีการเผาป้อมจราจรในความผิดฐานวางเพลิงหนึ่งคน

รายชื่อผู้ถูกคุมขังในเรือนจำ ความผิดในฐานที่ถูกกล่าวหา เข้าข่ายฐานความผิดตามบัญชีแนบท้ายหรือไม่ สรุปรวมว่าจะได้นิรโทษกรรมหรือไม่ ประวิตร ฐานวางเพลิงเผาทรัพย์ เข้าข่าย ได้นิรโทษกรรม ฐานมั่วสุ่ม เข้าข่าย ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ปี 2548 เข้าข่าย คเชนทร์ ฐานร่วมกันมีวัตถุระเบิดในครอบครอง ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวนิรโทษกรรม ฐานวางเพลิงเผาทรัพย์ เข้าข่าย ฐานทำให้เพลิงไม้ เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานมั่วสุม เข้าข่าย ฐานพกพาอาวุธไปในที่สาธารณะ ไม่เข้าข่าย ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ปี 2548 เข้าข่าย ขจรศักดิ์ ฐานร่วมกันมีวัตถุระเบิดในครอบครอง ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวนิรโทษกรรม ฐานวางเพลิงเผาทรัพย์ เข้าข่าย ฐานทำให้เพลิงไม้ เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานมั่วสุม เข้าข่าย ฐานพกพาอาวุธไปที่นี่สาธารณะ ไม่เข้าข่าย ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ปี 2548 เข้าข่าย ฐานครอบครองยุทธภัณฑ์โดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ไพฑูรย์ ฐานมั่วสุม เข้าข่าย ได้นิรโทษกรรม ฐานพยายามฆ่าเจ้าพนักงาน ไม่เข้าข่าย สุขสันต์ ฐานสนับสนุนการพยายามฆ่าเจ้าพนักงาน ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวนิรโทษกรรม ยงยุทธ (แดง ชินจัง) ฐานอั้งยี่ เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวนิรโทษกรรม ฐานพยายามฆ่า ไม่เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ฐานครอบครองยุทธภัณฑ์โดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ธีรภัทร ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานพยายามฆ่าเจ้าพนักงาน ไม่เข้าข่าย ฐานทำร้ายร่างกาย ไม่เข้าข่าย พีรพงศ์ ฐานครอบครอบอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานทำให้เสียทรัพย์ เข้าข่าย ฐานพกพาอาวุธไปในที่สาธารณะ ไม่เข้าข่าย ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ปี 2548 เข้าข่าย วิจิตร ฐานความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เข้าข่าย ได้นิรโทษกรรม ฐาปณา ฐานวางเพลิงเผาทรัพย์ เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ยุทธนา ฐานพยายามฆ่า ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานก่อการร้าย เข้าข่าย ฐานอั้งยี่ เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย มหาหิน ฐานพยายามฆ่า ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานก่อการร้าย เข้าข่าย ฐานอั้งยี่ เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย กฤษดา ฐานฆ่าเจ้าพนักงาน ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ฐานพกพาอาวุธไปในที่สาธารณะ ไม่เข้าข่าย บุ๊ค ธนายุทธ ฐานพกพาอาวุธไปในที่สาธารณะ ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย เมธี ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม วีรวัฒน์ ฐานละเมิดอำนาจศาล เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ฐานทำให้เกิดระเบิด ไม่เข้าข่าย จักรี ฐานครอบครองอาวุธโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่เข้าข่าย ไม่ได้ปล่อยตัวเพราะนิรโทษกรรม ศรัณย์ อนุรักษ์ปราการ ฐานละเมิดอำนาจศาล เข้าข่าย ได้นิรโทษกรรม พัชรวัฒน์ โกมลประเสริฐกุล ฐานละเมิดอำนาจศาล เข้าข่าย ได้นิรโทษกรรม

ส่วนอีก 35 คนที่โดนคดีมาตรา 112 สามารถดูได้ที่ลิงก์นี้ https://www.ilaw.or.th/days-in-prison