"เก๋ ชลลดา" ปวดหัวทรมาน รู้จักโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ จากเชื้อไวรัสเริมขึ้นสมอง

จากข่าว "เก๋ ชลลดา เมฆราตรี" นักแสดงและนางแบบชื่อดัง เข้ารับการรักษาตัวที่โรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน หลังมีอาการปวดหัวรุนแรงผิดปกติ จนตรวจพบว่าป่วยเป็น "โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningoencephalitis)" ซึ่งเกิดจากเชื้อไวรัสเริมที่ลุกลามขึ้นสมอง ล่าสุดเจ้าตัวอัปเดตอาการว่าพ้นขีดอันตรายแล้ว แต่ยังต้องพักรักษาตัวและรับยาฆ่าเชื้ออย่างต่อเนื่อง

ทางด้านคุณ หมอโอ๊ค DoctorSixpack ได้ออกมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับ โรคเยื่อบุสมองอักเสบ (เชื้อไวรัสเริม) - Viral Meningitis

โรคคืออะไร?

• เยื่อบุสมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเริม (Herpes Simplex Viral Meningitis) เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากไวรัสเริม (Herpes Simplex Virus) ซึ่งทำให้เยื่อหุ้มสมองและไขสันหลังเกิดการอักเสบและบวม เยื่อหุ้มสมองคือชั้นเยื่อบางๆ ที่ทำหน้าที่ปกป้องสมองและไขสันหลัง

ไวรัสเริมที่เป็นสาเหตุแบ่งออกเป็น 2 ประเภท

• HSV-1 (Herpes Simplex Virus Type 1)** - มักพบในช่องปากและใบหน้า
• HSV-2 (Herpes Simplex Virus Type 2)** - มักพบในอวัยวะเพศ
• ทั้งสองประเภทสามารถก่อให้เกิดเยื่อบุสมองอักเสบได้ โดย HSV-2 มักพบในผู้ใหญ่มากกว่า

อาการของโรค

อาการหลัก (Classic Triad)

1. ปวดศีรษะรุนแรงมาก - เจ็บปวดที่รุนแรงกว่าไมเกรนปกติ

2. คอแข็ง- ไม่สามารถก้มคอลงได้ คอจะแอ่นไปข้างหลัง

3. ไข้สูง- มักจะขึ้นลงตลอดเวลาแม้รับประทานยาลดไข้

อาการเพิ่มเติม

• คลื่นไส้และอาเจียนรุนแรง
• กลัวแสง (Photophobia)
• ง่วงซึม หรือเฉื่อยชา
• ความจำเสื่อม หรือสับสน
• ชักในบางกรณี
• ผื่นแดงในบางราย

ไวรัสเริมแพร่เชื้อได้หลายทาง

• การสัมผัสโดยตรง - ผ่านการจูบ หรือสัมผัสกับแผลที่ติดเชื้อ
• การมีเพศสัมพันธ์ - โดยเฉพาะ HSV-2
• การคลอดบุตร - แม่ติดเชื้อถ่ายทอดให้ลูก
• การใช้ของส่วนตัวร่วมกัน - แก้วน้ำ ช้อนส้อม ลิปสติก

ปัจจัยเสี่ยงที่เพิ่มความเสี่ยงการติดเชื้อ

• ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ความเครียดมาก
• พักผ่อนไม่เพียงพอ
• ภาวะก่อนวัยทอง (Premenopause)
• การมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย
• อายุมากหรือน้อยมาก

ปัจจัยที่ทำให้อาการรุนแรง

• ระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน
• การใช้ยาลดภูมิคุ้มกัน
• ผู้สูงอายุและเด็กทารก

การวินิจฉัย

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

1. การเจาะน้ำไขสันหลัง (Lumbar Puncture)

- เป็นการตรวจที่สำคัญที่สุด

- ตรวจหา DNA ของไวรัสเริมในน้ำไขสันหลัง

- ตรวจนับเซลล์เม็ดเลือดขาวที่เพิ่มขึ้น

2. การตรวจเลือด

- ตรวจหาแอนติบอดี้ของไวรัสเริม

- ตรวจนับเซลล์เม็ดเลือดขาว

- ตรวจหาการอักเสบในร่างกาย

3. การตรวจทางภาพ

- CT Scan หรือ MRI สมอง - เพื่อดูการบวมของสมอง

- EEG - ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง หากสงสัยว่ามีการติดเชื้อในสมอง

การรักษาด้วยยา

1. ยาต้านไวรัส (Antiviral Drugs)

- Acyclovir - ยาหลักในการรักษา ให้ทางหลอดเลือดดำ

- Valacyclovir

- Famciclovir

2. ยาแก้อาการ

- ยาแก้ปวดและลดไข้ (Paracetamol, NSAIDs)

- ยาลดการอักเสบ (Steroids) ในบางกรณี

- ยาป้องกันชัก หากมีอาการชัก

3. การรักษาพยุงอาการ

- การให้น้ำเกลือทางหลอดเลือด

- การควบคุมความดันโลหิต

- การดูแลระบบหายใจ

ระยะเวลาการรักษา

• - การรักษาด้วยยาต้านไวรัสนาน 10-14 วัน
• - ติดตามอาการอย่างใกล้ชิด 2-3 สัปดาห์
• - ฟื้นฟูหลังจากรักษาประมาณ 2-4 สัปดาห์

การดูแลตัวเองและการฟื้นฟูระหว่างป่วย

• - พักผ่อนให้เพียงพอ นอนหลับ 8-10 ชั่วโมงต่อวัน
• - ดื่มน้ำมากๆ อย่างน้อย 2-3 ลิตรต่อวัน
• - หลีกเลี่ยงแสงจ้า
• - รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย
• - หลีกเลี่ยงการออกแรงมาก

หลังหายป่วย

• - ออกกำลังกายเบาๆ ตามความสามารถ
• - กลับมาทำงานอย่างค่อยเป็นค่อยไป
• - ติดตามอาการซ้ำ
• - ตรวจสุขภาพตามนัดหมายแพทย์

การป้องกันการติดเชื้อแรก

• - หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วยที่มีแผลเริม
• - ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกัน
• - มีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย
• - รักษาสุขภาพให้แข็งแรง
• การป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
• - หลีกเลี่ยงความเครียด
• - พักผ่อนให้เพียงพอ
• - ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• - รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดีต่อร่างกาย
• - รับประทานยาต้านไวรัสป้องกัน หากแพทย์แนะนำ

อาการเตือนภัยที่ต้องรีบพบแพทย์

• - ปวดศีรษะรุนแรงมาก ผิดจากเดิม
• - ไข้สูงพร้อมคอแข็ง
• - อาเจียนรุนแรงไม่หยุด
• - ง่วงซึมผิดปกติ
• - ตัวแข็ง หรือชัก
• - มองเห็นภาพซ้อน
• - พูดไม่ชัด หรือสับสน

ข้อมูลสำคัญที่ควรจำ

• - **ไม่ใช่โรคที่รักษาไม่หาย - หากได้รับการรักษาที่ถูกต้องและทันเวลา
• - การรักษาเร็วช่วยลดภาวะแทรกซ้อน- ยิ่งรักษาเร็วยิ่งดี
• - ไม่ติดต่อทางอากาศ - ต้องสัมผัสโดยตรงจึงจะติด
• - สามารถป้องกันได้- ด้วยการดูแลสุขภาพและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง
• - ติดตามอาการต่อเนื่อง - เพราะอาจมีอาการแทรกซ้อนหลังหาย

สรุป

โรคเยื่อบุสมองอักเสบจากไวรัสเริมเป็นโรคที่อันตรายได้หากไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที แต่หากได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะหายได้อย่างสมบูรณ์ สิ่งสำคัญคือการสังเกตอาการเตือนภัย และรีบพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการปวดศีรษะรุนแรงผิดปกติพร้อมกับไข้และคอแข็ง