กัมพูชาพึ่งจีนเสริมกองทัพ ไทยยังครองความได้เปรียบด้านกองทัพ

การปะทะบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชายืดเยื้อเป็นวันที่ 3 และจุดปะทะใหม่ๆ เกิดขึ้นในวันเสาร์ (26 ก.ค.) ขณะที่ทั้งสองฝ่ายต่างแสวงหาการสนับสนุนทางการทูต และเรียกร้องให้อีกฝ่ายหยุดการสู้รบและเริ่มการเจรจา

การปะทะยังคงดำเนินต่อไป มีรายงานว่ามีผู้เสียชีวิตมากกว่าสิบคน บาดเจ็บหลายสิบคน และมีพลเรือนจำนวนมากต้องอพยพออกจากพื้นที่ นับตั้งแต่การปะทะเริ่มต้นขึ้นในวันพฤหัสบดี (24 ก.ค.)ที่ผ่านมา

สำหรับกองทัพกัมพูชา ตามข้อมูลของสถาบันศึกษายุทธศาสตร์ระหว่างประเทศ (IISS) กองทัพของกัมพูชานั้นยังถือว่าใหม่เมื่อเปรียบเทียบกับของไทย โดยจัดตั้งขึ้นในปี 1993 หลังจากที่กองกำลังของรัฐบาลคอมมิวนิสต์ถูกรวมเข้ากับกองทัพต่อต้านที่ไม่ใช่คอมมิวนิสต์อีกสองกลุ่ม

IISS ระบุว่า ความสัมพันธ์ด้านกลาโหมระหว่างประเทศที่สำคัญที่สุดของกัมพูชาคือกับจีนและเวียดนาม แม้จะเคยพึ่งพารัสเซียเป็นหลักในด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ แต่จีนก็ได้กลายมาเป็นผู้จัดหาอาวุธรายสำคัญ

ตามความเห็นของนักวิเคราะห์ระหว่างประเทศ จีนถึงขั้นพัฒนาฐานทัพเรือในกัมพูชา โดย ฐานทัพเรือเรียม ที่ตั้งอยู่บนอ่าวไทยนั้นจะสามารถรองรับเรือบรรทุกเครื่องบินของจีนได้

รายงานของ BBC เมื่อปีที่เเล้วซึ่งเป็นการวิเคราะห์ของ BBC ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญทางทหารโดยใช้ภาพถ่ายดาวเทียมของแบล็กสกาย (BlackSky) ซึ่งเป็นบริษัทข่าวกรองทางอวกาศแบบเรียลไทม์ พบว่า เกือบทั้งหมดของพื้นที่ดังกล่าวกว่า 190 เอเคอร์ (ราว 480 ไร่) ประกอบไปด้วยอาคาร ถนน และท่าเรือ พื้นที่ประมาณ 8% ที่ปกคลุมด้วยต้นไม้หรือหญ้า

จีนได้ช่วยก่อสร้างฐานทัพเรือดังกล่าวและยืนยันการให้ทุนสนับสนุนหลังจากพิธีวางศิลาฤกษ์ในเดือน มิ.ย. 2565 โดยเอกอัครราชทูตจีนประจำกัมพูชา หวาง เหวินเถียน

การฝึกร่วมทางการทหาร Golden Dragon

กัมพูชาและจีนได้จัดการฝึกร่วมทางทหารประจำปีในชื่อGolden Dragon ครั้งที่ 7 ประจำปี 2568 ตอกย้ำความร่วมมือด้านการทหารที่ใกล้ชิดระหว่างกันระหว่างกัมพูชากับจีน โดยเมื่อ 28 พฤษภาคม 2568 กองทัพของทั้ง 2 ประเทศเสร็จสิ้นการซ้อมรบร่วม ที่จังหวัด Kampong Chhnang เมืองท่าสำคัญของกัมพูชา การฝึกครั้งนี้ มีขึ้นระหว่าง 14-28 พฤษภาคม 2568

มีการคาดการณ์ว่าความสัมพันธ์นี้คาดว่าจะก้าวสู่ระดับใหม่และบรรลุการพัฒนาใหม่ในปีนี้ ตามรายงานเมื่อเดือนกุมภาพันธ์บนเว็บไซต์ภาษาอังกฤษของกองทัพปลดปล่อยประชาชนจีน (PLA)

พันเอกอาวุโส อู๋ เชียน โฆษกกระทรวงกลาโหมจีน กล่าวในการแถลงข่าวเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ เมื่อถูกถามถึงความเป็นไปได้ของรอยร้าวในความสัมพันธ์ ว่า จีนและกัมพูชาเป็นมิตรแท้ที่แน่นแฟ้น และสนับสนุนกันและกันเสมอ กองทัพของทั้งสองประเทศมีความสัมพันธ์ที่ไม่อาจทำลายได้และมีสายสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นเหมือนพี่น้อง

อย่างไรก็ตาม รายงานของ IISS ระบุว่า ปัจจุบันกัมพูชายังขาดความสามารถในการออกแบบและผลิตอุปกรณ์สมัยใหม่สำหรับกองทัพของตนเอง

อาวุธของแต่ละฝ่าย

กองทัพของไทยมีขนาดใหญ่กว่าของประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชาทั้งในด้านกำลังพลและอาวุธยุทโธปกรณ์

จำนวนกำลังพลประจำการทั้งหมดของไทยอยู่ที่ 361,000 นาย กระจายอยู่ในทุกเหล่าทัพของประเทศ ซึ่งมากกว่ากัมพูชาถึงสามเท่า และทหารเหล่านั้นมีอาวุธยุทโธปกรณ์ที่กองทัพของกัมพูชาทำได้เพียงแค่ฝันถึง

สถาบันศึกษายุทธศาสตร์ระหว่างประเทศ (IISS) เขียนไว้ในรายงาน “Military Balance 2025” ซึ่งวิเคราะห์กองทัพทั่วโลก ว่า ประเทศไทยมีกองทัพขนาดใหญ่ ได้รับงบประมาณสนับสนุนอย่างดี และกองทัพอากาศของไทยก็เป็นหนึ่งในกองทัพที่มีการฝึกฝนและอุปกรณ์พร้อมใช้ดีที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ขณะเดียวกัน การจัดอันดับขีดความสามารถทางทหารของ 27 ประเทศในภูมิภาคโดยสถาบันโลวี (Lowy Institute) ประจำปี 2024 ระบุว่า ไทยอยู่ในอันดับที่ 14 ส่วนกัมพูชาอยู่ในอันดับที่ 23

ความแตกต่างเช่นนี้ เนื่องจากประเทศไทยมีประชากรมากกว่ากัมพูชาถึง 4 เท่า และผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) มากกว่าถึง 10 เท่า ต่างจากกัมพูชา ลาว และเวียดนาม ประเทศไทยรอดพ้นจากความเสียหายจากสงครามที่ปะทุขึ้นในภูมิภาคช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 20 และจากยุคล่าอาณานิคมของยุโรปที่มาก่อนหน้านั้น

เมื่อพิจารณาจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น ด้านการทหาร เศรษฐกิจ อิทธิพลทางการทูต และวัฒนธรรม ดัชนีอำนาจในเอเชียของโลวี (Lowy Asia Power Index) จัดอันดับให้ประเทศไทยอยู่ในอันดับที่ 10 ถือเป็น “ประเทศมหาอำนาจระดับกลาง” (middle power) ตามหลังอินโดนีเซีย แต่เหนือกว่าประเทศอย่างมาเลเซียและเวียดนาม

ขณะที่กัมพูชาถูกจัดอันดับให้เป็น “ประเทศมหาอำนาจระดับย่อย” (minor power) ในเอเชีย โดยอยู่ในกลุ่มเดียวกับบังกลาเทศ ศรีลังกา และลาว

ตามข้อมูลของ IISS กองทัพอากาศไทยได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ มาเป็นเวลาหลายปี ทำให้มีอุปกรณ์ที่ทันสมัย รวมถึงเครื่องบินรบสวีเดนรุ่นกริพเพน (Gripen) อย่างน้อย 11 ลำ และเครื่องบิน F-16 และ F-5 ที่ผลิตในสหรัฐฯ อีกหลายสิบลำ ในทางกลับกัน กัมพูชาไม่มีอากาศยานรบที่พร้อมใช้งาน

ตามข้อมูลจากรายงาน “Military Balance” ในภาคพื้นดิน ไทยมีรถถังประจัญบานหลายสิบคัน รวมถึงรถถังรุ่น VT-4 ที่ผลิตในจีนจำนวน 60 คัน และรถถังรุ่นเก่าที่ผลิตในสหรัฐฯ อีกหลายร้อยคัน ตรงกันข้ามกับกัมพูชาที่มีรถถังรุ่นเก่าที่ผลิตในจีนและโซเวียตรวมประมาณ 200 คัน

ตามตัวเลขจาก IISS กองทัพบกไทยมีปืนใหญ่มากกว่า 600 กระบอก รวมถึงปืนใหญ่ขนาด 155 มม. อย่างน้อย 56 กระบอก และปืนใหญ่ลากจูงขนาด 105 มม. กว่า 550 กระบอก

ขณะที่กัมพูชามีปืนใหญ่ขนาด 155 มม. เพียงสิบกว่ากระบอก และปืนใหญ่ลากจูงขนาดเล็กประมาณ 400 กระบอก

ในทางอากาศ กองทัพบกไทยมีเฮลิคอปเตอร์โจมตีคอบราที่ผลิตในสหรัฐฯ รวมถึงเฮลิคอปเตอร์ลำเลียงแบล็กฮอว์กของสหรัฐฯ จำนวน 18 ลำ ส่วนกัมพูชามีเฮลิคอปเตอร์ลำเลียงรุ่นเก่าที่ผลิตในโซเวียตและจีนเพียงไม่กี่สิบลำ