ภาษีทรัมป์พ่นพิษใส่ประมง ปลา ‘จีน-เวียดนาม-อินโด’ ทะลักเข้าไทย

ภาษีทรัมป์พ่นพิษ หวั่น “ปลานิล-แพงกาเซียส-หมึก” จากจีน-เวียดนาม ทะลักเข้าไทย หลังการแข่งขันในตลาดสหรัฐสูงขึ้น ถูกเก็บภาษีตอบโต้ ทำสินค้าอาหารทะเลแปรรูปมีราคาแพงขึ้น จนส่งออกไปตลาดสหรัฐลดลง ทำสินค้าส่วนเกินไหลทะลักเข้าตลาดไทย เผยราคาเฉลี่ยขายต่ำกว่าปลานิล-หมึกไทย ด้านกระทรวงเกษตรฯเตรียมตั้ง “คณะทำงาน” กำกับการนำเข้าปลานิล-แพงกาเซียส โฟกัสไปที่ จีน-เวียดนาม โดยเฉพาะ พร้อมฟื้น ฉก.พญานาคราช ปราบสินค้าเกษตรลักลอบนำเข้าผิดกฎหมาย

การเรียกเก็บภาษีตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) ของสหรัฐ ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการทำให้สินค้าส่งออกไปยังตลาดสหรัฐต้องเผชิญกับการแข่งขันจากกลุ่มประเทศที่มีอัตราภาษีตอบโต้ใกล้เคียงกัน สินค้านำเข้ามีราคาแพงขึ้นและการบริโภคมีแนวโน้มลดลง ในทางกลับกันประเทศผู้ส่งออกรายใหญ่ที่ต้องเผชิญกับอัตราภาษีตอบโต้ในอัตราที่สูงขึ้นจะส่งออกสินค้าไปยังประเทศอื่น ๆ เพื่อทดแทนปริมาณส่งออกที่ลดลงจากตลาดสหรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สินค้าประมง หลายรายการมีแนวโน้มที่จะ “ทะลัก” เข้ามายังประเทศไทย อันเนื่องมาจากอัตราภาษีนำเข้าที่ต่ำลงจากข้อตกลงเปิดเสรีทางการค้าที่ทำไว้ในอดีต

ปลานิล-แพนกาเซียส-หมึก ทะลัก

รายงานข่าววงการส่งออกอาหารทะเลกล่าวกับ “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้เรียกประชุมผู้เกี่ยวข้องในอุตสาหกรรมประมงและแปรรูปอาหารทะเล ตั้งแต่ตัวแทนเกษตรกรผู้ผลิต ชาวประมง กลุ่มห้องเย็น และบริษัทผู้ส่งออก หลังจากที่ประธานาธิบดีทรัมป์ประกาศเรียกเก็บภาษีตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) สินค้าส่งออกจากประเทศไทยในอัตรา 19% หรือต่ำกว่าอัตราประกาศแรกเริ่มในเดือนกรกฎาคมที่ 36% โดยอัตราภาษีตอบโต้ที่ประเทศไทยได้รับมีความใกล้เคียงกับกลุ่มประเทศผู้แข่งขันในสินค้ากลุ่มเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มอาเซียน และนอกกลุ่มอาเซียน อาทิ เวียดนาม 20%, อินโดนีเซีย 19%, ฟิลิปปินส์ 19%, เกาหลีใต้ 15%, เอกวาดอร์ 15%, มาเลเซีย 19%, นาอูรู 15% และนอร์เวย์ 15%

“ภาษีตอบโต้ที่ใกล้เคียงกัน จะไม่ส่งผลกระทบต่อการส่งออกสินค้าประมงและอาหารทะเลไปยังตลาดสหรัฐมากนัก โดยเฉลี่ย 10 ปีที่ผ่านมา ประเทศไทยเป็นฝ่ายได้ดุลการค้าสินค้าประมงสหรัฐ ประมาณ 40,556 ล้านบาท เฉพาะปี 2567 ที่ผ่านมา ไทยได้ดุล 47,087 ล้านบาท และหลังจากอัตราภาษีตอบโต้ถูกประกาศออกมา ราคาสินค้าประมงและอาหารทะเลแปรรูปในตลาดสหรัฐจะสูงขึ้น มีผลทำให้การส่งออกสินค้าประมงหลายรายการของไทยลดลง ไม่ว่าจะเป็น ทูน่ากระป๋อง หรือกุ้ง แต่ในทางกลับกัน เมื่อการแข่งขันในตลาดสหรัฐเพิ่มสูงขึ้น ผู้บริโภคอาจจะบริโภคอาหารทะเลลดลง ในขณะที่ปริมาณการผลิตส่งออกของแต่ละประเทศยังคงเท่าเดิม ส่งผลให้สินค้าอาหารทะเลหลายรายการที่ประเทศผู้ส่งออกครองตลาดสหรัฐมีแนวโน้มที่จะทะลักเข้ามาประเทศไทยมากขึ้น” แหล่งข่าวกล่าว

โดยเฉพาะอย่างยิ่งสินค้าอาหารทะเลจำนวน 3 รายการ ได้แก่ ปลานิลจากจีน, ปลาแคตฟิช (แพนกาเซียส/ดอรี่) จากเวียดนาม และหมึก จากจีน-อินโดนีเซีย-เวียดนาม เนื่องจากสินค้ารายการเหล่านี้ ประเทศไทยเรียกเก็บภาษีนำเข้าทั้งจากจีนและกลุ่มอาเซียนในอัตราร้อยละ 0 ภายใต้ความตกลง AFTA และ FTA อาเซียน-จีน จะส่งผลกระทบต่อความสามารถในการแข่งขันตั้งแต่ต้นน้ำ คือ กลุ่มชาวประมง กลุ่มผู้เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ผู้ประกอบการห้องเย็น และผู้ส่งออก จากการวิเคราะห์ตัวเลขการนำเข้าสินค้าทั้ง 3 รายการของสหรัฐ เฉลี่ย 3 ปี (2565-2567) พบว่า

1) สหรัฐ นำเข้า ปลานิล จากจีนมากที่สุด ปริมาณ 116,292 ตัน มูลค่า 12,861 ล้านบาท สัดส่วนตลาดปริมาณ 65.81% สัดส่วนมูลค่า 52.34% รองลงมาได้แก่ ปลานิลจากอินโดนีเซีย ปริมาณ 7,232 ตัน มูลค่า 2,144 ล้านบาท สัดส่วน 4% กับ 8.73% ตามลำดับ, เวียดนาม 2,517 ตัน มูลค่า 262 ล้านบาท (1.42%-1.07%)

2) ปลาแคตฟิชหรือปลาแพนกาเซียสหรือปลาดอรี่ สหรัฐนำเข้าจากเวียดนามมากที่สุด ปริมาณ 109,689 ตัน มูลค่า 13,512 ล้านบาท (93.35% กับ 93.42%) รองลงมาได้แก่ จีน ปริมาณ 7,749 ตัน มูลค่า 938 ล้านบาท (6.60%-6.49%)

และ 3) หมึก สหรัฐนำเข้าจากจีนมากที่สุด ปริมาณ 13,549 ตัน มูลค่า 2,553 ล้านบาท (22%-19.18%) รองลงมาได้แก่ เวียดนาม 1,059 ตัน มูลค่า 306 ล้านบาท (1.72%-2.30%), อินโดนีเซีย 759 ตัน มูลค่า 262 ล้านบาท (1.24%-1.97%), มาเลเซีย ปริมาณ 147 ตัน มูลค่า 40 ล้านบาท (0.24%-0.31%) ฟิลิปปินส์ 128 ตัน มูลค่า 18 ล้านบาท (0.21%-0.14%) และเมียนมา 0.26 ตัน มูลค่า 0.11 ล้านบาท

ทั้งนี้ การส่งออกปลานิลและปลาแคตฟิช/แพนกาเซียสไปยังตลาดสหรัฐของจีน และเวียดนาม ส่วนใหญ่เป็นการส่งออกในรูปของเนื้อปลาฟิลเลแช่แข็ง ส่วนการส่งออกหมึกกล้วยจะเป็นหมึกแช่แข็ง หมึกแปรรูปและหมึกแห้ง ที่น่ากังวลว่า สินค้าทั้ง 3 รายการจะทะลักเข้าไทย ก็คือ ราคานำเข้าเฉลี่ยในตลาดสหรัฐต่ำกว่าราคาส่งออกของไทยมาก

ยกตัวอย่าง ราคาปลานิลจีนในตลาดสหรัฐ เฉลี่ยอยู่ที่ 111 บาท/กก. เวียดนาม 104 บาท/กก. แต่ราคาปลานิลฟิลเลแช่แข็งส่งออกไทยเฉลี่ยอยู่ที่ 186 บาท/กก. ขณะที่ราคาปลาแพนกาเซียสฟิลเลแช่แข็งเวียดนามไปตลาดสหรัฐ เฉลี่ยอยู่ที่ 123 บาท/กก. จีนเป็นปลากดอเมริกันฟิลเลแช่แข็งเฉลี่ยอยู่ที่ 121 บาท/กก. ไทยส่งออกปลาแคตฟิชฟิลเลแช่แข็งเฉลี่ยอยู่ที่ 48 บาท/กก. และหมึก จีนส่งออกไปสหรัฐเฉลี่ยอยู่ที่ 188 บาท/กก. เวียดนาม 290 บาท/กก. อินโดนีเซีย 346 บาท/กก. มาเลเซีย 276 บาท/กก. ขณะที่ไทยส่งออกหมึกกล้วยแช่แข็งไปยังตลาดโลกเฉลี่ย 301 บาท/กก.

ตั้งคณะทำงานกำกับการนำเข้า

อย่างไรก็ตาม จากแนวโน้มที่จะมีสินค้าประมงและแปรรูปจากจีน-เวียดนาม-อินโดนีเซีย ทะลักเข้ามายังประเทศไทย ได้มีข้อเสนอให้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ดำเนินการมาตรการ 3 ข้อด้วยกัน คือ 1) ให้เข้มงวดในด้านมาตรฐานและคุณภาพสินค้า 2) ให้ดำเนินการเฝ้าระวังและป้องกันการนำเข้าสัตว์น้ำที่ได้มาจากการทำประมงที่ผิดกฎหมาย ขาดการรายงานและไร้การควบคุม (IUU) ทั้งที่ลักลอบนำเข้าอย่างผิดกฎหมายและสวมสิทธิ 3) จัดตั้ง “คณะทำงาน” เพื่อกำกับดูแลการนำเข้าสินค้าปลานิล-ปลาแพนกาเซียส จากจีนและเวียดนามที่มีความเสี่ยงสูงสุดที่จะทะลักเข้ามายังตลาดไทยเป็นการเฉพาะ

นายอรรถกร ศิริลัทธยากร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า กระทรวงเกษตรฯให้ความสำคัญต่อการกำกับดูแลสินค้าเกษตรที่นำเข้าและทะลักเข้ามาภายในประเทศอย่างเข้มงวด โดยเฉพาะสินค้าที่นำเข้าโดยผิดกฎหมายหรือเป็นสินค้าเถื่อน ซึ่งกรมที่เกี่ยวข้องภายใต้กระทรวงเกษตรฯ ได้กำหนดเงื่อนไขและกฎระเบียบเพื่อควบคุมการนำเข้าสินค้าอย่างชัดเจน รวมถึงมาตรการอนุญาตการนำเข้า ซึ่งมีระบุรายละเอียดไว้แล้ว ถึงแม้สินค้าบางประเภทสามารถนำเข้าได้ตามกฎหมาย แต่ยังจำเป็นต้องตรวจสอบสารปนเปื้อนหรือสารเจือปนที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้บริโภค ขณะที่สินค้าประมงและสัตว์น้ำอยู่ภายใต้การดูแลของกรมประมง ซึ่งกำหนดให้สอดคล้องกับนโยบายและทิศทางของกระทรวงเกษตรฯ

ดังนั้น ปลาชนิดไหน สินค้าชนิดไหนที่ทะลักเข้ามาหรือไม่สามารถนำเข้าได้ หรือเข้ามาแล้วกระทบต่อคนไทย แม้กระทั่งกระทบต่อราคาสินค้าการเกษตรภายในประเทศ เราก็จำเป็นต้องไม่อนุญาตให้นำเข้าอย่างเด็ดขาด จึงจำเป็นต้องตรวจสอบให้เข้มข้นขึ้น “เราได้เปิด โครงการ ฉก.พญานาคราช โดยจะเข้าไปกระตุ้นการทำงานเรื่องของการปราบปรามสินค้าเกษตรที่ผิดกฎหมายหรือสินค้าเถื่อน ผมยืนยันว่าไม่เห็นด้วย จะตรวจสอบสินค้าเกษตรจากต่างประเทศและปราบปรามสินค้าเถื่อนทั้งหมด” นายอรรถกรกล่าว

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ภาษีทรัมป์พ่นพิษใส่ประมง ปลา ‘จีน-เวียดนาม-อินโด’ ทะลักเข้าไทย

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.prachachat.net