เมืองหลวงใหม่ ยังไงต่อ? อินโดฯ จัดวันชาติที่จาการ์ตาแทนนูซันตารา
15 สิงหาคม 2568 เพียง 2 วันก่อนวันประกาศอิสรภาพอินโดนีเซียในวันที่ 17 สิงหาคม สำนักข่าว CNA รายงานว่า งานเฉลิมฉลองประกาศอิสรภาพจะจัดขึ้นที่เมืองหลวงเก่า จาการ์ตา ที่สถานที่จัดเดิมคือ พระราชวังเมอร์เดกา
การตัดสินใจครั้งนี้ของประธานาธิบดีปราโบโว ซูเบียนโตแห่งอินโดนีเซีย ทำให้เกิดคำถามถึงอนาคตของเมืองหลวงใหม่ เพราะเมื่อปีก่อน อินโดนีเซียเริ่มต้นจัดงานฉลองประกาศอิสรภาพที่เมืองนูซันตารา ในจังหวัดกาลิมันตันตะวันออก เป็นครั้งแรกอย่างคึกคัก
การจัดงานฉลองครั้งแรกในปีก่อนทำให้ประชาชนคาดหวังว่า เมืองหลวงใหม่แห่งนี้จะเป็นที่จัดงานต่อไปในอนาคต แต่เพียงปีเดียว งานฉลองก็ย้ายกลับมาที่จาการ์ตาตามเดิม และนอกจากการไม่จัดงานฉลองที่นูซันตาราแล้ว ผู้สังเกตการณ์ยังกล่าวกับ CNA ว่า มีสัญญาณอื่น ๆ ที่อาจบ่งชี้ว่า ปราโบโวให้ความสนใจกับเมืองหลวงใหม่น้อยลง
โครงการอันไม่แน่นอน
ในปี 2019 อดีตประธานาธิบดีโจโก วีโดโด ได้เสนอแนวคิดย้ายศูนย์กลางการบริหารของอินโดนีเซียไปสถานที่แห่งใหม่ เนื่องจากจาการ์ตามีปัญหาอย่างการจราจรติดขัดอย่างรุนแรง น้ำท่วมบ่อย อากาศเป็นพิษ และพื้นดินทรุดตัว ทำให้ไม่เหมาะเป็นเมืองหลวงประเทศ
เขาเสนอให้ตั้งเมืองหลวงใหม่ที่จังหวัดกาลิมันตัน บนเกาะบอร์เนียวฝั่งอินโดนีเซีย เนื่องจากตั้งอยู่ใกล้จุดกึ่งกลางของประเทศในเชิงภูมิศาสตร์ และปลอดภัยจากภัยธรรมชาติ เขายังกล่าวว่า เมืองหลวงใหม่ที่กาลิมันตันจะช่วยแก้ไขปัญหาความไม่เท่าเทียมทางเศรษฐกิจระหว่างพื้นที่ทางตะวันตกและตะวันออกของอินโดนีเซีย ที่ความเจริญเทไปทางตะวันตกมากกว่า
อย่างไรก็ตาม โครงการนี้ถูกวิจารณ์อย่างหนักจากชาวอินโดนีเซีย เช่น นักสิ่งแวดล้อมเตือนผลกระทบทางธรรมชาติที่อาจเกิดต่อระบบนิเวศป่าฝนที่เปราะบางของกาลิมันตัน ชุมชนพื้นเมืองกังวลว่าอาจถูกขับไล่ หรือต้องเปลี่ยนวิถีชีวิตดั้งเดิม และผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์กล่าวว่า อาจเป็นการลงทุนมหาศาลที่ไม่ให้ผลตอบรับตามที่คาด และที่สำคัญคือราชการไม่เต็มใจจะย้ายไปทำงานที่เมืองใหม่ ห่างออกไปจากจาการ์ตามากกว่า 1,700 กิโลเมตร ผลการสำรวจในปี 2019 ชี้ว่า ราชการกว่า 94% กล่าวว่าจะลาออกหากต้องย้ายไปทำงานที่นูซันตารา
อย่างไรก็ตาม โครงการเริ่มสร้างในปี 2022 หลังผ่านกฎหมายในที่สุด อย่างไรก็ตาม กฎหมายนี้ระบุว่าเวลาที่จะเริ่มย้ายนั้นจะต้องมีการระบุเพิ่มเติมในพระราชกฤษฎีกา ซึ่งยังไม่ได้ลงนามโดยประธานาธิบดี แม้จะมีความคาดหวังว่าจะลงนามไม่นานหลังจากที่ปราโบโวเข้ารับตำแหน่งเมื่อเดือนตุลาคมปีที่แล้ว
เมืองใหม่ที่ปราโบโวไม่สนใจนัก
สิติ ซูโฮโร ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองจากสถาบันวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติของอินโดนีเซีย (BRIN) กล่าวกับ CNA ว่า ปราโบโวตระหนักดีถึงเสียงวิจารณ์การย้ายเมืองหลวง และเขามีจุดมุ่งหมายอื่นที่ให้ความสำคัญกว่าการย้ายเมืองหลวง
“ปราโบโวตระหนักดีว่าโครงการนี้ค่อนข้างเป็นข้อถกเถียงและการสนับสนุนจากสาธารณชนก็ไม่มากนัก […] วิสัยทัศน์ของปราโบโวคือการสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจจากฐานราก นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมเขาถึงมีโครงการอย่างการจัดตั้งสหกรณ์หมู่บ้าน และโครงการบรรเทาความยากจนอย่างโครงการอาหารกลางวันฟรี”
โครงการย้ายเมืองหลวงจากจาการ์ตาไปนูซันตาราคาดว่าจะใช้งบประมาณราว 35 พันล้านสหรัฐ หรือราว 1,155,000 ล้านบาท ขณะนี้กำลังสร้างโครงสร้างพื้นฐาน และผลักดันการย้ายเมืองหลวง คาดว่า การก่อสร้างจะบรรลุระยะที่ 5 ในปี 2045
แผนของปราโบโวที่จะพัฒนาสหกรณ์ 80,000 แห่งในเกือบทุกพื้นที่ชนบททั่วอินโดนีเซีย มีมูลค่า 25 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 825,000 ล้านบาท) ในขณะที่โครงการอาหารกลางวันฟรีคาดว่าจะมีค่าใช้จ่ายต่อผู้เสียภาษีชาวอินโดนีเซียถึง 7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี (ราว 231,000 ล้านบาท)
นอกจากนี้เขายังมีโครงการอื่น ๆ อย่างการตรวจสุขภาพฟรี โรงเรียนกินนอนฟรีสำหรับครอบครัวยากจน และการสร้างบ้านราคาย่อมเยา 1 ล้านหลังต่อปี