จับตา! เลือกตั้ง อบต.ครั้งใหญ่ปลายปีนี้ 319 แห่ง จ่อยกฐานะขึ้นเทศบาล กกต.เข้มกฎเหล็ก 90 วันห้ามเอื้อประโยชน์
คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เดินหน้าจัดการเลือกตั้งสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล (ส.อบต.) และนายก อบต.ทั่วประเทศปลายปีนี้ หลังวาระสภาและผู้บริหารท้องถิ่นปัจจุบันจะครบกำหนดวันที่ 27 พฤศจิกายน 2568 พร้อมเข้มมาตรการตาม มาตรา 65 พ.ร.บ.เลือกตั้งท้องถิ่น พ.ศ.2562 ห้ามใช้ทรัพยากรของรัฐเอื้อประโยชน์ผู้สมัครในช่วง 90 วันก่อนครบวาระ ซึ่งจะเริ่มนับตั้งแต่ 29 สิงหาคม 2568 เป็นต้นไป
ยกฐานะ 319 อบต. เป็นเทศบาล – ปรับโครงสร้างท้องถิ่นครั้งใหญ่
เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2568 มีเอกสารลับเผยแพร่บนโลกออนไลน์ ระบุว่า กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูลเพื่อ ยกฐานะองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เป็นเทศบาล จำนวน 319 แห่งทั่วประเทศ โดยปัจจุบันอยู่ในขั้นตอนเตรียมการและหารือร่วมกับ กกต. เพื่อให้สอดคล้องกับแผนการปฏิรูปท้องถิ่น
อย่างไรก็ตาม มีเสียงสะท้อนจากหลายฝ่ายเกี่ยวกับความเหมาะสมของการยกฐานะ เนื่องจากแม้จะมีประชาชนกว่า 66% เห็นด้วย แต่ยังต้องคำนึงถึง มาตรา 249 ของรัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งระบุว่า การจัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องให้ความสำคัญกับ ความคิดเห็นของประชาชนในพื้นที่ หากไม่มีการสอบถามหรือรับฟังอย่างทั่วถึง อาจก่อให้เกิดข้อโต้แย้งด้านกฎหมายตามมา
เลือกตั้ง อบต. ปลายปี 2568 – เตรียมการเข้ม
กกต.วางกรอบแผนงานเพื่อให้การเลือกตั้ง อบต.เป็นไปอย่างโปร่งใสและทั่วถึง โดยเริ่มจากการ ประกาศวันเลือกตั้ง ให้สอดคล้องกับกรอบเวลาที่กำหนดในกฎหมาย ซึ่งกำหนดให้ต้องจัดเลือกตั้ง ภายใน 45 วัน หลังครบวาระ นอกจากนี้ กกต.ยังเตรียมจัด โครงการให้ความรู้ประชาชน เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิ หน้าที่ และความสำคัญของการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่น
ไทม์ไลน์ 90 วันก่อนครบวาระ สำหรับการเลือกตั้ง องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ปลายปี 2568 โดยใช้กรอบกฎหมายตาม พ.ร.บ.การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และแนวทางของ กกต. เพื่อให้เห็นชัดเจนว่า อะไรทำได้ / ทำไม่ได้ ในแต่ละช่วงเวลา
ไทม์ไลน์ 90 วันก่อนครบวาระการดำรงตำแหน่ง อบบต. วันครบวาระ: 27 พฤศจิกายน 2568 นับถอยหลัง 90 วัน: เริ่มตั้งแต่ 29 สิงหาคม 2568 เป็นต้นไป
ช่วงที่ 1 : 90 – 61 วันก่อนครบวาระ (29 สิงหาคม 2568 – 27 กันยายน 2568) สถานะ: เริ่มเข้าสู่ "ช่วงห้าม" ตามมาตรา 65 ของ พ.ร.บ.เลือกตั้งท้องถิ่นฯ
สิ่งที่ทำได้
-โครงการต่อเนื่องที่อนุมัติไว้ก่อน 29 ส.ค. 2568 งานงบประจำ เช่น ซ่อมถนน, จัดเก็บขยะ, ซ่อมไฟฟ้าสาธารณะ
-โครงการช่วยเหลือภัยพิบัติ หากเกิดน้ำท่วม ไฟไหม้ โรคระบาด หรือภัยธรรมชาติ
-โครงการตามมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) เช่น สวัสดิการแห่งรัฐ หรือมาตรการอุดหนุนที่ ครม.อนุมัติล่วงหน้า
สิ่งที่ห้ามทำ
อนุมัติโครงการใหม่ที่ ไม่ได้อยู่ในแผนพัฒนาท้องถิ่น
อนุมัติการจัดซื้อจัดจ้างใหม่เพื่อสร้างคะแนนนิยม
จัดกิจกรรมแจกของ, เงิน, หรือสิทธิพิเศษที่ไม่เกี่ยวกับงานประจำ
โยกย้าย แต่งตั้ง หรือปรับตำแหน่งบุคลากรโดยไม่จำเป็น
ช่วงที่ 2 : 60 – 31 วันก่อนครบวาระ (28 กันยายน 2568 – 27 ตุลาคม 2568) สถานะ: เข้าสู่ ช่วงเตรียมประกาศรับสมัครเลือกตั้ง
สิ่งที่ทำได้
-ดำเนินงาน โครงการต่อเนื่อง ตามงบประมาณที่อนุมัติไว้ล่วงหน้า
-ดำเนินการ โครงการตามมติ ครม. ตามแผนที่ได้รับการอนุมัติ
-กกต. เตรียมเอกสารและโครงการ ให้ความรู้ประชาชนเกี่ยวกับการเลือกตั้ง
สิ่งที่ห้ามทำ
-การใช้งบประมาณใหม่เพื่อประชาสัมพันธ์โครงการ ที่มีลักษณะเอื้อประโยชน์ต่อผู้สมัคร
-การใช้เจ้าหน้าที่ อบต. จัดกิจกรรมที่สร้างภาพลักษณ์ให้ผู้บริหารท้องถิ่น
-การทำบอร์ดประชาสัมพันธ์/สื่อโฆษณาที่สื่อถึงผู้บริหารหรือผู้สมัคร
ช่วงที่ 3 : 30 วันสุดท้ายก่อนครบวาระ (28 ตุลาคม 2568 – 27 พฤศจิกายน 2568) สถานะ: ช่วงเข้มงวดสูงสุด กกต.เริ่มเข้ามากำกับเต็มรูปแบบ
สิ่งที่ทำได้
-ปฏิบัติงานประจำเท่านั้น เช่น การให้บริการประชาชน, ออกเอกสารราชการ
-ดำเนินโครงการต่อเนื่องที่จำเป็นจริง ๆ (ต้องมีหลักฐานอนุมัติล่วงหน้า)
-ช่วยเหลือภัยพิบัติที่เกิดขึ้นฉุกเฉินในพื้นที่
สิ่งที่ห้ามทำ
อนุมัติโครงการใด ๆ ใหม่โดยเด็ดขาด แม้แต่โครงการขนาดเล็ก
จัดกิจกรรมลักษณะ “เอื้อประโยชน์” เช่น มอบถุงยังชีพโดยมีป้ายชื่อผู้บริหาร
ใช้ทรัพยากร อบต. เช่น รถราชการ พนักงาน หรือพื้นที่สาธารณะเพื่อช่วยผู้สมัครหาเสียง
จัดเลี้ยง, แจกของ, หรือทำประชาสัมพันธ์โครงการที่สร้างภาพลักษณ์
โยกย้ายบุคลากรเพื่อหวังผลทางการเมือง
ส่วนขั้นตอนสำคัญของการเลือกตั้ง อบต.
ประกาศวันเลือกตั้ง และเปิดโครงการให้ความรู้ประชาชน
จัดทำประกาศรับสมัคร และเผยแพร่ในพื้นที่
เปิดรับสมัครผู้สมัคร พร้อมเอกสารแสดงคุณสมบัติ
ประกาศรายชื่อผู้สมัคร และเปิดรับคำร้องคัดค้าน
วินิจฉัยคุณสมบัติ และตัดสิทธิ์ผู้ไม่เข้าเกณฑ์
แต่งตั้งตัวแทนผู้สมัคร เพื่อตรวจสอบการนับคะแนน
วันเลือกตั้ง (คาดช่วงกลางเดือนธันวาคม 2568) เวลา 08.00 – 17.00 น.
ประกาศผลการเลือกตั้ง หากไม่มีข้อร้องเรียน
รายงานค่าใช้จ่ายเลือกตั้ง ภายใน 90 วันหลังประกาศผล
การยกฐานะ อบต. 319 แห่งควบคู่ไปกับการเลือกตั้งครั้งนี้ นับเป็นการปรับโครงสร้างท้องถิ่นครั้งใหญ่ที่สุดในรอบทศวรรษ ทำให้หลายพื้นที่เริ่มเคลื่อนไหวเตรียมพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง ทั้งในเชิงบริหารงบประมาณ บุคลากร และอำนาจการจัดการท้องถิ่น นักวิเคราะห์การเมืองมองว่า การเลือกตั้งครั้งนี้จะเป็น ด่านทดสอบศักยภาพผู้สมัคร ท่ามกลางข้อกำหนดทางกฎหมายที่เข้มงวด และความคาดหวังของประชาชนที่ต้องการเห็นการพัฒนาพื้นที่อย่างแท้จริง