ผลักดันภาษี AI–คริปโต–เที่ยวบินหรู ระดมทุนแก้โลกร้อน

ความคืบหน้าการเเก้ปัญหาโลกร้อน ล่าสุดมีการเสนอเก็บภาษี AI และคริปโตฯ เพื่อใช้ในมาตรการด้านสภาพภูมิอากาศ เรียกร้องให้รัฐบาลพิจารณาจัดเก็บภาษีกับเทคโนโลยีที่ใช้พลังงานจำนวนมากโดยรัฐบาลควรพิจารณาเก็บภาษีกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) และสกุลเงินดิจิทัล (cryptocurrencies) เพื่อระดมทุนรับมือกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศ

ลอรองซ์ ตูเบียนา ประธานเจ้าหน้าที่บริหารมูลนิธิสภาพภูมิอากาศยุโรป (European Climate Foundation) และอดีตนักการทูตของฝรั่งเศส เป็นหนึ่งในผู้นำของ คณะทำงาน Global Solidarity Levies ซึ่งเป็นความริเริ่มระดับนานาชาติที่มุ่งหาช่องทางใหม่ในการจัดหาเงินทุนสำหรับมาตรการด้านสภาพภูมิอากาศ ด้วยการเก็บภาษีกิจกรรมที่ก่อมลพิษสูง เช่น การเดินทางทางอากาศและการสกัดเชื้อเพลิงฟอสซิล

เธอกล่าวว่าสกุลเงินดิจิทัลควรถูกเก็บภาษีอย่างแน่นอน และควรพิจารณาเก็บภาษีกับ AI ด้วย

AI เช่นเดียวกับการเก็บภาษีคริปโตฯ เพราะใช้พลังงานจำนวนมาก คริปโตฯ ดูเหมือนจะเป็นสิ่งที่ยังไม่มีการควบคุมเลย และแน่นอนว่าเรื่องนี้น่ากังวลในมิติของเสถียรภาพทางการเงิน

การขุดบิตคอยน์ซึ่งเป็นหนึ่งในสกุลเงินดิจิทัลหลัก ใช้พลังงานเทียบเท่ากับการใช้พลังงานทั้งประเทศโปแลนด์ในแต่ละปี ขณะที่ AI ก็ใช้ทรัพยากรอย่างมหาศาลเช่นกัน จนทำให้บริษัทไอทีต่างเร่งหาแหล่งพลังงานไฟฟ้าทั่วโลกเพื่อรองรับ

การเก็บภาษี AI อาจเป็นเรื่องซับซ้อน เพราะบริษัทอาจพยายามย้ายที่ตั้งศูนย์ข้อมูล แม้อาจมีแรงต่อต้านต่อการเก็บภาษีคริปโตฯ โดยเฉพาะจากสหรัฐฯ ซึ่งโดนัลด์ ทรัมป์ เป็นผู้สนับสนุนเทคโนโลยีนี้ แต่ธนาคารกลางบางแห่งได้แสดงความสนใจ

เราจำเป็นต้องควบคุม บางทีคืออาชญากรรมที่มีการจัดตั้ง ดังนั้นควรมองว่าเงินมาจากไหน และใครเป็นผู้ใช้

คณะทำงานดังกล่าวประสบความสำเร็จในช่วงแรก ด้วยข้อตกลงระหว่างบางประเทศที่จะจัดเก็บค่าธรรมเนียมใหม่จากตั๋วโดยสารชั้นธุรกิจและชั้นหนึ่ง รวมถึงเครื่องบินส่วนตัว โดยประเทศแรกที่เข้าร่วมข้อตกลงซึ่งประกาศเมื่อปลายเดือนมิถุนายน ได้แก่ ฝรั่งเศส สเปน เคนยา บาร์เบโดส โซมาเลีย เบนิน เซียร์ราลีโอน และแอนติกาและบาร์บูดา

ประธานาธิบดีฝรั่งเศส เอ็มมานูเอล มาครง กล่าวว่า ต้องระดมประเทศต่าง ๆ ให้มากขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อให้ภาคส่วนสำคัญเหล่านี้ ซึ่งได้ประโยชน์จากโลกาภิวัตน์ มีส่วนช่วยในการระดมทุนเพื่อความพยายามร่วมกันนี้

ในการรับมือกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศ ผมขอเรียกร้องให้ทุกประเทศที่เป็นไปได้เข้าร่วมกรอบความร่วมมือนี้ เพราะมันสำคัญอย่างยิ่ง และเป็นส่วนหนึ่งของวาระของเรา

ภาษีลักษณะนี้สามารถสร้างรายได้ถึง 147,000 ล้านยูโร (ประมาณ 127,000 ล้านปอนด์) ต่อปี หากเศรษฐกิจขนาดใหญ่เข้าร่วมด้วย การใช้เครื่องบินเจ็ตส่วนตัวเพิ่มขึ้นเกือบ 50% ระหว่างปี 2019 ถึง 2023 ขณะที่เที่ยวบินชั้นหนึ่งและชั้นธุรกิจฟื้นตัวเร็วกว่าชั้นประหยัดหลังโควิด-19 โพลระบุว่าการเก็บค่าธรรมเนียมเพิ่มจากผู้โดยสารชั้นพรีเมียมจะได้รับความนิยม

เวลาคุณมีรถยนต์ คุณต้องจ่ายภาษี แต่เวลาบินกลับไม่ต้องจ่ายภาษี ดังนั้นจึงมีเรื่องของความเป็นธรรมที่คนรู้สึกได้

ขณะเดียวกัน ข้อเสนอภาษีคาร์บอนจากภาคการเดินเรือก็ยังอยู่ระหว่างการหารือ หลังจากองค์การทางทะเลระหว่างประเทศ (IMO) เห็นชอบให้มีการดำเนินการบางขั้นเมื่อเดือนเมษายน การประชุมรอบต่อไปจะมีขึ้นในเดือนตุลาคม

คณะทำงานยังอยู่ระหว่างพิจารณาทางเลือกอื่น เช่น การเก็บภาษีจากการซื้อขายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งอาจสร้างรายได้ถึง 105,000 ล้านยูโรต่อปี โดยไม่บิดเบือนกลไกตลาด ตามรายงานการวิจัย

รีเบคกา นิวซัม ผู้นำด้านการเมืองโลกของแคมเปญ Stop Drilling Start Paying ของกรีนพีซอินเตอร์เนชันแนล เรียกร้องให้คณะทำงานเดินหน้าต่อไป และผลักดันให้มีการเก็บภาษีจากการผลิตเชื้อเพลิงฟอสซิล

ขั้นตอนถัดไปที่ชัดเจนที่สุดคือการทำให้บรรษัทน้ำมันและก๊าซต้องรับผิดชอบ ในขณะที่บรรดาเจ้าพ่อเชื้อเพลิงฟอสซิลกอบโกยกำไรมหาศาล ผู้คนกลับต้องเผชิญกับน้ำท่วม พายุ และไฟป่าที่รุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ จึงไม่แปลกที่คน 8 ใน 10 คนสนับสนุนให้พวกเขาต้องจ่าย คณะทำงาน Global Solidarity Levies และประเทศร่ำรวยทั่วโลกควรลงมือทำตามฉันทามติสาธารณะที่มหาศาลนี้