4 แหล่งโปรตีนคุณภาพเพื่อผู้สูงอายุ ฟื้นฟูกระดูกและกล้ามเนื้อ
ผู้สูงอายุยังมีความต้องการสารอาหารประเภทโปรตีนไม่ลดน้อยลงไปจากวัยหนุ่มสาว บางครั้งอาจจะต้องการเพิ่มมากขึ้นด้วยซ้ำ ซึ่งผู้สูงอายุควรได้รับโปรตีน 1-1.2 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวันจึงจะเพียงพอต่อความต้องการ (มีโรคประจำอื่น ๆ เช่นโรคไต โรคตับ ต้องปรึกษานักกำหนดอาหารเพื่อคำนวณโปรตีนรายบุคคลให้เหมาะสม) ยิ่งไปกว่านั้น หากร่างกายผู้สูงอายุมีความเครียด ได้รับบาดเจ็บ ติดเชื้อ หรืออยู่ในช่วงรักษาตัวจากการผ่าตัด ความต้องการสารอาหารประเภทโปรตีนก็จะยิ่งเพิ่มขึ้นตาม
โปรตีน ถือเป็นสารอาหารหลักที่มีความสำคัญต่อผู้สูงอายุ เนื่องจากโปรตีนเป็นสารอาหารที่ช่วยให้เรื่องของการสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง อีกทั้งยังช่วยส่งผลให้กล้ามเนื้อกระชับเพิ่มความแข็งแรงให้กระดูก และช่วยให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกันดีขึ้นการที่ผู้สูงอายุได้รับสารอาหารประเภทโปรตีนอย่างเพียงพอจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีพลังมากขึ้นทำให้รู้สึก สดชื่นกระปรี้กระเปร่า และทำให้การทำงานของกลไกต่าง ๆ ของร่างกายทำงานอย่างสมบูรณ์ เนื่องจากเอนไซม์ต่าง ๆ ในร่างกายล้วนประกอบด้วยโปรตีน
นอกจากนี้ โปรตีนยังช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ป้องกันภาวะกล้ามเนื้อลีบ และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย ผู้สูงอายุที่ได้รับโปรตีนไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกายมักจะอ้วนได้ง่ายกว่าผู้สูงอายุที่รับประทานโปรตีนอย่างเพียงพอ เนื่องจากโปรตีนมีส่วนช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดของผู้สูงอายุคงที่ ทำให้ไม่รู้สึกหิวง่าย ช่วยให้ผู้สูงอายุควบคุมการกินและควบคุมน้ำหนักได้
แหล่งโปรตีนผู้สูงอายุ
โปรตีนมีอยู่มากโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเนื้อสัตว์ นม และไข่ แต่เรามักพบว่าผู้สูงอายุบริโภคเนื้อสัตว์ในมีปริมาณลดลง เนื่องจากลักษณะรสสัมผัสของเนื้อสัตว์ที่เหนียว เคี้ยวยาก รับประทานลำบาก ทำให้ผู้สูงอายุเลือกที่จะหลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อสัตว์ดังนั้น โอกาสที่ผู้สูงอายุได้รับโปรตีนจึงลดลงไป จึงขอแนะนำให้เตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์ที่มีรสสัมผัสอ่อนนุ่ม ไม่ติดหนังหรือไขมันมากเกินไป
- เนื้อปลา เป็นแหล่งโปรตีนที่ดีมากเหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ เนื่องจากเนื้อนุ่มและย่อยง่าย แต่ควรเลือกนำส่วนกระดูกและก้างออกทั้งหมดก่อนนำมารับประทาน
- ไข่ อีกหนึ่งอาหารที่เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ เนื่องจากมีคุณค่าทางอาหารสูง ซึ่งในไข่หนึ่งใบประกอบไปด้วยไข่แดง ซึ่งมีธาตุเหล็กในปริมาณสูงสามารถรับประทานได้ 1 ฟองต่อวัน ในกรณีที่ผู้สูงอายุที่มีปัญหาไขมันในเลือดสูง ความดันสูง โรคเบาหวาน หรือผู้ที่เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด สามารถบริโภคไข่ไก่ได้ 3 ฟอง/สัปดาห์
- นม / น้ำเต้าหู้ เป็นอาหารที่มีโปรตีนสูง อีกทั้งยังมีแคลเซียมในปริมาณมาก ผู้สูงอายุควรดื่มวันละ 1 แก้ว แต่ในผู้สูงอายุที่มีไขมันในเลือดสูงหรือน้ำหนักตัวมาก แนะนำให้ดื่มเป็นนมพร่องมันเนยหรือนมถั่วเหลืองน้ำตาลน้อย
- ธัญพืช ถั่วเมล็ดแห้ง เป็นอาหารที่มีสารอาหารโปรตีนสูงเช่นกัน อีกทั้งยังมี วิตามินต่าง ๆ ใยอาหาร รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย ผู้ดูแลสามารถเตรียมประเภทถั่ว แทนอาหารพวกเนื้อสัตว์ได้ในบางมื้อ เพื่อลดความจำเจของอาหาร การที่ผู้สูงอายุรับประทานอาหารชนิดเดิม ๆ ซ้ำ ๆ ไม่หลากหลาย จะทำให้เบื่ออาหารได้ง่ายขึ้น และได้สารอาหารไม่ครบถ้วน
โปรตีนมีส่วนช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ลดปัญหาการเคลื่อนไหว ที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุและบาดเจ็บ เมื่อเกิดการบาดเจ็บร่างกายจะใช้เวลานานในการฟื้นฟูร่างกายให้เป็นปกติ สำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาโรคไขมันในเลือดสูงและโรคความดันโลหิตสูงควรระวังการได้รับโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อสัตว์ติดหนังมัน กุนเชียง หมูยอ และไม่ควรรับประทานเนื้อสัตว์หรือโปรตีนในปริมาณมากก่อนนอนเพราะจะทำให้ไม่สบายท้องและนอนไม่หลับ
การรับประทานโปรตีนจำนวนมากเกินไปจะเกิดผลเสียต่อร่างกาย โดยมีผลให้การทำงานของไตมากขึ้น เนื่องจากในผู้สูงอายุ การทำงานของไตจะลดลงมากกว่าร้อยละ 50 เมื่อเปรียบเทียบกับวัยหนุ่มสาว แต่การขาดโปรตีนในผู้สูงอายุเป็นสาเหตุหนึ่งในการทำให้เกิดอาการบวม คันผิวหนัง อ่อนเพลีย และมีภูมิต้านทานลดลงเช่นกัน ดังนั้น ทางเลือกที่ดี คือ ควรรับประทานโปรตีนในปริมาณที่พอเหมาะร่วมกับสารอาหารอื่น ๆ ในมื้ออาหารทุกมื้อ
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลพญาไท 3