แค่กำมือเดียว คุณค่าดั่ง "โสมของคนจน" ขึ้นอยู่เต็มริมรั้วในชนบท แต่กลับมีไม่กี่คนที่รู้

ใบไม้ชนิดนี้อุดมไปด้วยวิตามินซี ถือเป็นอาวุธลับเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย แข็งแรงและต้านโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ต้นหม่อนเป็นพืชที่หลายคนคุ้นเคย บางคนอาจมองว่าเป็นแค่พืชที่ปลูกไว้เลี้ยงหนอนไหม ไม่น่าเอามาทำอาหารได้ แต่เมื่อรู้ถึงสรรพคุณอันน่าทึ่งต่อสุขภาพ หลายครอบครัวจึงเริ่มนำมันมาใส่ในเมนูอาหารประจำบ้าน

ไม่ใช่แค่ผลหม่อนเท่านั้นที่มีประโยชน์ แม้แต่ใบและลำต้นก็ล้วนดีต่อสุขภาพ ผลหม่อนมักนิยมนำมาดองเหล้าหรือทำเป็นน้ำเชื่อมดื่มชื่นใจ ส่วนใบก็เป็นอาหารของหนอนไหม

แต่สิ่งที่หลายคนอาจไม่รู้คือ "ใบหม่อน" ยังถือเป็นสมุนไพรจีนที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ในการช่วยป้องกันและบรรเทาโรคต่าง ๆ ได้อีกด้วย

ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด

ใบหม่อนถือเป็นสมุนไพรที่สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลากหลายชนิด และในศาสตร์การแพทย์แผนจีนยังนิยมใช้ใบหม่อนเป็นหนึ่งในวิธีรักษาโรคเบาหวาน

จากข้อมูลวิจัยพบว่า ใบหม่อนมีฤทธิ์ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยสารสำคัญที่พบ ได้แก่ อัลคาลอยด์ (alkaloid) ซึ่งสามารถยับยั้งการทำงานของเอนไซม์บางชนิดที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการเปลี่ยนน้ำตาลในร่างกาย และ โพลีแซ็กคาไรด์ (polysaccharide) ที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งอินซูลินจากเซลล์เบต้าในตับอ่อน ส่งผลให้เซลล์ในร่างกายสามารถนำกลูโคสไปใช้ได้ดีขึ้น และช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดในที่สุด

นอกจากนี้ ยังพบสารบางชนิดในใบหม่อนที่สามารถชะลอกระบวนการย่อยคาร์โบไฮเดรตให้กลายเป็นน้ำตาลเดี่ยว ทำให้ร่างกายดูดซึมน้ำตาลได้น้อยลง จึงช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อีกทางหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม แม้ใบหม่อนจะมีประโยชน์ แต่สำหรับผู้ป่วยเบาหวานหรือผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายและการรักษา

ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง

ตามรายงานของสื่อ Lao Động การรับประทานใบหม่อนเป็นผักถือว่ามีประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างมาก โดยเฉพาะสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น เบตาแคโรทีน และ กรดแอสคอร์บิก (วิตามินซี) ที่พบในใบหม่อน ซึ่งช่วยป้องกันการทำลายเซลล์จากอนุมูลอิสระ และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งได้

อุดมด้วยคุณค่าทางโภชนาการ

ใบหม่อน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Folium Mori Albae ซึ่งเป็นใบของต้นหม่อน (Morus alba L.) ในวงศ์ Moraceae

ในใบหม่อนมีสารอาหารหลากหลายชนิด เช่น

• เจลาติน
• แคโรทีน (Carotene)
• แทนนิน (Tannin)
• วิตามิน C, B1, B2
• โคลีน (Choline), อะดีนีน (Adenine), ไตรโกเนลลีน (Trigonelline)
• น้ำตาลชนิดต่าง ๆ ได้แก่ ฟรุกโตส, ซูโครส, กลูโคส
• กรดโฟลิก, พิวรีนกลูตามิก, กลูตาไธโอน
• แร่ธาตุต่าง ๆ เช่น ทองแดง (Cu), สังกะสี (Zn) และ โบรอน (B)

ตามตำราแพทย์แผนจีน ใบหม่อนมีรสขมอมหวาน ออกฤทธิ์เย็น จัดอยู่ในหมวดสมุนไพรที่ออกฤทธิ์กับปอดและตับ มีสรรพคุณช่วยขับลมร้อน บรรเทาไอ ล้างพิษจากตับ และบำรุงสายตา

ใช้รักษาอาการ เช่น

• ไข้หวัดที่มีลมร้อน
• ปวดหัว
• ตาแดง
• หลอดลมอักเสบ
• ไอแห้ง
• คอแห้งกระหายน้ำ

ขนาดและวิธีใช้

ใช้ใบแห้งประมาณ 6–15 กรัม สามารถนำมาต้ม ชง หรือบดต้มก็ได้ ตามข้อมูลจาก สำนักข่าวสุขภาพและชีวิต (Sức khỏe & Đời sống) ของเวียดนาม

ช่วยบำรุงสายตา

ทั้งผลและใบของต้นหม่อนล้วนดีต่อสุขภาพ เมื่อนำมาชงเป็นชา จะให้วิตามินเอในปริมาณสูง ซึ่งมีส่วนช่วยบำรุงสายตา ลดอาการเมื่อยล้าทางสายตา และป้องกันการเสื่อมของจอประสาทตา

ใบหม่อนถูกใช้เป็นสมุนไพรในแพทย์แผนจีนมาอย่างยาวนาน ทั้งในรูปแบบยารักษาโรค ชาสมุนไพร และส่วนประกอบในอาหาร

ดีต่อกระดูกและฟัน

ใบหม่อนมีแคลเซียมสูง จึงช่วยเสริมสร้างและคงความแข็งแรงของกระดูกและฟัน ช่วยให้ร่างกายมีโครงสร้างที่มั่นคงและห่างไกลจากโรคกระดูกพรุนในระยะยาว

ช่วยลดไข้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ใบหม่อนทำหน้าที่คล้ายกับพาราเซตามอลตามธรรมชาติ ช่วยลดไข้และฟื้นฟูร่างกายได้ดี โดยเป็นสมุนไพรที่มีราคาถูกและไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง นอกจากนี้ ยังมีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ต้านการอักเสบ ฆ่าเชื้อไวรัส บรรเทาอาการอักเสบของปอด ล้างพิษตับ และบำรุงสายตา

ช่วยให้นอนหลับดีขึ้น

ในใบหม่อนมีสารประกอบบางชนิดที่ช่วยปรับสมดุลระบบประสาท ส่งผลให้หลับง่ายขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการนอน เช่น นอนไม่หลับหรือหลับไม่สนิท

ลดคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL)

สำหรับผู้ที่มีปัญหาระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง ใบหม่อนถือเป็นตัวเลือกที่ดี เพราะเมื่อรับประทานเป็นประจำ จะช่วยลดระดับไขมันชนิดไม่ดี (LDL) และไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ส่งเสริมสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดให้แข็งแรงยิ่งขึ้น

รักษาโรคดีซ่านได้ดี

ใบหม่อนถูกใช้ในแพทย์แผนโบราณมาอย่างยาวนานในฐานะสมุนไพรบำบัดโรค นอกจากนี้ยังนิยมนำมาชงเป็นชาและปรุงอาหารหลากหลายเมนู โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ใบหม่อนช่วยรักษาโรคดีซ่าน อาการจากความร้อนชื้น เช่น ไข้ร้อน ปวดศีรษะ

ใบหม่อนยังช่วยกระตุ้นการขับปัสสาวะ ช่วยบรรเทาอาการปัสสาวะเข้มข้น น้ำตาแดง รวมถึงมีฤทธิ์เย็น ช่วยล้างพิษ และบำรุงตับ สามารถรักษาอาการตับทำงานผิดปกติจากความร้อนสะสม และช่วยปกป้องตับได้ในระดับหนึ่ง

ต้านการอักเสบอย่างมีประสิทธิภาพ

นอกจากสรรพคุณที่กล่าวมา ใบหม่อนยังมีคุณสมบัติต้านการอักเสบ ช่วยลดอาการบวม แดง และระคายเคืองบนผิวหนังได้