เช็กสัญญาณเตือน ‘ภาวะสิ้นยินดี’ อาการทางใจที่เหมือนตายทั้งเป็น

คุณเคยรู้สึกไหมว่ากิจกรรมที่เคยทำให้คุณมีความสุข ไม่ว่าจะเป็นการดูหนังเรื่องโปรด ฟังเพลงที่ชอบ หรือแม้แต่การได้อยู่กับคนที่รัก กลับกลายเป็นเรื่องน่าเบื่อและไร้ความหมาย? หากคำตอบคือ “ใช่” นั่นอาจไม่ใช่แค่ความรู้สึกเบื่อหน่ายธรรมดา แต่อาจเป็นสัญญาณของ “ภาวะสิ้นยินดี” (Anhedonia)

ภาวะสิ้นยินดี คืออาการทางจิตเวชที่ผู้ป่วยไม่สามารถรู้สึกถึงความสุขหรือความพึงพอใจในกิจกรรมต่าง ๆ ที่ปกติเคยทำแล้วมีความสุขได้ อาการนี้ทำให้ชีวิตดูจืดชืด ไร้รสชาติ และทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเหมือน “ตายจากข้างใน” (Dead Inside) หรือรู้สึกเฉยชาต่อสิ่งต่าง ๆ รอบตัว ไม่ว่าจะดีหรือร้ายก็ตาม

สัญญาณที่บ่งบอกว่าคุณอาจกำลังเผชิญกับภาวะสิ้นยินดี

หากคุณสังเกตเห็นอาการเหล่านี้ในตัวเองหรือคนรอบข้าง นั่นอาจเป็นสัญญาณที่ต้องใส่ใจเป็นพิเศษ

ไม่รู้สึกถึงความสุข: ไม่ว่าจะได้ทำกิจกรรมที่เคยชอบ เช่น การดูหนัง ฟังเพลง หรือการได้อยู่กับคนที่รัก ก็ไม่รู้สึกมีความสุข

ขาดแรงจูงใจ: รู้สึกเฉื่อยชา ขาดความกระตือรือร้น และไม่มีเป้าหมายในชีวิต

แยกตัวออกจากสังคม: ไม่อยากพบปะผู้คน ปฏิเสธการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม และชอบอยู่คนเดียว

รู้สึกว่างเปล่า: รู้สึกอ้างว้างและว่าชีวิตไร้ความหมาย

ไม่แสดงออกทางอารมณ์: ทั้งการกระทำและคำพูดดูนิ่งเฉย ไม่ยิ้ม หรือหัวเราะ ไม่ว่าสถานการณ์รอบข้างจะเป็นอย่างไร

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

ภาวะสิ้นยินดีไม่ได้เกิดขึ้นเองโดยไม่มีเหตุผล สาเหตุหลักมาจากการทำงานผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง โดยเฉพาะ โดปามีน (Dopamine) และ เซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับความสุขและความพึงพอใจ เมื่อสารเหล่านี้ทำงานผิดปกติ สมองจึงไม่สามารถสร้างหรือตอบสนองต่อความสุขได้เหมือนปกติ

นอกจากนี้ยังอาจเป็นอาการหนึ่งที่พบได้ในผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิตอื่น ๆ เช่น โรคซึมเศร้า โรคไบโพลาร์ หรือ โรคจิตเภท รวมถึงอาจเกิดจากปัจจัยทางกายภาพอย่าง โรคพาร์กินสัน หรือปัจจัยทางจิตใจ เช่น ความเครียดสะสม การสูญเสียบุคคลสำคัญ หรือ เหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจอย่างรุนแรง

การรับมือและการรักษา

หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการของภาวะสิ้นยินดีและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การปรึกษาแพทย์หรือจิตแพทย์คือสิ่งสำคัญที่สุด ผู้เชี่ยวชาญจะช่วยวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม ซึ่งอาจประกอบด้วย

การรักษาด้วยยา: ในบางกรณี แพทย์อาจพิจารณาให้ยาที่ช่วยปรับสมดุลสารสื่อประสาทในสมอง

การทำจิตบำบัด: การพูดคุยกับนักบำบัดจะช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจสาเหตุของอาการและเรียนรู้วิธีจัดการกับความรู้สึกได้

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม: การทำกิจกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เคยทำให้มีความสุข แม้จะยังไม่รู้สึกดีขึ้นทันที ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี เช่น การออกกำลังกายเบา ๆ การทำอาหาร หรือการปลูกต้นไม้

ภาวะสิ้นยินดีไม่ใช่แค่ความรู้สึกเบื่อหน่าย แต่เป็นสภาวะที่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อคุณภาพชีวิต ดังนั้น หากคุณกำลังเผชิญกับภาวะนี้ การขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญคือขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยให้คุณกลับมาพบความสุขในชีวิตอีกครั้ง

website : mgronline.com
facebook : MGRonlineLive
twitter : @MGROnlineLive
instagram : mgronline
line : MGROnline
youtube : MGR Online VDO