สสส. เปิดเวที สานพลังชุมชนท้องถิ่น ปี 68 สร้างฐานรากชุมชนสู่การจัดการสุขภาวะอย่างยั่งยืน
แม้ระบบสุขภาพจะดูเป็นเรื่องของโรงพยาบาลหรือกระทรวง แต่ในเวที “สานพลัง 2568” กว่า 3,000 ชีวิตจากตัวแทนทั่วประเทศ กลับบอกว่า “สุขภาวะ” ต้องเริ่มที่ชุมชน — และพวกเขาพร้อมจะลงมือทำทันที
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับหน่วยงานรัฐ 9 แห่ง และเครือข่ายท้องถิ่น 3,658 แห่งทั่วประเทศ เปิดเวที “สานพลัง สร้างนวัตกรรม สู่สุขภาวะชุมชนที่ยั่งยืน” ประจำปี 2568
ภายใต้หัวข้อ "พลังชุมชนท้องถิ่นอภิวัฒน์ระบบสุขภาวะประเทศ" โดยมีผู้เข้าร่วมกว่า 3,000 คนจากหลากหลายภาคส่วน รวมพลังกันผลักดันให้ ‘สุขภาพ’ กลายเป็นวาระแห่งชาติที่เริ่มจากฐานราก
สสส. สนับสนุน ให้ภาคีในทุกระดับ ตั้งแต่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคประชาสังคม หน่วยงานรัฐ จนถึงภาควิชาการ ได้มาแลกเปลี่ยน เชื่อมโยง และสร้างนวัตกรรมร่วมกัน โดยมีจุดร่วมเดียวกันคือ ‘การทำให้คนในพื้นที่สามารถจัดการสุขภาพได้ด้วยตนเอง ในการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวม’
นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. อธิบายว่า งานนี้ไม่ใช่แค่การรวมตัวกัน แต่คือการส่งสัญญาณชัดว่า ประเทศไทยต้องมี “ระบบสุขภาวะใหม่” ที่ไม่รอให้เกิดปัญหาแล้วค่อยเยียวยา แต่ให้ชุมชนเป็นผู้ออกแบบ สร้างนวัตกรรม และดูแลตัวเองได้อย่างแท้จริง
จากบทเรียนหลังวิกฤตน้ำท่วมใหญ่ปี 2554 สสส. เริ่มขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชนให้ลุกขึ้นมาดูแลสุขภาวะของตนเอง ซึ่งเติบโตมาจนกลายเป็นเครือข่ายเข้มแข็งในวันนี้
"การที่ท้องถิ่นเองสามารถที่จะไปชวนชุมชน มาขับเคลื่อนปัญหาสุขภาวะต่างๆ ซึ่งปัญหาสุขภาวะนั้นไม่ได้เพียงปัญหาสุขภาพคือโรคต่างต่างเท่านั้น แต่รวมถึงเศรษฐกิจการศึกษา การพัฒนาชุมชนวิถีชีวิตต่างต่างเพื่อนําไปสู่การมีสุขภาพที่ดี อายุยืนยาว ไม่พิการ ไม่เสียชีวิตก่อนวัยอันควรไม่เป็นโรคต่างต่างทั้งเอ็นซีดี เรื่องของอุบัติเหตุ เรื่องของโรคมะเร็งด้วย"
สสส. ได้ ชูกรอบคิด “DOPA-Driven Strategy” เพื่อสร้างระบบที่ตอบโจทย์ยุคใหม่ และแนวทางสำคัญต่อการขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงทางสุขภาพ
D - Data Driven : การใช้ข้อมูลเป็นฐานในการวิเคราะห์ วางแผน และตัดสินใจ
O - Outcome Driven : การมุ่งเน้นผลสัมฤทธิ์ที่สามารถวัดได้ ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
P - Partner Driven: การร่วมมือกับเพื่อนภาคีเครือข่ายในทุกระดับ เพื่อเสริมพลังให้เกิดผลลัพธ์ที่แท้จริง
และ A - AI Powered: การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยเฉพาะปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานและการตัดสินใจเชิงระบบ
ปีนี้ สสส. ยังเปิดเวทีย่อยให้แลกเปลี่ยนแนวปฏิบัติ เช่น
ระบบเตือนภัยพิบัติในชุมชน ความปลอดภัยทางถนน การรับมือกับบุหรี่ไฟฟ้า กลไกจัดการหนี้ครัวเรือน ระบบดูแลผู้สูงอายุ ความมั่นคงทางอาหาร ทุกหัวข้อมี “ผู้ปฏิบัติจริง” จากชุมชนมาถอดบทเรียน เพื่อวางแผนขยายผลต่อเนื่อง
ทั้งนี้ ถ้าจะเปลี่ยนระบบสุขภาพไทยให้ยั่งยืนจริง ท้องถิ่นต้องเป็น “ผู้จัดการสุขภาพ” ด้วยตนเอง ไม่ใช่แค่รอส่วนกลาง
“ปัญหาสุขภาพไม่สามารถแก้จากบนลงล่างได้ ต้องให้ท้องถิ่นมีเครื่องมือ บุคลากร และอำนาจในการออกแบบระบบบริการที่ตอบโจทย์คนของเขาเอง”
ขณะที่ สำนักงานสภาพัฒน์ มองว่า แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 13 เน้น “พื้นที่เป็นฐาน” เพราะปัญหาในแต่ละพื้นที่ไม่เหมือนกันอีกต่อไป
นโยบายจากส่วนกลางอย่างเดียวไม่พอแล้ว ทุกวันนี้ชุมชนไม่ใช่แค่ผู้รับ แต่คือ ‘เจ้าของอนาคต’ ตัวจริง”
ข่าวที่เกี่ยวข้อง