“เขื่อนหลวงพระบาง” อาจเสี่ยงแผ่นดินไหว ยูเนสโกเตือนแต่ลาวเมิน
ดร.สนธิ คชวัฒน์ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมไทย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กเกี่ยวกับ การก่อสร้าง “เขื่อนหลวงพระบาง” อาจเสี่ยงแผ่นดินไหว กระทบเมืองมรดกโลก
การก่อสร้าง เขื่อนหลวงพระบาง บนแม่น้ำโขงตอนล่าง ซึ่งมีกำหนดเปิดดำเนินการในปี 2573 กำลังสร้างความกังวลอย่างมากต่อชาวลาวและประชาคมระหว่างประเทศ เนื่องจากตั้งอยู่ในเขตรอยเลื่อนที่ยังมีพลังและเคยเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงหลายครั้ง
เขื่อนหลวงพระบางตั้งอยู่ห่างจากรอยเลื่อนเดียนเบียนฟูเพียง 8.6 กิโลเมตร ซึ่งเป็นรอยเลื่อนที่ยังมีพลังและอาจก่อให้เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ได้ ข้อมูลระบุว่าเมื่อปี 2562 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 6.2 ใกล้กับเขื่อนไซยะบุรี (ห่างจากหลวงพระบางเพียง 130 กม.) แม้เขื่อนไม่เสียหายร้ายแรง แต่ก็สร้างความตื่นตระหนกไม่น้อย และตอกย้ำความเสี่ยงของโครงการในเขตรอยเลื่อนแผ่นดินไหว
โครงการเขื่อนขนาด 1,440 เมกะวัตต์นี้ตั้งอยู่ห่างจากเมืองหลวงพระบางเพียง 25 กิโลเมตร เมืองนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยองค์การยูเนสโก ทำให้เกิดเสียงคัดค้านจากประชาชนและนักอนุรักษ์จำนวนมาก ทั้งในแง่ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และความเสี่ยงที่อาจทำลายคุณค่าทางวัฒนธรรมของเมืองเก่า การประเมินของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง (MRC) เมื่อปี 2020 ระบุว่า เขื่อนหลวงพระบางมีความเสี่ยงอย่างยิ่งต่อเมืองมรดกโลก และจำเป็นต้องใช้มาตรฐานความปลอดภัยสูงสุด โดยเฉพาะในแง่การออกแบบให้ต้านทานแผ่นดินไหวได้ อย่างไรก็ตาม รายงานฉบับนี้กลับถูกเพิกเฉยจากทั้งรัฐบาลลาวและ MRC ในปี 2022 คณะกรรมการของยูเนสโกเสนอให้ ย้ายที่ตั้งของเขื่อน ตามหลัก "ป้องกันไว้ก่อน" (Precautionary Principle) เพื่อหลีกเลี่ยงความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับแหล่งมรดกโลก แต่ข้อเสนอนี้ไม่ถูกนำไปพิจารณาอย่างจริงจัง
แม้จะมีการรับรองด้านวิศวกรรมว่าเขื่อนจะทนต่อแผ่นดินไหวได้ แต่เมื่อพิจารณาร่วมกับทำเลที่ตั้งซึ่งใกล้ทั้งรอยเลื่อนแผ่นดินไหวและเมืองมรดกโลก การดำเนินโครงการเขื่อนหลวงพระบางจึงเป็นประเด็นที่ควรได้รับการตรวจสอบอย่างเข้มข้น ทั้งในด้านความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบที่ไม่อาจย้อนคืนได้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง