ตื่นนอนตอนเช้า เจอ 5 อาการนี้ สัญญาณเตือน "ไตพัง" อย่ามองข้ามแม้แต่ข้อเดียว

ตื่นนอนตอนเช้า เจอ 5 อาการนี้ สัญญาณเตือน "ไตพัง" ร่างกายกำลังมีปัญหา อย่ามองข้ามแม้แต่ข้อเดียว

ไต เป็นอวัยวะสำคัญ ทำหน้าที่กรองเลือด ควบคุมสมดุลเกลือแร่ ควบคุมความดันโลหิต และมีส่วนร่วมในการสร้างเม็ดเลือดแดง หากไตเริ่มเสื่อม จะมีอาการบางอย่างปรากฏขึ้นได้ตั้งแต่ ช่วงเช้า หลังตื่นนอน

ผู้เชี่ยวชาญจาก Kidney Care UK (องค์กรการกุศลในสหราชอาณาจักรที่ดูแลผู้ป่วยโรคไต) ระบุว่า การสังเกตสัญญาณผิดปกติแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้เข้ารับการรักษาทันเวลา และลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนรุนแรง

1. ใบหน้าบวม โดยเฉพาะรอบดวงตาหลังตื่นนอน

การตื่นมาพร้อมอาการบวมบนใบหน้า โดยเฉพาะรอบเปลือกตา มักเป็นสัญญาณเริ่มต้นของภาวะบวมน้ำจากโรคไต เนื่องจากเมื่อไตเสียหาย โปรตีนอัลบูมินในเลือดรั่วออกมากับปัสสาวะ อาจเกิดการเสียหายหรือลดลงของเนื้อเยื่อ ซึ่งอาจทำให้เกิดการแข็งตัวของเซลล์เนื้อเยื่อนั้น น้ำไม่สามารถไหลผ่านได้จึงคั่งในเนื้อเยื่ออ่อน ทำให้เกิดอาการบวม เห็นได้ชัดที่สุดรอบดวงตาหลังนอนทั้งคืน

หากพบร่วมกับอาการบวมที่ขา น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ปัสสาวะเป็นฟองมาก หรือความดันสูง อาจเป็นภาวะบวมจากโรคไต ไม่ใช่บวมจากภูมิแพ้ซึ่งมักมีผื่นแดงหรือคันร่วมด้วย

2. ปัสสาวะมีฟองมาก

หนึ่งในสัญญาณแรกของโรคไตคือ ปัสสาวะมีฟองเยอะและหายช้า ซึ่งมักบ่งบอกถึงภาวะ โปรตีนรั่วในปัสสาวะ (Proteinuria)

ต้องแยกจากฟองที่เกิดขึ้นเพียงชั่วคราว เช่น ปัสสาวะแรง หรือมีสารทำความสะอาดในโถส้วม หากพบซ้ำบ่อย ควรไปตรวจ uACR (ตรวจโปรตีนรั่วในปัสสาวะ) และ eGFR (การทำงานของไต) เนื่องจากโปรตีนรั่วไม่เพียงบอกถึงโรคไต แต่ยังสัมพันธ์กับโรคหัวใจและหลอดเลือดด้วย

3. ผิวแห้ง คันต่อเนื่อง

การสะสมของสารพิษ เช่น ยูเรีย และฟอสเฟต จากไตที่ทำงานบกพร่อง อาจทำให้ผิวแห้ง ลอก และคันทั่วร่าง โดยเฉพาะหลังและแขน อาการคันนี้ต่างจากผิวแห้งธรรมดาเพราะ ไม่ตอบสนองต่อการทาครีมบำรุง

ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังบางรายยังมีความผิดปกติในการเผาผลาญแคลเซียม-ฟอสฟอรัส และมีภาวะพาราไทรอยด์ทำงานเกิน ส่งผลต่อกระดูกและคุณภาพชีวิต

4. สมองล้า คิดช้า

หากมักตื่นขึ้นมาแล้วรู้สึก เหนื่อยล้า คิดไม่ออก สมาธิสั้น อาจเกิดจากภาวะ “Brain Fog” ที่สัมพันธ์กับไตเสื่อม

เมื่อไตกรองเลือดได้น้อย สารพิษจะสะสมในร่างกาย อีกทั้งไตที่เสียหายยังสร้าง Erythropoietin ได้น้อย ทำให้เกิดภาวะโลหิตจาง สมองจึงได้รับออกซิเจนน้อยลง นำไปสู่ความเหนื่อยล้า ความคิดช้าลง และสมาธิสั้น

หากมีอาการ “Brain fog” ร่วมกับสัญญาณผิดปกติอื่น ๆ ควรเข้ารับการตรวจ eGFR, uACR, ความดันโลหิต และระดับฮีโมโกลบิน

5. ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น

สัญญาณที่หลายคนมองข้ามคือ กลิ่นปากคล้ายแอมโมเนียหรือน้ำปัสสาวะ เนื่องจากเมื่อไตไม่สามารถกำจัดยูเรียออกจากเลือด เอนไซม์ในน้ำลายจะแยกยูเรียเป็นแอมโมเนีย ทำให้เกิดภาวะ Uremic Fetor หรือกลิ่นปากจากยูเรียสูง

หากมีอาการร่วม เช่น คลื่นไส้ เบื่ออาหาร คัน หรืออ่อนเพลีย แสดงว่าไตอาจกำลังเสื่อมในระดับรุนแรง