ไอซ์แลนด์ ประเทศเดียวในโลกที่ “ไม่มียุง” แต่กำลังจะเปลี่ยนไปเพราะโลกร้อน
“ยุง” สิ่งมีชีวิตตัวเล็กที่สุดแสนจะร้ายกาจ ซึ่งกัดคนในเกือบทุกประเทศทั่วโลก แล้วมีประเทศไหนบ้างหรือไม่ที่ไม่มีแมลงดูดเลือดชนิดนี้?
คำตอบคือ “มี” บนโลกนี้มีอยู่ 1 ประเทศที่ไม่มียุง นั่นคือ “ไอซ์แลนด์” แม้ว่าประเทศเพื่อนบ้านอย่างนอร์เวย์ สกอตแลนด์ และกรีนแลนด์ จะเป็นถิ่นอาศัยของยุงหลายสายพันธุ์ แต่ไอซ์แลนด์ยังคงปลอดยุง (ความจริงแล้ว แอนตาร์กติกาก็ปลอดยุงเช่นกัน แต่แอนตาร์กติกาไม่ใช่ประเทศ)
แล้วทำไมไอซ์แลนด์ถึงไม่มียุง?
นักวิทยาศาสตร์มีทฤษฎีมากมาย หนึ่งในนั้นคือ ยุงยังเดินทางมาไม่ถึงไอซ์แลนด์ เนื่องจากประเทศเกาะแห่งนี้อยู่ห่างจากประเทศเพื่อนบ้านหลายร้อยกิเมตร ทำให้เกิดกำแพงกั้นตามธรรมชาติที่ทำให้ยุงบินมาได้ยาก อย่างไรก็ตาม ยุงสามารถถูกขนส่งมาไอซ์แลนด์โดยเครื่องบินได้
กิสลี มาร์ กิสลาสัน ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านชลวิทยา แห่งมหาวิทยาลัยไอซ์แลนด์ เคยให้สัมภาษณ์ในปี 2017 ว่า เขาเคยจับยุงได้บนเที่ยวบินจากกรีนแลนด์ไปยังไอซ์แลนด์
นอกจากนี้ กิสลาสันบอกว่า ยุงยังสามารถอยู่รอดได้นานหลายชั่วโมงบนล้อเครื่องบิน แม้ในอุณหภูมิเยือกแข็ง
คำถามต่อมาคือ ถ้ายุงมาถึงไอซืแลนด์ด้วยเครื่องบินได้ ทำไมพวกมันถึงไม่ขยายพันธุ์?
กิสลาสันอธิบายว่า การขาดแหล่งเพาะพันธุ์ที่เหมาะสมนั้นไม่น่าเป็นไปได้ ไอซ์แลนด์มีบ่อน้ำและหนองน้ำมากมายใกล้สนามบิน ซึ่งเป็นสถานที่ที่เหมาะสำหรับการวางไข่ของยุง แต่คำอธิบายที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดคือ “สภาพอากาศที่เลวร้ายของไอซ์แลนด์”
วงจรชีวิตของยุงประกอบด้วย 4 ระยะ ได้แก่ ไข่ ตัวอ่อน ดักแด้ และตัวเต็มวัย ยุงตัวเต็มวัยจะวางไข่ในน้ำ ไข่เหล่านี้จะฟักออกมาเป็นตัวอ่อน ซึ่งจะเจริญเติบโตในดักแด้ จากนั้นยุงตัวเต็มวัยจะออกมาจากดักแด้
โรเบิร์ต โจนส์ นักชีววิทยาแมลงและผู้ช่วยศาสตราจารย์ประจำวิทยาลัยสุขอนามัยและเวชศาสตร์เขตร้อนแห่งลอนดอน กล่าวว่า ลูกน้ำยุงต้องการน้ำที่ไม่แข็งตัวเพื่อการเจริญเติบโต ในพื้นที่ที่หนาวเย็นจัดอย่างแถบอาร์กติกของแคนาดา ยุงบางชนิดสามารถอยู่รอดได้โดยการเข้าสู่ระยะพักตัวในระยะไข่ ซึ่งสามารถทนต่อน้ำแข็งได้นานหลายเดือน
“ในพื้นที่ที่มีอากาศอบอุ่นกว่า เช่น บางส่วนของยุโรปกลาง ยุงอาจอยู่รอดในช่วงฤดูหนาวในรูปของไข่หรือตัวอ่อนในแหล่งน้ำที่ค่อนข้างกำบังและไม่แข็งตัว หรือในรูปของยุงตัวเต็มวัยที่ซ่อนตัวอยู่ในโพรงและพื้นที่คุ้มครองอื่น ๆ” เขากล่าว
แต่สภาพภูมิอากาศของไอซ์แลนด์อยู่ในช่วงระหว่างฤดูหนาวที่ยาวนานและวัฏจักรการแข็งตัว-ละลายที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในฤดูใบไม้ร่วงและฤดูใบไม้ผลิ ทำให้แหล่งน้ำแข็งตัว ละลาย และแข็งตัวซ้ำแล้วซ้ำเล่า
“วัฏจักรเหล่านี้ขัดขวางการเจริญเติบโตและฆ่าไข่และตัวอ่อนยุงก่อนที่จะออกมาเป็นตัวเต็มวัย ทำให้ยุงขยายพันธุ์ได้ยากมาก” โจนส์กล่าว
แม้ว่าบ่อน้ำพุร้อนของไอซ์แลนด์จะยังคงไม่แข็งตัวในฤดูหนาว แต่อุณหภูมิอาจอุ่นเกินไปสำหรับลูกน้ำยุงสายพันธุ์ใด ๆ ที่จะปรับตัวได้ “นอกจากนี้ องค์ประกอบทางเคมีของน้ำพุร้อนยังไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของยุง” เขากล่าว
อย่างไรก็ตาม ด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สถานะปลอดยุงของไอซ์แลนด์อาจไม่คงอยู่ตลอดไป โจนส์ตั้งข้อสังเกตว่า ฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วงที่อบอุ่นขึ้นจากภาวะโลกร้อนอาจทำให้เกิดน้ำนิ่งที่ไม่แข็งตัวเป็นระยะเวลานานขึ้น ทำให้ยุงสามารถสร้างประชากรได้อย่างถาวร
อิมโม แฮนเซน ศาสตราจารย์ด้านชีววิทยาแห่งมหาวิทยาลัยรัฐนิวเม็กซิโก เห็นด้วย “ปัจจุบันเรากำลังเห็นยุงเขตร้อนขยายอาณาเขตทางตอนเหนือของสหรัฐอเมริกา” ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพราะฤดูหนาวของภูมิภาคนั้นกำลังอุ่นขึ้น
ทั้งนี้ แม้ว่ายุงอาจมีโอกาสเดินทางมาถึงไอซ์แลนด์ได้ แต่ความเสี่ยงของยุงพาหะนำโรค เช่น ยุงลาย (Aedes) ซึ่งเป็นพาหะนำโรคอย่างไข้เลือดออกและโรคชิคุนกุนยา ก็ยังคงต่ำ
โจนส์บอกว่า ยุงสายพันธุ์เหล่านี้ต้องการสภาพอากาศแบบเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนเพื่อความอยู่รอด “การศึกษาแบบจำลองชี้ให้เห็นว่า ยุโรปตอนเหนือจะยังคงไม่เหมาะสมอย่างยิ่งสำหรับการแพร่เชื้อไข้เลือดออกแม้เวลาจะผ่านไปจนถึงปี 2080 ก็ตาม”
เรียบเรียงจาก Live Science
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
นับถึง ก.ค. มีชาวเกาหลีใต้ถูกลักพาตัว-กักขังในกัมพูชารวม 252 คน
ประธานาธิบดีจีน “สี จิ้นผิง” ประกาศช่วยกัมพูชาด้านมนุษยธรรม 90 ล้านบาท
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ไอซ์แลนด์ ประเทศเดียวในโลกที่ “ไม่มียุง” แต่กำลังจะเปลี่ยนไปเพราะโลกร้อน
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
- Website : https://www.pptvhd36.com