ไม่ใช่ของต่ำ! เจาะภารกิจ "ผ้าอนามัย" ไอเทมคู่กายชายชาติทหารในสนามรบ

"ผ้าอนามัย" ไม่ใช่ของต่ำ! เจาะภารกิจฮีโร่ลับแผ่นบาง ไอเทมคู่กายชายชาติทหารในสนามรบ

จากกรณีเหตุปะทะกันบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา ทำให้ทหารไทยต้องออกไปทำหน้าที่รั้วของชาติป้องกันอธิปไตย ขณะเดียวกันชาวไทยที่อยู่แนวหลังก็ช่วยกันบริจาคสิ่งของจำเป็นที่ต้องใช้ หนึ่งในนั้นคือ "ผ้าอนามัย" ซึ่งทหารหลายคนนำไปใช้ประโยชน์หลายด้าน แต่ที่กลายเป็นเรื่องให้คนถกเถียงกันในวงกว้างคือ การนำผ้าอนามัยไปวางไว้บนศีรษะเพื่อป้องกันการกดทับ ซับเหงื่อ และเสียดสีของหมวก ซึ่งบางคนมองว่าผ้าอนามัยคือ "ของต่ำ" ไม่ควรนำมาไว้เหนือศีรษะ แต่บางคนกลับมองว่าผ้าอนามัยคือของที่สะอาด ถูกสุขลักษณะ

จุดกำเนิดของผ้าอนามัย ไม่ใช่ที่บ้านแต่คือสนามรบ

ผ้าอนามัยแบบใช้แล้วทิ้งแบรนด์แรกของโลกอย่าง รู้จักกันดีในชื่อ “โกเต็กซ์” (Kotex) แต่รู้หรือไม่ว่า ผ้าอนามัยไม่ได้ถูกคิดค้นขึ้นมาเพื่อผู้หญิงโดยตรง แต่มีรากฐานมาจากความจำเป็นทางการแพทย์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 บริษัท Kimberly-Clark ได้พัฒนาวัสดุที่เรียกว่า"Cellucotton" ซึ่งเป็นใยกระดาษที่ทำจากเยื่อไม้ โดยมีคุณสมบัติในการดูดซับของเหลวได้ดีกว่าผ้าฝ้ายถึง 5 เท่า และมีต้นทุนการผลิตที่ถูกกว่ามาก ทำให้ Cellucotton ถูกนำมาใช้เป็นวัสดุสำคัญสำหรับทำผ้าพันแผลและผ้าก๊อซในโรงพยาบาลสนามเพื่อรักษาทหารที่บาดเจ็บ

ขณเดียวกัน พยาบาลกาชาด (Red Cross) ที่ดูแลทหารในสนามรบพบว่า Cellucotton มีคุณสมบัติในการดูดซับที่ดีเยี่ยมและสะดวกต่อการใช้งาน จึงนำมาประยุกต์ใช้เป็นผ้าอนามัยทดแทนผ้าขี้ริ้วที่ต้องซักและนำกลับมาใช้ซ้ำ ซึ่งไม่ถูกสุขลักษณะและใช้งานลำบากในสภาพแวดล้อมที่จำกัด

เมื่อสงครามสิ้นสุดลง บริษัท Kimberly-Clark มี Cellucotton เหลืออยู่จำนวนมหาศาล จึงมองหาช่องทางการตลาดใหม่ๆ และได้ยินเรื่องราวการประยุกต์ใช้จากพยาบาล ทำให้เกิดแนวคิดในการผลิตผลิตภัณฑ์สำหรับสุขอนามัยของผู้หญิง และในปี 1920 ผ้าอนามัย Kotex จึงได้ถือกำเนิดขึ้นและกลายเป็นผ้าอนามัยชนิดใช้แล้วทิ้งที่วางจำหน่ายเชิงพาณิชย์เป็นแบรนด์แรกๆ ที่ประสบความสำเร็จในตลาด

เรื่องราวของ Kotex จึงเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนว่านวัตกรรมที่เกิดขึ้นจากสถานการณ์คับขันในสนามรบ สามารถยกระดับสุขอนามัยของผู้หญิงให้ดีขึ้นอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน

"ผ้าอนามัย" ฮีโร่แผ่นบาง ไอเทมคู่กายทหารในสนามรบ

คุณสมบัติหลักของผ้าอนามัยที่ทำให้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในสนามรบ หรือในยามฉุกเฉินได้ คือ ผ้าอนามัยมีคุณสมบัติดูดซับของเหลวได้ดีเยี่ยม เพราะถูกออกแบบมาเพื่อดูดซับเลือด ทำให้สามารถใช้แทนผ้าก๊อซหรือผ้าพันแผลสำหรับห้ามเลือดจากบาดแผลขนาดเล็กถึงปานกลางได้เป็นอย่างดี และส่วนใหญ่ถูกบรรจุในซองที่ปิดสนิท ทำให้มั่นใจได้ในระดับหนึ่งว่ามีความสะอาดและปลอดภัยต่อการนำมาใช้กับบาดแผล นอกจากนี้ ผ้าอนามัยยังมีขนาดกะทัดรัด น้ำหนักเบา ง่ายต่อการพกพาไปในทุกที่ แม้ในสถานการณ์ที่ต้องเดินทางอย่างเร่งรีบ

สำหรับในสนามรบ ผ้าอนามัยสามารถนำมาประยุกต์ใช้เพื่อความอยู่รอด ใช้งานได้หลากหลาย เช่น

การห้ามเลือดและทำแผลฉุกเฉิน : นี่คือการใช้งานที่พบได้บ่อยที่สุด ผ้าอนามัยถูกนำมาใช้แทนผ้าก๊อซหรือผ้าพันแผล เนื่องจากสามารถดูดซับเลือดได้เป็นจำนวนมาก ผ้าอนามัยแบบแผ่นเหมาะสำหรับปิดบาดแผลขนาดใหญ่เพื่อชะลอการเสียเลือด ส่วน ผ้าอนามัยแบบสอด (tampon) ถูกใช้สำหรับอุดบาดแผลที่ลึก เช่น แผลจากกระสุนปืนหรือมีด เพื่อช่วยห้ามเลือดจากภายในก่อนที่จะได้รับการรักษาจากแพทย์สนาม

ป้องกันการบาดเจ็บที่เท้า : ในสภาพแวดล้อมที่ชื้นแฉะและทหารต้องใส่รองเท้าคอมแบตเป็นเวลานาน ผ้าอนามัยถูกนำไปสอดไว้ในรองเท้าเพื่อดูดซับความชื้นและเหงื่อ ป้องกันการเกิดแผลพุพอง แผลเปื่อย หรือการติดเชื้อที่เท้า ซึ่งอาจรุนแรงถึงขั้นต้องตัดเท้าทิ้งได้

ใช้เป็นอุปกรณ์กรองน้ำเบื้องต้น : ในสถานการณ์ที่ขาดแคลนน้ำสะอาด ผ้าอนามัยสามารถถูกใช้เป็นแผ่นกรองสิ่งสกปรกขนาดใหญ่จากน้ำได้ในระดับหนึ่ง อย่างไรก็ตาม วิธีนี้เป็นเพียงการแก้ปัญหาชั่วคราวและยังต้องนำน้ำไปต้มให้สุกเพื่อฆ่าเชื้อโรคอีกครั้ง

ในสังคมไทยและอีกหลายวัฒนธรรมในอดีต ผ้าอนามัยอาจถูกมองว่าเป็นของใช้ส่วนตัวที่ควรปกปิด หรือบางครั้งถูกเหมารวมว่าเป็นของ"สกปรก" หรือ"ของต่ำ" ซึ่งเป็นความเชื่อที่ผิดและไม่เป็นความจริง ดังนั้น ผ้าอนามัย จึงเป็นมากกว่าผลิตภัณฑ์สุขอนามัย แต่คือสิ่งของที่มีคุณค่าและมีบทบาทสำคัญในการช่วยเหลือชีวิตผู้คน ทั้งในสถานการณ์สงครามและในชีวิตประจำวัน