เจาะลึกปัญหาใหญ่ “ศพทหารกัมพูชา” จะเกิดอะไรขึ้นหากปล่อยไว้โดยไม่จัดการ?
ในช่วงที่สถานการณ์ความขัดแย้งชายแดนไทย-กัมพูชา ปะทุขึ้น กองทัพไทยได้ออกมาประณามรัฐบาลและกองทัพกัมพูชาอย่างรุนแรง กรณีทิ้งศพทหารของตนเองไว้ในสนามรบอย่างน่าเวทนา ถือเป็นการกระทำที่ไร้ซึ่งมนุษยธรรมและละเมิดกฎหมายสากล พร้อมเรียกร้องให้รับผิดชอบต่อทหารผู้พลีชีพโดยทันที ในขณะที่ฝั่งกัมพูชากลับปฏิเสธและไม่ยอมรับการสูญเสียครั้งนี้อย่างเป็นทางการ ทำให้หลายครอบครัวต้องออกมาตามหาคนหายด้วยตัวเอง
-กองทัพไทยซัดเดือด! แฉกัมพูชาปล่อยศพทหารเน่าคาพื้นที่รบ ซ้ำไร้เกียรติ-ไร้มนุษยธรรม
จากปัญหาดังกล่าว ที่นับวัน "ศพทหารกัมพูชา" ยิ่งเริ่มเน่าเปื่อย ส่งผลให้เกิดปัญหาและความกังวลต่อประชาชนและเจ้าหน้าที่ไทยในบริเวณใกล้เคียงเป็นอย่างมาก ซึ่งในเรื่องนี้ ล่าสุดเมื่อวันที่ 5 ส.ค. “นายแพทย์ธนีย์ ธนียวัน” หรือ “หมอแทน” อาจารย์แพทย์อยู่ที่สหรัฐอเมริกา เชี่ยวชาญโรคปอด การปลูกถ่ายปอดและวิกฤตบำบัด ได้โพสต์คลิปผ่านยูทูบ "ศพทหารกัมพูชาถูกทิ้งให้เน่า? ปัญหาที่มากกว่าเรื่องกลิ่น"
โดยคุณหมอแทน ได้ระบุว่า ต้องบอกก่อนว่า ทหารไทยที่เสียชีวิตหรือสูญหาย ประเทศของเรา ค้นพบจนเจอทุกคน พร้อมรายงานทุกๆชื่อออกสื่อ ทำให้เรารู้แน่ชัดว่าผู้ที่เสียชีวิตในประเทศของเราคือใครกันแน่ สามารถนำไปประกอบพิธิทางศาสนาได้ หน่วยงานในบ้านเราก็ช่วยเหลือกันอย่างดี ทั้งมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่ให้ทุนจนทำให้ลูกหลานของทหารที่เสียชีวิตสามารถเรียนจนจบการศึกษาได้เลย
"แต่กัมพูชาเขาไม่ได้โชคดีแบบนั้น เพราะทหารที่สูญเสีย หรือเสียชีวิตในการรบครั้งนี้ ไม่ได้รับการรายงานอย่างชัดเจน ปริมาณผู้เสียชีวิตที่เขารายงานออกสื่อมาก็ไม่มาก ทั้งที่จริงจำนวนที่หายไปเยอะกว่านั้นมาก เพียงแต่เขาปฏิเสธเรื่องข่าวเหล่านี้" เพื่อให้ประเทศเขาดูเป็นต่ออยู่ จนหลายๆ ครอบครัวของกัมพูชา ออกมาตามหาคนหายกันเป็นจำนวนมาก แต่ก็ไม่ได้คำตอบ
"เมื่อมีศพของผู้เสียชีวิตปริมาณมากๆ อยู่รวมกัน ไม่สามารถทำให้เราสามารถเจ็บป่วยได้ ไม่เหมือนในหนัง อันนี้สบายใจได้" แต่การที่มี "ศพทหารกัมพูชา" อยู่รวมกันเป็นจำนวนมาก ย่อมส่งผลกระทบเกิดขึ้น ซึ่งทาง "หมอแทน" ได้อธิบายให้เข้าใจได้ง่ายๆ ดังนี้..
ผลกระทบด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
การปนเปื้อนแหล่งน้ำ
-เมื่อศพเน่าเปื่อย แบคทีเรียจากทางเดินอาหารและอวัยวะภายในจะเพิ่มจำนวนมาก
-หากฝนตกชะล้างของเหลวจากศพลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ อาจทำให้ผู้ใช้น้ำติดเชื้อ เกิดอาการท้องเสียหรือติดเชื้อในกระแสเลือด
สัตว์และแมลงพาหะ
-ศพจำนวนมากดึงดูดสัตว์ฟันแทะ นก และแมลงต่างๆ
-สัตว์เหล่านี้อาจนำโรคมาแพร่สู่คนในพื้นที่ เช่น โรคฉี่หนู ฮันตาไวรัส หรือโรคที่มากับเห็บหมัด
-แมลงวันที่มาตอมศพอาจนำเชื้อโรคไปปนเปื้อนอาหาร
ผลกระทบด้านจิตใจ
ประชาชนที่อาศัยในบริเวณใกล้เคียงอาจได้รับผลกระทบทางจิตใจ
-กลิ่นเหม็นก่อให้เกิดความรู้สึกหดหู่และบรรยากาศไม่น่าอยู่ แต่การดมกลิ่น จะไม่ส่งผลต่อโรคระบาด
-อาจเกิดความกลัว (ผี) ความเครียด นอนไม่หลับ หลับไม่สนิทหรือฝันร้าย
-ในระยะยาวอาจเกิดความเครียดเรื้อรัง ส่งผลต่อสุขภาพกาย
-จำเป็นต้องมีจิตแพทย์หรือนักจิตบำบัดลงพื้นที่ให้คำปรึกษา
"ไม่มีโรคที่ลอยออกมาจากศพจริงๆ แต่จะมีก็ต่อเมื่อศพเริ่มเน่า มีเชื้อต่างๆ ไปปนเปื้อนในแหล่งน้ำต่างๆ เราไปใช้แหล่งน้ำนั้นอุปโภค บริโภค และต้องระมัดระวังสัตว์ไปสัมผัส หากมีปริมาณหนาแน่น ก็จะมีความเสี่ยงแพร่มาสู่คน และที่สำคัญคือการตรวจน้ำดื่ม ต้องตรวจให้แน่นอน และแก้ไขเรื่องปัญหาทางด้านจิตใจ" คุณหมอแทนเน้นย้ำ
แนวทางการจัดการศพทหาร
"ตามสนธิสัญญาเจนีวา มีการระบุไว้ว่า ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายใด ผู้ที่เป็นเจ้าของประเทศในบริเวณนั้น มีหน้าที่จัดการกับศพในบริเวณนั้น โดยไม่แยกว่าเป็นศัตรูหรือมิตร ฉะนั้น หากมีศพทหารกัมพูชาในพื้นที่ประเทศไทย เราก็ต้องจัดการ"
-อนาถใจ ‘ทหารเขมร’ พลีชีพในสนามรบ แต่กลับถูกปฏิเสธรับร่างกลับ ปล่อยเน่าเกลื่อน ‘ภูมะเขือ’
การเข้าไปจัดการศพต้องมีมาตรการป้องกันที่เหมาะสม หากศพทหารมีอาการป่วย หรือมีเชื้อ หรือมีโรคประจำตัวก่อนเสียชีวิต เช่น ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี เป็น HIV หรือมีโรคอื่นๆ อยู่แล้ว ก็จะเกิดโอกาสแพร่เชื้อให้กับผู้ที่มาสัมผัสโดยไม่ระวัดระวัง
-ใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) อย่างครบถ้วน รวมถึงแว่นตา หน้ากาก ถุงมือ และรองเท้าบู๊ต เพื่อไม่ให้น้ำเหลืองกระเด็นมาโดนตัว
-ใช้ถุงเก็บศพสองชั้น (double body bag) เพื่อป้องกันการรั่วไหลของของเหลวจากศพไปปนเปื้อนในธรรมชาติ
-เก็บหลักฐานอย่างละเอียด ทั้งภาพถ่าย DNA และข้อมูลอื่นๆ เพื่อยืนยันตัวตน
ข้อเสนอแนะเชิงกลยุทธ์
ประเทศไทยควรดำเนินการอย่างรวดเร็วและโปร่งใส ดังนี้
-เก็บหลักฐานทุกอย่างอย่างละเอียด ทั้งภาพถ่าย DNA เพื่อยืนยันว่าเป็นทหารกัมพูชา
-จัดการศพอย่างสมศักดิ์ศรี เก็บในถุงศพสองชั้นและเก็บรักษาในห้องเย็นหรือฝังอย่างเหมาะสม
-บันทึกทุกขั้นตอนและเปิดเผยต่อสาธารณะ เพื่อแสดงความโปร่งใสและมีมนุษยธรรม
"การดำเนินการเช่นนี้จะช่วยรักษาภาพลักษณ์ของประเทศไทยในสายตาชาวโลก และป้องกันการบิดเบือนข้อมูลในอนาคต"
สิ่งที่ต้องดำเนินการ
-จัดทีมเข้าพื้นที่เพื่อเก็บหลักฐานและจัดการศพทหารกัมพูชาอย่างเหมาะสม
-ตรวจสอบการปนเปื้อนของแหล่งน้ำในบริเวณใกล้เคียงและดำเนินการแก้ไขหากพบปัญหา
-จัดทีมจิตแพทย์ลงพื้นที่เพื่อให้คำปรึกษาแก่ประชาชนที่ได้รับผลกระทบทางจิตใจ
-เผยแพร่ข้อมูลและหลักฐานต่อสาธารณะเพื่อแสดงความโปร่งใสและมีมนุษยธรรม
-ประสานงานกับองค์กรระหว่างประเทศเพื่อเป็นพยานในการจัดการศพอย่างเหมาะสม ..
ขอบคุณข้อมูลจาก Doctor Tany