ย้อนไทม์ไลน์เหตุการณ์สำคัญ ชนวนเหตุ ‘แพทองธาร’ พ้นนายกฯ

นางสาวแพทอง ธารชินวัตรถูกปลดจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี พร้อมกับคณะรัฐมนตรีทั้งหมด หลังจากที่ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 6 : 3 โดยเห็นว่าเป็นการขาดคุณสมบัติและมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ

ทั้งนี้ “ฐานเศรษฐกิจ” จาไปไล่ย้อนดูไทม์ไลน์เหตุการณ์สำคัญจนเป็นที่มาของการที่นางสาวแพทองธาร ต้องพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีล่าสุด

• 14-15 มิถุนายน 2568 : การประชุมคณะกรรมการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (JBC) ครั้งที่ 6 จัดขึ้นอย่างเป็นทางการ สมเด็จฮุนเซนแถลงจุดยืนกดดันให้ไทยเปิดด่านชายแดนทั้งหมด และตอบโต้โดยห้ามนำเข้าสินค้าน้ำมันหรือเรียกแรงงานกัมพูชากลับจากไทย ซึ่งไม่สอดคล้องกับผลการประชุม JBC

• 6 มิถุนายน 2568 : ที่ประชุมสภาความมั่นคงแห่งชาติมีมติให้กองทัพหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาใช้อำนาจตามกฎหมายในการควบคุมจุดผ่านแดนให้สอดคล้องกับสถานการณ์และนโยบายของรัฐบาล โดยพิจารณาจากความเบาไปหาหนักและเท่าที่จำเป็น

• 7 มิถุนายน 2568 : ฝ่ายกองทัพมีคำสั่งควบคุมการเปิด-ปิดจุดผ่านแดนทุกประเภทตามชายแดนไทย-กัมพูชา (หลังจากมติของ สปท. เพียง 1 วัน)

• 9 มิถุนายน 2568 : กองบัญชาการกองทัพไทยมีหนังสือด่วนที่สุดเสนอสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ ให้เร่งเสนอมาตรการแก้ไขปัญหาอาชญากรรมทางเทคโนโลยี การค้ามนุษย์ และบ่อนการพนันในกัมพูชาเข้าที่ประชุม สปท. โดยด่วน รวมถึงเสนอมาตรการเช่นตัดไฟ ระงับสัญญาณอินเทอร์เน็ต และควบคุมสินค้า/ยุทโธปกรณ์

• 15 มิถุนายน 2568 : นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี (ผู้ถูกร้อง) สนทนา (อย่างไม่เป็นทางการ) กับสมเด็จฮุนเซนในเรื่องเกี่ยวกับการเปิด-ปิดด่านบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา โดยที่สถานการณ์ชายแดนไทย-กัมพูชายังคงตึงเครียดสูง และไม่มีทีท่าลดระดับความรุนแรง ซึ่งในวันเดียวกันนี้ กระทรวงการต่างประเทศต้องชี้แจงผ่าน Facebook ว่าการประชุม JBC ไม่ได้มีการหารือประเด็นที่กัมพูชาจะนำพื้นที่ 4 จุดเข้าสู่การพิจารณาของ ICJ หรือประเด็นแผนที่ตามที่ฝ่ายกัมพูชาอ้าง

• 16 มิถุนายน 2568 : ผู้ถูกร้องเรียกประชุมฝ่ายความมั่นคงชุดเล็กที่บ้าน และแจ้งการหารือกับสมเด็จฮุนเซนให้ผู้เข้าร่วมประชุมทราบ แต่ไม่ได้แจ้งรายละเอียดข้อสนทนาที่เป็นประเด็นในคดี

• 18 มิถุนายน 2568 : นายฉัตรชัย บางชวด เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ (พยาน) เพิ่งทราบรายละเอียดที่ผู้ถูกร้องสนทนากับสมเด็จฮุนเซนจากคลิปเสียงที่เผยแพร่ต่อสาธารณชน

• 1 กรกฎาคม 2568 : ศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้นางสาวแพทองธาร ชินวัตร (ผู้ถูกร้อง) หยุดปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรี

• 29 สิงหาคม 2568 : ศาลรัฐธรรมนูญนัดอ่านคำวินิจฉัยในคดีที่ประธานวุฒิสภาส่งคำร้องขอให้ศาลวินิจฉัยว่าความเป็นรัฐมนตรีของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร สิ้นสุดลงเฉพาะตัวหรือไม่

ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าความเป็นรัฐมนตรีของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร สิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรค 1 (4) ประกอบมาตรา 160 (5) นับแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2568

ผลจากคำวินิจฉัยนี้ ทำให้คณะรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรค 1 (4) ประกอบมาตรา 168 วรรค 1 (1)

รายชื่อตัวละคร (Cast of Characters)

นางสาวแพทองธาร ชินวัตร : นายกรัฐมนตรีและผู้ถูกร้องในคดีนี้ ถูกกล่าวหาว่าขาดคุณสมบัติและมีพฤติกรรมฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง จากการสนทนาส่วนตัวกับสมเด็จฮุนเซนในเรื่องความมั่นคงของประเทศ ซึ่งศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่ง

สมเด็จฮุนเซน : ประธานวุฒิสภาแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ผู้มีบทบาทสำคัญทางการเมืองและเป็นบิดาของนายฮุน มานี (นายกรัฐมนตรีกัมพูชา) เป็นคู่สนทนาของนางสาวแพทองธารในคลิปเสียงที่เป็นหลักฐานสำคัญในคดี

นายฮุน มาเนต : นายกรัฐมนตรีกัมพูชา เป็นบุตรชายของสมเด็จฮุนเซน และมีการพูดคุยผ่านข้อความกับผู้ถูกร้องหลังจากที่ผู้ถูกร้องสนทนากับสมเด็จฮุนเซน

พลโทบุญสิน พาดกลาง : แม่ทัพภาคที่ 2 ถูกกล่าวถึงในบทสนทนาของนางสาวแพทองธารกับสมเด็จฮุนเซน โดยผู้ถูกร้องกล่าวถึงแม่ทัพภาค 2 ว่าเป็น "คนของฝั่งตรงข้ามกับเรา"

นายฉัตรชัย บางชวด : เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ เป็นพยานในคดีที่ระบุว่าเพิ่งทราบรายละเอียดของบทสนทนาที่เป็นประเด็นจากคลิปเสียงที่เผยแพร่ต่อสาธารณชน

ประธานวุฒิสภา : ผู้ยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญให้วินิจฉัยว่าความเป็นรัฐมนตรีของนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงเฉพาะตัวหรือไม่

พลเอกสวัสดิ์ ทัศนา : สมาชิกวุฒิสภา ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ร้อง

นายชนินทร์ แก่นหิรัน : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ร้อง

นายอมร สุวรรณโรจ : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ร้อง

ผู้แทนฝ่ายผู้ถูกร้อง (นางสาวแพทองธาร ชินวัตร):สุ 2 (ชื่อไม่ชัดเจน) : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ถูกร้อง

นายพีรพัฒน์ ฝอยทอง : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ถูกร้อง

นางสาวนพรัตน์ พลศิลป์ : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ถูกร้อง

นางสาวมนทิชา ประสิทธิ์กสิกร : ผู้รับมอบฉันทะมาศาลในฐานะผู้แทนฝ่ายผู้ถูกร้อง

คณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ : ผู้ทำหน้าที่พิจารณาและอ่านคำวินิจฉัยในคดี

ท่านปัญญา อุชาชน : ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หนึ่งในผู้อ่านคำวินิจฉัย

ท่านอุดม สิทธิวิรัตน์ธรรม : ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หนึ่งในผู้อ่านคำวินิจฉัย (เป็นผู้เริ่มอ่านคำวินิจฉัย)

ท่านวิรุณ แสงเถียร : ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หนึ่งในผู้อ่านคำวินิจฉัย

ท่านจิรยุทธ ฮาวานนท์ : ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ หนึ่งในผู้อ่านคำวินิจฉัย