ศึกษาพบ ‘แอ่งอะพอลโล’ บนดวงจันทร์ ก่อตัวเมื่อ 4.16 พันล้านปีก่อน

× กรุณาติดต่อทีมงานเพื่อดาวน์โหลดคลิป

กว่างโจว, 21 ส.ค. (ซินหัว) — การศึกษาที่เผยแพร่ในวารสารเนเจอร์ แอสโทรโนมีระบุว่านักวิจัยจีนและต่างประเทศสามารถระบุได้ว่าการก่อตัวของแอ่งอะพอลโล (Apollo Basin) แอ่งขนาดใหญ่บนด้านไกลของดวงจันทร์ เกิดขึ้นเมื่อราว 4.16 พันล้านปีก่อน หลังดำเนินการศึกษาตัวอย่างดวงจันทร์ที่รวบรวมจากภารกิจฉางเอ๋อ-6 เมื่อปี 2024 ซึ่งการค้นพบนี้ให้ข้อมูลสำคัญที่อาจช่วยอธิบายเหตุการณ์ที่วัตถุอวกาศพุ่งชนดวงจันทร์และดาวเคราะห์ชั้นในของระบบสุริยะ ระหว่างช่วงการระดมชนหนักครั้งใหญ่ (Late Heavy Bombardment)

แอ่งขนาดใหญ่ที่กระจายอยู่บนพื้นผิวดวงจันทร์ส่วนใหญ่เป็นซากการพุ่งชนอย่างหนักของดาวเคราะห์น้อยจากระบบสุริยะในช่วงที่ดวงจันทร์ก่อตัวระยะแรก ทว่าเนื่องจากยังขาดข้อมูลอายุที่แม่นยำจากตัวอย่างของแอ่งบนดวงจันทร์ นักวิทยาศาสตร์จึงถกเถียงกันมายาวนานว่าการพุ่งชนในช่วงการระดมชนหนักครั้งใหญ่นั้นลดลงค่อยเป็นค่อยไป หรือมีระดับความรุนแรงพุ่งขึ้นฉับพลันเมื่อราว 3.8-4 พันล้านปีก่อน

ทีมวิจัยจากสถาบันธรณีเคมีกว่างโจว สังกัดสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน นำโดยสวีอี้กัง ร่วมกับนักวิจัยจีนและต่างประเทศ ตรวจสอบเศษหินหรือแร่แปลกตาสามชิ้น ขนาด 150-350 ไมโครเมตร ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของตัวอย่างที่ภารกิจฉางเอ๋อ-6 นำกลับมา และพบว่าเศษหินแร่ทั้งสามเป็นเศษหลอมจากการพุ่งชนในขณะที่แอ่งอะพอลโลก่อตัว จึงสามารถทำหน้าที่เป็น “นาฬิกาทางธรณีวิทยา” สำหรับเหตุการณ์พุ่งชนนี้ได้

ทีมวิจัยกำหนดอายุของเศษหินแร่เหล่านี้อย่างแม่นยำ และเมื่อรวมข้อมูลจากหลายแหล่ง ทั้งภาพจากการสำรวจทางไกลและข้อมูลธรณีเคมี พบว่าแอ่งอะพอลโลก่อตัวขึ้นเมื่อราว 4.16 พันล้านปีก่อน ซึ่งการค้นพบนี้ส่งผลให้วันที่เริ่มต้นของการระดมชนหนักครั้งใหญ่บนดวงจันทร์ย้อนหลังไปอย่างน้อย 100 ล้านปี และยังพบว่าการพุ่งชนในช่วงเวลาดังกล่าวลดลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป

สวีเปิดเผยกับสำนักข่าวซินหัวว่างานวิจัยจากตัวอย่างฉางเอ๋อ-6 จะช่วยส่งเสริมความเข้าใจของมนุษยชาติเกี่ยวกับการวิวัฒนาการของระบบโลก-ดวงจันทร์

อนึ่ง ยานสำรวจภารกิจฉางเอ๋อ-6 ถูกปล่อยสู่อวกาศเมื่อวันที่ 3 พ.ค. 2024 และกลับมาลงจอดในพื้นที่ตอนเหนือของจีนเมื่อวันที่ 25 มิ.ย. 2024 พร้อมนำตัวอย่างจากด้านไกลของดวงจันทร์กลับสู่โลก กว่า 1.93 กิโลกรัม

เมื่อเดือนกรกฎาคมจีนยังเปิดเผยชุดผลการวิจัยอื่นๆ จากตัวอย่างฉางเอ๋อ-6 ครอบคลุมประเด็น อาทิ กิจกรรมภูเขาไฟ สนามแม่เหล็กโบราณ ปริมาณน้ำ และลักษณะทางธรณีเคมีของชั้นแมนเทิลของดวงจันทร์