Nvidia-AMD ยอมจ่ายส่วนแบ่ง 15% ให้รัฐบาลสหรัฐฯ แลกใบอนุญาตขายชิป AI ให้จีน ผู้เชี่ยวชาญมอง ความมั่นคงชาติมีไว้ขายหรือ?
สองยักษ์ใหญ่แห่งวงการชิปอย่าง Nvidia และ AMD ได้ยอมจ่ายส่วนแบ่งรายได้ 15% จากการขายชิปในประเทศจีนให้กับรัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อแลกกับการได้รับใบอนุญาตส่งออกเซมิคอนดักเตอร์ที่ถูกระงับไปก่อนหน้านี้ ข้อตกลงสุดเกิดขึ้นท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักจากผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงและนักกฎหมาย ซึ่งมองว่าเป็นการสร้างบรรทัดฐานที่อันตรายอย่างยิ่ง
ภายใต้ข้อตกลงดังกล่าว Nvidia จะต้องแบ่งรายได้ 15% จากการขายชิปรุ่น H20 ในจีน ขณะที่ AMD ก็ต้องทำเช่นเดียวกันสำหรับชิปรุ่น MI308 โดยแหล่งข่าวระบุว่าใบอนุญาตส่งออกได้ถูกอนุมัติเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เพียงสองวันหลังจากที่ เจนเซน หวง ซีอีโอของ Nvidia ได้เข้าพบกับประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ซึ่งบ่งชี้ถึงการเจรจาต่อรองในระดับสูงสุด และเป็นการกลับลำนโยบายอย่างกะทันหัน
เบื้องหลังของเรื่องนี้คือการที่ Nvidia ได้พัฒนาชิป H20 ขึ้นมาโดยเฉพาะสำหรับตลาดจีน เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรการควบคุมการส่งออกที่รัฐบาลชุดก่อนได้บังคับใช้ แต่รัฐบาลของทรัมป์กลับสั่งแบนชิปรุ่นดังกล่าวในเดือนเมษายนที่ผ่านมา ก่อนที่จะเปลี่ยนท่าทีอีกครั้งในเดือนมิถุนายนหลังจากที่ หวง ได้เข้าพบกับทรัมป์ ซึ่งนำมาสู่ข้อตกลงที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนนี้ในที่สุด
ข้อตกลงดังกล่าวได้จุดชนวนความกังวลด้าน ‘ความมั่นคง’ อย่างรุนแรง ผู้เชี่ยวชาญหลายคน รวมถึงอดีตเจ้าหน้าที่ในรัฐบาลทรัมป์เอง ได้ออกมาเตือนว่าชิป H20 เป็นตัวเร่งศักยภาพ AI ของจีนและจะถูกนำไปใช้ในกองทัพอย่างแน่นอน
ไลซา โทบิน อดีตเจ้าหน้าที่สภาความมั่นคงแห่งชาติวิจารณ์ว่า “นี่หมายความว่าต่อไปนี้ความมั่นคงของชาติสามารถแลกเป็นเงินได้แล้วใช่ไหม? ถ้าอย่างนั้น ทำไมไม่ยอมให้ขายเครื่องบิน F-35 ให้จีนแล้วเก็บค่าคอมมิชชัน 15% ไปเลย?”
เดโบราห์ เอล์มส์ ผู้เชี่ยวชาญด้านนโยบายการค้า ก็ได้ตั้งคำถามถึงตรรกะของข้อตกลงนี้ว่า “ประเด็นความมั่นคงของชาติมันเป็นเรื่องที่ต้องตัดสินใจว่ามีหรือไม่มี การจ่ายเงิน 15% ไม่สามารถทำให้ภัยคุกคามที่มีอยู่จริงหายไปได้” ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่านักวิเคราะห์ส่วนใหญ่มองว่าผลประโยชน์ทางการเงินไม่ควรถูกนำมาแลกกับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับความมั่นคงของประเทศ
นอกจากนี้ยังมีคำถามถึงความเหมาะสมทางกฎหมาย นักวิจารณ์บางคนเรียกข้อตกลงนี้ว่าเป็นการขูดรีด (shakedown) ขณะที่บางส่วนเปรียบเทียบว่ามันไม่ต่างอะไรกับภาษีส่งออกซึ่งขัดต่อรัฐธรรมนูญของสหรัฐฯ
ปีเตอร์ ฮาร์เรลล์ อดีตเจ้าหน้าที่รัฐบาลชุดก่อนกล่าวว่า “การที่รัฐบาลยอมผ่อนคลายมาตรการควบคุมการส่งออกที่เกี่ยวกับความมั่นคงเพื่อแลกกับเงิน ถือเป็นการสร้างบรรทัดฐานที่เลวร้ายอย่างยิ่ง”
ฝั่ง Nvidia และ AMD ไม่ได้ปฏิเสธข้อตกลงดังกล่าว โดยให้คำตอบในลักษณะเดียวกันว่า “เราดำเนินธุรกิจโดยปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่รัฐบาลสหรัฐฯ กำหนดเสมอ”
ขณะที่ Nvidia ได้ให้เหตุผลเพิ่มเติมว่าสหรัฐฯจำเป็นต้อง ‘แข่งขัน’ ในตลาดจีนเพื่อรักษาความเป็นผู้นำด้าน AI และไม่ควรซ้ำรอยความผิดพลาดที่เคยสูญเสียความเป็นผู้นำในเทคโนโลยี 5G ไป ส่วนประธานาธิบดีทรัมป์ก็ได้ปัดเป่าความกังวลด้านความมั่นคงโดยกล่าวว่าชิปดังกล่าวเป็นรุ่นเก่าแล้ว
อย่างไรก็ตาม แรงจูงใจทางธุรกิจของดีลนี้ก็ชัดเจนอย่างยิ่ง นักวิเคราะห์จาก Bernstein ประเมินว่า Nvidia อาจสร้างรายได้จากการขายชิป H20 ในจีนได้สูงถึง 2.3 หมื่นล้านดอลลาร์ (ประมาณ 7.44 แสนล้านบาท) ในปี 2025 เพียงปีเดียว ซึ่งเป็นตัวเลขมหาศาลที่อธิบายได้ว่าเหตุใดบริษัทจึงยอมทำข้อตกลงที่ไม่เคยมีมาก่อนนี้
หมายเหตุ : ใช้อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐ เท่ากับ 32.33 บาท ณ วันที่ 8 สิงหาคม 2568
ภาพ : Walid Berrazeg/SOPA Images/LightRocket via Getty Images
อ้างอิง: