แพทองธาร ยังถวายสัตย์ได้หรือไม่ หลังถูกสั่งหยุดปฏิบัติหน้าที่นายกฯ?
แพทองธารยังถวายสัตย์ได้หรือไม่ หลังถูกสั่งหยุดปฏิบัติหน้าที่นายกฯ?
กรณีศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร หยุดปฏิบัติหน้าที่นายกรัฐมนตรีชั่วคราว ตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม 2568 ทำให้เกิดคำถามสำคัญว่า ยังสามารถเข้าเฝ้าฯ เพื่อถวายสัตย์ปฏิญาณในตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมได้หรือไม่ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเพิ่มเติมในคณะรัฐมนตรีชุดใหม่
ยังสามารถถวายสัตย์ในตำแหน่งรัฐมนตรี หากไม่มีคำสั่งห้าม
นายชูศักดิ์ ศิรินิล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ในฐานะฝ่ายกฎหมายของรัฐบาล ให้ความเห็นว่า แม้ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร จะถูกศาลรัฐธรรมนูญมีคำสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แต่ยังไม่มีคำสั่งหรือข้อกฎหมายใดที่จำกัดสิทธิในการดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม จึงยังสามารถเข้าเฝ้าฯ เพื่อถวายสัตย์ปฏิญาณในตำแหน่งรัฐมนตรีได้ตามขั้นตอนของรัฐธรรมนูญ
ทั้งนี้ หากคณะรัฐมนตรีชุดใหม่ได้รับการถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์เรียบร้อยแล้ว จะสามารถเริ่มปฏิบัติหน้าที่ได้ทันที โดยไม่จำเป็นต้องรอการแต่งตั้งหรือเปลี่ยนตัวผู้รักษาการนายกรัฐมนตรีเพิ่มเติมแต่อย่างใด ส่วนกรณีจะมีการปรับเปลี่ยนรองนายกรัฐมนตรีเพื่อมารับหน้าที่รักษาการแทนนายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ หรือไม่นั้น ขณะนี้ยังไม่มีการหารือในระดับนโยบาย
แม้มีคำสั่งศาลให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ในฐานะนายกรัฐมนตรี แต่คำสั่งดังกล่าวยังไม่เกี่ยวข้องกับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม หากไม่มีคำสั่งห้ามจากศาลหรือบทบัญญัติใดที่จำกัดสิทธิในการดำรงตำแหน่งอื่น การเข้าเฝ้าฯ เพื่อถวายสัตย์ในตำแหน่งรัฐมนตรีสามารถกระทำได้ตามกฎหมาย
รัฐธรรมนูญ มาตรา 161 เงื่อนไขบังคับก่อนปฏิบัติหน้าที่
กฎหมายที่กำหนดให้รัฐมนตรีต้องถวายสัตย์ปฏิญาณก่อนเริ่มหน้าที่ คือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 161 โดยมีสาระสำคัญว่า
“ก่อนเข้ารับหน้าที่ รัฐมนตรีต้องถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์ด้วยถ้อยคำดังต่อไปนี้
‘ข้าพระพุทธเจ้า (ชื่อผู้ปฏิญาณ) ขอถวายสัตย์ปฏิญาณว่า ข้าพระพุทธเจ้าจะจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ และจะปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต เพื่อประโยชน์ของประเทศและประชาชน ทั้งจะรักษาไว้และปฏิบัติตามซึ่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยทุกประการ’”
หากยังไม่ได้ถวายสัตย์ปฏิญาณ จะยังไม่ถือว่าเป็นรัฐมนตรีโดยสมบูรณ์ และไม่มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย การถวายสัตย์จึงถือเป็นภาระหน้าที่ทางกฎหมายที่ขาดไม่ได้ ไม่ใช่เพียงพิธีกรรมทางการเมือง
สรุปหลักการสำคัญ
- การถูกศาลรัฐธรรมนูญสั่งหยุดหน้าที่นายกรัฐมนตรี ไม่ได้หมายความว่าสิ้นสุดสิทธิในตำแหน่งรัฐมนตรีอื่น เว้นแต่มีคำสั่งศาลชี้ขาดเพิ่มเติม
- การเข้าเฝ้าฯ เพื่อถวายสัตย์ในตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมสามารถกระทำได้ ตราบใดที่ไม่มีคำสั่งห้ามโดยชัดแจ้ง
- การถวายสัตย์ปฏิญาณเป็นพันธะทางกฎหมายตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 161 ต้องดำเนินการก่อนเริ่มปฏิบัติหน้าที่
ข่าวที่เกี่ยวข้อง