ฉากพิพากษา แพทองธาร ชัยเกษม ‘เป็นนายกฯไม่ใช่ตำแหน่งพิเศษ’

คอลัมน์ : Politics policy people forum

ศุกร์ที่ 29 สิงหาคม เป็นวันตัดสินชะตานายกรัฐมนตรีตระกูลชินวัตร คนที่ 3

จากคดีที่ สว. 36 คน เข้าชื่อยื่นคำร้องต่อประธานวุฒิสภา ให้ส่งเรื่องไปยังศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยความเป็นรัฐมนตรี ของ “แพทองธาร ชินวัตร” นายกรัฐมนตรี สิ้นสุดลงเฉพาะตัวตามรัฐธรรมนูญมาตรา 170 (4) ประกอบมาตรา 160 (4) (5) ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์หรือไม่ กรณีคลิปเสียงสนทนาสมเด็จฮุน เซน แห่งกัมพูชา

แพทองธาร จะได้ไปต่อ หรือพ้นเก้าอี้ไปตามคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ไม่ต่างจากนายกฯ พรรคเครือข่ายทักษิณ ชินวัตร-พรรคเพื่อไทย 4 คน ที่พ้นตำแหน่งไปก่อนหน้านี้

หนึ่ง สมัคร สุนทรเวช ศาลรัฐธรรมนูญให้พ้นจากนายกฯ คดีชิมไปบ่นไป

สอง สมชาย วงศ์สวัสดิ์ ศาลรัฐธรรมนูญตัดสินยุบพรรคพลังประชาชน

สาม ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ศาลรัฐธรรมนูญตัดสินให้พ้นจากตำแหน่งนายกฯ กรณีโยกย้าย ถวิล เปลี่ยนศรี

สี่ เศรษฐา ทวีสิน ศาลรัฐธรรมนูญตัดสินให้พ้นจากตำแหน่ง กรณีตั้ง พิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี

ฉากคดีคลิปเสียง

ท่ามกลางข่าวลือในวงการเมือง ทั้งกรณีนายกฯ จะตัดสินใจลาออกจากตำแหน่งก่อนศาลรัฐธรรมนูญตัดสิน หรือมี “ซูเปอร์ดีล” ฉบับ “คดี” แลก “คดี” ระหว่างคดีคลิป กับคดีชั้น 14 ต้องมีคดีใดคดีหนึ่งที่ต้องมีผู้แพ้

แต่หากซาวเสียงคนเพื่อไทย ส่วนใหญ่ประเมินว่า คดีนายกฯ แพทองธาร ในวันที่ 29 สิงหาคม จะรอด และได้ไปต่อ

อย่างไรก็ตาม หากประเมินในช่วงโค้งสุดท้ายอาจออกได้ 3 หน้าฉาก

ฉากที่หนึ่ง ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก เห็นว่า การกระทำของนายกฯ ไม่เข้าข่ายฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมร้ายแรง โดยศาลวินิจฉัยยกคำร้อง “แพทองธาร” เป็นนายกฯ บริหารประเทศต่อไป

รัฐบาลจะใช้ทุกกลไกเร่งผลักดันผลงาน ทั้งการแก้หนี้ครัวเรือน ลดภาระค่าครองชีพ อย่างรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย รวมถึงนโยบายปราบปรามยาเสพติด ที่พรรคเพื่อไทยขับเน้นให้เห็นภาพ เพื่อนำไปใช้หาเสียงเลือกตั้ง ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในปี 2569

แต่ก็ต้องเจอคู่แค้น-คู่แข่ง พรรคฝ่ายค้าน นำโดยพรรคประชาชน และพรรคภูมิใจไทย 2 แกนนำ ประกาศใช้สิทธิตามรัฐธรรมนูญซักฟอกนายกฯ แบบลงมติไม่ไว้วางใจตามมาตรา 151 หรือแบบไม่ลงมติตามมาตรา 152

“พริษฐ์ วัชรสินธุ” สส.บัญชีรายชื่อ โฆษกพรรคประชาชน กล่าวว่า ในกรณีไม่วินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่ง เรื่องก็จะกลับมาที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรว่าเราจะใช้กลไกสภาอย่างไรในการตรวจสอบการทำหน้าที่ของนายกฯ ทั้งในบริบทของคลิปเสียง หรือบริบทอื่น ๆ ที่ผ่านมา

“กลไกไม่ว่าจะเป็นการเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจ ตามมาตรา 151 หรือการอภิปรายทั่วไป ตามมาตรา 152 ซึ่งเป็นกลไกและเครื่องมือที่ฝ่ายค้านสามารถทำได้ แต่ถ้านายกฯถูกวินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่งก็จะเข้าสู่กระบวนการในการเลือกนายกฯคนใหม่ จุดยืนของพรรคประชาชน ยืนยันจุดยืนเดิม ไม่มีเปลี่ยน”

ชิงลาออก-ถูกสอย

ทางที่สอง ในกรณีที่นายกฯลาออกจากตำแหน่งในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนการพิจารณาตัดสินคดี เมื่อถึงวันที่ 29 สิงหาคม ศาลอาจจะมีมติยกคำร้อง เนื่องจาก “แพทองธาร” ในฐานะผู้ถูกร้องได้ลาออกจากตำแหน่ง

ทางที่สาม ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมากเห็นว่า “แพทองธาร” ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง พ้นจากตำแหน่ง

กระบวนการเลือกนายกฯใหม่

ไม่ว่า น.ส.แพทองธาร จะลาออกจากตำแหน่งนายกฯ หรือถูกศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้พ้นจากตำแหน่ง กระบวนการต่อไป พรรคเพื่อไทยในฐานะแกนนำรัฐบาล จะต้องพยายามรวบรวมเสียง สส. เพื่อจัดตั้งรัฐบาลขึ้นใหม่ และเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ตามมาตรา 159

พรรคเพื่อไทย ในฐานะแกนนำรัฐบาลจะต้องรวบรวมเสียงจัดตั้งรัฐบาล ก่อนให้สภาผู้แทนราษฎรโหวตแคนดิเดตนายกฯ ในบัญขี คือ “ชัยเกษม นิติสิริ” แคนดิเดตนายกฯ คนสุดท้าย

ทั้งนี้ การลงมติของสภาผู้แทนราษฎรในการเลือกนายกฯ จะต้องโหวตโดยเปิดเผยด้วยการขานชื่อ และต้องมีคะแนนเสียงเกินกว่า 246 เสียง ซึ่งเป็นเสียงกึ่งหนึ่งของ สส.ทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร 492 คน

เช็กเสียงขั้วรัฐบาลปริ่มน้ำ

สำหรับเสียงของพรรคร่วมรัฐบาลปัจจุบัน มี 11 พรรค จำนวน 253 เสียง ประกอบด้วย พรรคเพื่อไทย 140 เสียง พรรครวมไทยสร้างชาติ 36 เสียง พรรคกล้าธรรม 25 เสียง พรรคประชาธิปัตย์ 25 เสียง พรรคชาติไทยพัฒนา 10 เสียง พรรคประชาชาติ 9 เสียง พรรคชาติพัฒนา 3 เสียง พรรคไทรวมพลัง 2 เสียง พรรคเสรีรวมไทย 1 เสียง พรรคประชาธิปไตยใหม่ 1 เสียง พรรคไทยก้าวหน้า 1 เสียง

ขณะที่เสียงของพรรคร่วมฝ่ายค้าน มี 239 เสียง ประกอบด้วย พรรคประชาชน 143 เสียง พรรคภูมิใจไทย 69 เสียง พรรคพลังประชารัฐ 20 เสียง พรรคไทยสร้างไทย 6 เสียง พรรคเป็นธรรม 1 เสียง

แต่ในจำนวนเสียงของฝ่ายค้าน ได้ประกาศตัวเป็น “งูเห่า” ไปอยู่ขั้วรัฐบาล ประมาณ 7-8 เสียง ทำให้เสียงของรัฐบาลมีอยู่ประมาณ 260 เสียง

ชัยเกษม พร้อมรับบทนายกฯ

โค้งสุดท้ายแห่งคดี “ชัยเกษม” ในฐานะที่เป็นแคนดิเดตนายกฯพรรคเพื่อไทย ที่ถูกมองว่าจะมาแทนนายกฯแพทองธาร หากพ้นตำแหน่ง เขากล่าวถึงความพร้อมของตนเองว่า

“ผมไม่ห่วง ถ้าจะให้ทำอะไรก็อยู่ในวิสัยที่จะทำได้ ถ้าจะให้ดี ให้ คุณอิ๊งค์ (แพทองธาร) อยู่ต่อไป ผมไม่ได้ยุ่งยากอะไร เพราะฉะนั้น ผมเชียร์ให้คุณอิ๊งค์”

“ส่วนถ้าผมเป็นก็ไม่ต้องเตรียมอะไร ถ้ามอบให้ทำงานต่าง ๆ ผมอยู่ในวิสัยให้ทำได้ ผมมีประสบการณ์ ความรู้ความสามารถเพียงพออยู่แล้ว”

“ให้ผมทำอะไรก็แล้วแต่ ผมต้องใช้ความรู้ความสามารถใช้ดุลพินิจของตัวเองได้ ไม่ใช่สั่งไม่ได้ ถ้าคำสั่งนั้นเมื่อพิจารณาแล้วดีต่อประเทศชาติ และเป็นคำสั่งที่ถูกต้องก็ไม่เห็นเป็นไร แต่ถ้ามันฝืนทำแล้วไม่เกิดประโยชน์บ้านเมือง จะให้ผมทำบ้า ๆ บอ ๆ ตามไปก็ทำไม่ได้ เป็นสันดานผมอยู่แล้ว ไม่ได้ดื้อ แต่ผมมีเหตุผลของผมอย่างนี้”

ชัยเกษมยังเชื่อมั่นว่า ต่อให้ตัวเองไม่ได้เป็นนายกฯ คนที่มีความสามารถที่จะทำในตำแหน่งนี้ไม่ใช่มีแค่ตัวเอง หรือ “แพทองธาร”

“ตำแหน่งนี้ไม่ใช่ตำแหน่งที่ต้องพิเศษมากมาย เป็นไปตามครรลองของมัน ไม่ต้องหวั่นไหวว่าจะทำไม่ได้ ผมมีประสบการณ์ในชีวิตผ่านงานมาพอสมควร ให้ผมทำผมทำได้ไม่มีปัญหาหรอก”

กางมาตรฐานจริยธรรม

ด้าน “สมชัย ศรีสุทธิยากร” อดีตกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กางมาตรฐานทางจริยธรรมของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ และผู้ดํารงตําแหน่งในองค์กรอิสระ รวมทั้งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และหัวหน้าหน่วยงานธุรการของศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระ พ.ศ. 2561 ที่ศาลอาจจะหยิบมาวินิจฉัย อาทิ

ข้อ 6 ต้องพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ เอกราช อธิปไตย บูรณภาพแห่งอาณาเขตและเขตที่ประเทศไทยมีสิทธิอธิปไตย เกียรติภูมิและผลประโยชน์ของชาติ ความมั่นคงของรัฐและความสงบเรียบร้อยของประชาชน

ข้อ 7 ต้องถือประโยชน์ของประเทศชาติเหนือกว่าประโยชน์ส่วนตน

เขาวิเคราะห์ว่า นายกฯแพทองธาร รอดยาก ถ้าใช้มาตรฐานของการวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในอดีต หรือแม้แต่ศาลชุดนี้เองก็ตาม ก็น่าจะมีการลงมติที่ 9 : 0 ฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรม ไม่มีเหตุผลอื่น ยกเว้นว่ามีเหตุผลอื่น มุมมองอื่น แต่ยากมาก อาจจะลดลงมาเหลือ 7 : 2 แต่ต่ำสุดไม่ลงไปไกลกว่า 6 : 3 ถ้าฟังเทปโดยละเอียดเข้าข่ายผิดมาตรฐานจริยธรรมหลายข้อ โดยเฉพาะบทสนทนาระหว่างนายกฯแพทองธาร กับสมเด็จฮุน เซน น่าจะมีอยู่ในมือศาล

29 สิงหาคม จะเป็นวันที่ทุกฝ่ายในการเมือง นั่งไม่ติด

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ฉากพิพากษา แพทองธาร ชัยเกษม ‘เป็นนายกฯไม่ใช่ตำแหน่งพิเศษ’

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.prachachat.net