สภาผู้บริโภคเตือน “โอเวอร์ซัพพลาย” รถ EV แนะรัฐเร่งกำหนดเกณฑ์ดูแลหลังการขาย

ขณะที่ประเทศไทยกำลังเดินหน้าสู่ยุครถยนต์ไฟฟ้า (EV) อย่างเต็มรูปแบบ ภายใต้นโยบายสนับสนุนจากภาครัฐ ทั้งเงินอุดหนุนการซื้อรถ EV และการลดภาษีนำเข้าเพื่อดึงดูดนักลงทุนต่างชาติ กลับเริ่มเกิดสัญญาณเตือนจาก “ภาวะโอเวอร์ซัพพลาย” ที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคโดยตรง โดยเฉพาะในกรณีศึกษาของ NETA ที่กำลังกลายเป็นบทเรียนราคาแพง

ข้อมูลจากสมาคมผู้ผลิตยานยนต์แห่งประเทศจีน (CAAM) ระบุว่า ปี 2024 จีนผลิตรถ EV กว่า 9 ล้านคัน เพิ่มขึ้นต่อเนื่องกว่า 30% ต่อปี ท่ามกลางตลาดภายในที่เริ่มอิ่มตัว ผู้ผลิตจีนจึงหันมาเร่งขยายสู่ตลาดต่างประเทศ เช่น ยุโรป เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และไทย ส่งผลให้เกิดสงครามราคาทั้งในระดับโลกและระดับภูมิภาค

กรณีของ Hozon New Energy Automobile บริษัทแม่ของ NETA ที่เข้าสู่กระบวนการล้มละลาย เป็นตัวอย่างที่สะท้อนถึงความเสี่ยงจากการขยายตัวเร็วเกินไปโดยไม่พร้อมด้านบริการหลังการขาย ซึ่งขณะนี้ในไทยเริ่มมีเสียงร้องเรียนจากผู้บริโภคเรื่องอะไหล่ขาดแคลนและการซ่อมล่าช้า โดยเฉพาะรถ NETA ที่อยู่ระหว่างข้อพิพาททางกฎหมาย

ไทยเองได้รับอานิสงส์จากนโยบาย EV 3.0 และ 3.5 ที่ให้เงินอุดหนุนสูงสุดถึง 150,000 บาทต่อคัน พร้อมสิทธิประโยชน์ด้านภาษี ส่งผลให้ค่ายรถ EV จากจีน เช่น BYD, MG, GWM (ORA), Changan และ Aion เข้ามาทำตลาดอย่างคึกคัก และบางรายเริ่มตั้งฐานการผลิตในประเทศตามเงื่อนไขของภาครัฐ

อย่างไรก็ตาม สภาอุตสาหกรรมยานยนต์แห่งประเทศไทยคาดว่า แม้ยอดจดทะเบียน EV ปี 2567 จะสูงถึง 100,000 คัน แต่ตัวเลขจริงอาจต่ำกว่าคาด เหลือเพียง 70,000 คัน ขณะที่แบรนด์จีนครองส่วนแบ่งตลาดมากกว่า 80% ซึ่งเริ่มสร้างความกังวลว่าจะเกิดปัญหาแบบเดียวกับจีน ทั้งสงครามราคาและการบริการหลังการขายที่ยังไม่เข้มแข็ง

สภาผู้บริโภค ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญจากภาคอุตสาหกรรม เสนอให้รัฐบาลเร่งดำเนินมาตรการป้องกันผลกระทบต่อผู้บริโภค ดังนี้

• กำหนดเกณฑ์คุณภาพก่อนรับเงินอุดหนุน เช่น ต้องมีศูนย์บริการครอบคลุมพื้นที่หลักภายใน 1 ปี และมีอะไหล่สำรองในไทยไม่น้อยกว่า 5 ปี
• จัดตั้งศูนย์รับเรื่องร้องเรียนเฉพาะ EV ภายใต้ความร่วมมือระหว่างสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) และกรมการขนส่งทางบก เพื่อให้สามารถแก้ไขปัญหาได้ตรงจุด
• ให้ข้อมูลโปร่งใสแก่ผู้บริโภค ทั้งด้านประวัติแบรนด์ ข้อมูลบริการ และต้นทุนการดูแลรักษาระยะยาว เพื่อประกอบการตัดสินใจอย่างรอบคอบ