ดาไล ลามะย้ำการเลือกผู้สืบทอดจะดำเนินโดยสำนักงานดาไลลามะ ไม่ใช่จีน

องค์ดาไล ลามะ ผู้นำจิตวิญญาณทิเบต ทรงประกาศผ่านวิดีโอคอลว่า พระองค์จะทรงมีผู้สืบทอดตำแหน่งหลังจากสิ้นพระชนม์ไปแล้ว เพื่อสืบสานประเพณีเก่าแก่ที่มายาวนานหลายศตวรรษ ซึ่งกลายเป็นประเด็นสำคัญในการต่อสู้ระหว่างผู้นำชาวทิเบตกับรัฐบาลจีน

ผู้นำทางจิตวิญญาณของทิเบตได้ทรงประกาศเรื่องนี้เมื่อวันพุธที่ผ่านมา ผ่านวิดีโอข้อความที่ส่งถึงคณะผู้นำทางศาสนาที่กำลังประชุมกันที่เมืองธรรมศาลา ประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นสถานที่พำนักขององค์ดาไล ลามะ นับตั้งแต่หลบหนีออกจากทิเบต หลังการลุกฮือต่อต้านการปกครองของรัฐบาลจีน แต่ล้มเหลวเมื่อปี 1959

ดาไลลามากล่าวในวิดีโอที่บันทึกไว้ล่วงหน้าว่า พระองค์ทรงยืนยันว่าสถาบันดาไลลามะจะดำเนินต่อไป เพราะตลอดหลายปีที่ผ่านมา ชาวทิเบตและพุทธศาสนิกชนทิเบตได้เรียกร้องให้มีการสืบสานประเพณีเก่าแก่นี้ต่อไป และให้สำนักงานกาดันโพตรังเป็นผู้มีอำนาจเดียวในการรับรองการกลับชาติมาเกิดของดาไลลามะองค์ต่อไป ไม่มีใครมีสิทธิเข้ามาแทรกแซงได้ โดยสำนักงานจะดำเนินขั้นตอนค้นหาและรับรองดาไลลามาองค์ใหม่ตามจารีตประเพณีที่ผ่านมา

ทั้งนี้ องค์ดาไลลามะเคยกล่าวไว้ก่อนหน้านี้ว่า เมื่อพระองค์มีอายุราว 90 ปี จะปรึกษาหารือกับพระลามะชั้นผู้ใหญ่และประชาชนชาวทิเบตอีกครั้ง เพื่อประเมินว่า สถาบันดาไลลามะควรดำรงอยู่ต่อไปหรือไม่

องค์ดาไลลามะจะกลับชาติมาเกิดใหม่ในดินแดนเสรี

การประกาศดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงการชิงอำนาจการสืบทอดตำแหน่งดาไล ลามะ ผู้นำจิตวิญญาณทิเบต หลังก่อนหน้านี้ เคยมีประเด็นความขัดแย้ง หลังองค์ดาไลลามะ เปิดเผยผ่านหนังสือเล่มใหม่ Voice for the Voiceless ว่า องค์ดาไลลามะองค์ใหม่จะประสูติในโลกเสรี

หากอ่านดูผิวเผิน ข้อความนี้เป็นแค่การประกาศว่า ว่าที่ผู้นำทางจิตวิญญาณคนต่อไปของทิเบตจะมาจากดินแดนอื่นนอกแผ่นดินจีน แต่เนื่องจากขั้นตอนการคัดเลือกตามความเชื่อ จะเป็นการคัดเลือกผู้นำคนเดิมซึ่งกลับชาติมาเกิดใหม่ จึงเป็นการบอกกลาย ๆ ว่า พระองค์จะไม่ประสูติเป็นคนทิเบต ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของจีนอีกต่อไปแล้ว ข้อความนี้จึงเป็นการสะท้อนรอยราวฝังรากลึกของทิเบตกับจีนแผ่นดินใหญ่

หลังจากนั้น กระทรวงต่างประเทศของจีนประกาศกร้าวทันทีว่า องค์ดาไลลามะองค์ปัจจุบันที่ขึ้นมาดำรงตำแหน่งได้นั้น เป็นเพราะได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีน ดังนั้นการกลับชาติมาประสูติในแผ่นดินจีน ของพระพุทธเจ้าองค์ใดก็ตาม รวมถึงองค์ดาไลลามะ จะต้องปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบข้อบังคับของจีน

ทางการจีนประกาศว่า ไม่ว่าจะเป็นองค์ดาไลลามะ หรือพระพุทธเจ้าองค์ใดก็ตาม ที่ประสูติในแผ่นดินจีน ต้องอยู่ภายใต้กฏหมายของจีน ทำให้คณะรัฐบาลและสมาชิกรัฐสภาพลัดถิ่นของทิเบต ซึ่งอยู่ในเมืองธรรมศาลา รัฐหิมาจัลประเทศ ทางตอนเหนือของอินเดีย แสดงความไม่เห็นด้วยกับแถลงการณ์ของกระทรวงต่างประเทศจีนที่ระบุว่า องค์ดาไลลามะองค์ปัจจุบัน จะต้องได้รับการอนุมัติจากรัฐบาลจีน

สถานการณ์นี้อาจนำไปสู่การมีดาไลลามะคู่ขนาน 2 องค์ คือองค์ที่สืบทอดตามการเลือกขององค์ดาไลลามาปัจจุบัน และอีกองค์คือที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนแต่งตั้งขึ้น

ด้านสมทง รินโปเช เจ้าหน้าที่อาวุโสประจำสำนักงานดาไลลามา กล่าวว่าเมื่อวันพุธว่า ข้อมูลใด ๆ เพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการหรือวิธีการสืบทอดตำแหน่งดาไลลามะจะไม่เปิดเผยต่อสาธารณะ จนกว่าการสืบทอดจะเกิดขึ้น