ป.ป.ช.แจงแล้ว! ผู้ได้รางวัลโปร่งใสที่สุด คือ "สถาบันพระปกเกล้า" ไม่ใช่ สตง.
จากกรณีสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ประกาศผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (ITA) ประจำปีงบประมาณ 2568 โดยระบุว่า สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) เป็นองค์กรอิสระที่ได้รับคะแนนอันดับ 1 นั้น ล่าสุดเกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในสังคมอย่างกว้างขวาง หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตถึงความเหมาะสมของผลคะแนนดังกล่าว เนื่องจากก่อนหน้านี้อาคารสำนักงานแห่งใหม่ของ สตง. ถล่มหลังเกิดแผ่นดินไหวเมื่อต้นปีนั้น
ล่าสุดวันนี้ (21 ส.ค. 68) สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ออกเอกสารชี้แจงประเด็นดังกล่าว ใจความสำคัญดังนี้
การประเมิน ITA ใช้เครื่องมือ 3 ส่วน ได้แก่
- แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายใน (IIT) – สะท้อนมุมมองของเจ้าหน้าที่ในองค์กร คิดเป็น 30 คะแนน มีผู้ร่วมตอบแบบสอบถาม 445,136 คน
- แบบวัดการรับรู้ของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก (EIT) – สะท้อนความคิดเห็นของประชาชนที่มาติดต่อหรือใช้บริการหน่วยงาน คิดเป็น 30 คะแนน มีผู้ตอบ 906,974 คน
- แบบวัดการเปิดเผยข้อมูลสาธารณะ (OIT) – ประเมินจากเอกสารและข้อมูลบนเว็บไซต์ของหน่วยงาน คิดเป็น 40 คะแนน
จากผลการประเมินปี 2568 สตง. มี คะแนนรวมเพิ่มขึ้น จาก 92.43 คะแนน (ปี 2567) เป็น 94.64 คะแนน โดยเฉพาะในส่วนของแบบวัด OIT ที่มีพัฒนาการดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด สะท้อนถึงความพยายามในการปรับปรุงการเปิดเผยข้อมูลให้สอดคล้องกับเกณฑ์ประเมินมากขึ้น เช่น การอัปเดตข้อมูลบนเว็บไซต์ และการเปิดเผยเอกสารสาธารณะสำคัญต่าง ๆ
อย่างไรก็ตาม ระดับผลการประเมินเชิงคุณภาพ (Rating Score) ของ สตง. กลับลดลงจากระดับ “ผ่านดี” เหลือเพียง “ผ่าน” เนื่องจากคะแนนในส่วนของ EIT (ความคิดเห็นจากผู้มาติดต่อประชาชน) ต่ำกว่าเกณฑ์ 85 คะแนน ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่ ป.ป.ช. กำหนดไว้
นอกจากนี้ ช่องทางรับแจ้งเรื่องร้องเรียนการทุจริต ของ สตง. ยังไม่สอดคล้องกับเกณฑ์ OIT ทำให้ได้คะแนนเพียง 50 จาก 100 คะแนนในตัวชี้วัดนี้
ป.ป.ช. ยังยืนยันว่า สตง. ไม่ได้รับรางวัล ITA Awards ในปีนี้ เนื่องจากการมอบรางวัลในกลุ่มองค์กรอิสระจะพิจารณาร่วมกับกลุ่มหน่วยงานอื่น เช่น อัยการ ศาล และรัฐสภา โดยรางวัลสูงสุดปีนี้ตกเป็นของ สถาบันพระปกเกล้า ขณะที่ สำนักงานศาลยุติธรรม ได้รับรางวัลพัฒนาการสูงที่สุด
ท้ายที่สุด ป.ป.ช. ระบุว่า การประเมิน ITA เป็นเครื่องมือส่งเสริมความโปร่งใสและสร้างวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริตในหน่วยงานรัฐ โดยไม่มีเป้าหมายเพียงการจัดอันดับ แต่เพื่อผลักดันให้เกิดการปรับปรุงเชิงระบบอย่างต่อเนื่อง