Silent Stroke สู่ Stroke นาทีชีวิต ภัยเงียบสมองขาดเลือด ที่ป้องกันได้ถ้ารู้ทัน

อัพเดต 1 ชั่วโมงที่ผ่านมา • เผยแพร่ 1 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ภาพไฮไลต์

Silent Stroke หรือโรคหลอดเลือดสมอง คือ ภาวะที่หลอดเลือดสมองขนาดเล็กเกิดการอุดตันหรือตีบตัน ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้สมองสูญเสียการทำงานบางส่วนไปแบบเงียบๆ แต่ผู้ป่วยไม่มีอาการแสดงที่ชัดเจน หรืออาจไม่รู้ตัวว่าตนเองเป็นโรคนี้ แม้จะไม่มีอาการแสดง แต่ก็สามารถสร้างความเสียหายให้กับสมองได้ และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองแบบเฉียบพลัน หรือภาวะสมองเสื่อมในภายหลังได้

โดยSilent Stroke มักพบในกลุ่มผู้ที่มีความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ที่มีไขมันในเลือดสูง ผู้ที่สูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์จัด รวมถึงผู้ที่หายจากโควิด-19 ที่มีปัญหาหลอดเลือดอักเสบ ซึ่งสิ่งที่ทำให้ Silent Stroke น่ากลัว เพราะเหมือนสัญญาณเตือนถึงความเสียหายของหลอดเลือดในสมองที่สะสมเรื่อยๆ และอาจเพิ่มโอกาสในการเกิด Stroke แบบเฉียบพลัน

เมื่อ Silent Stroke นำไปสู่ Stroke แบบเฉียบพลัน นาทีชีวิตที่ต้องรู้ทัน

"โรค Stroke" หรือ "โรคหลอดเลือดสมอง" คือ ภาวะที่หลอดเลือดในสมองมีการตีบตันหรือแตกอย่างเฉียบพลัน ทำให้การไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงสมองส่วนนั้นหยุดชะงักลง เมื่อสมองขาดเลือดก็ส่งผลให้เนื้อสมองถูกทำลายและไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ และเนื้อสมองส่วนนั้นตายลง ส่วนอาการแสดงจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรง และตำแหน่งของสมองที่ถูกทำลาย แต่ที่เราสามารถสังเกตได้นั้นมีหลายอย่าง เช่น

ชาหรืออ่อนแรงที่ใบหน้าซีกใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน
พูดไม่ชัด ปากเบี้ยว มุมปากตก น้ำลายไหล กลืนลำบาก
ชาหรืออ่อนแรงที่แขน ขา ซีกใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน เดินเซ สูญเสียการทรงตัว
ตามัว มองเห็นภาพซ้อนหรือครึ่งซีก หรือตาบอดข้างเดียวอย่างฉับพลัน
มีอาการปวดศีรษะอย่างฉับพลัน

อาการเหล่านี้ อาจเกิดเพียงอาการเดียวหรือหลายอาการร่วมกันก็ได้ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของสมองที่สูญเสียหน้าที่ไป บางรายอาจมีอาการผิดปกติเหล่านี้ชั่วขณะ แล้วก็ดีขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง เนื่องจากสมองขาดเลือดชั่วคราว (Mini Stroke) แต่ไม่ว่าอย่างไร หากมีอาการดังกล่าวเกิดขึ้น ไม่ควรรอดูอาการ ควรรีบมาพบแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อให้แพทย์เฉพาะทางตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดและทำการรักษาโดยทันที

Stroke รักษาได้…ลดการสูญเสีย หากทันเวลา

การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง จะขึ้นอยู่กับสาเหตุและอาการของโรค ว่าเป็นหลอดเลือดสมองตีบ ตัน หรือหลอดเลือดสมองแตก ซึ่งแต่ละอาการจะมีแนวทางการรักษาที่แตกต่างกัน

1. หลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเป้าหมายของการรักษา คือทำให้เลือดไหลเวียนได้อย่างปกติ โดยทางเลือกในการรักษามีหลายวิธีเช่น

การให้ยาละลายลิ่มเลือด
การขยายหลอดเลือด ในบางกรณี
การลากลิ่มเลือด โดยการสอดสายผ่านเข้าไปในหลอดเลือดสมองโดยตรง

ซึ่งพบว่าจะได้ผลดีกับผู้ที่มีอาการแสดงของโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน และมาถึงโรงพยาบาลเร็ว โดยได้รับการรักษาในระยะเวลาไม่เกิน 4.5 ชั่วโมง นับตั้งแต่เริ่มมีอาการ

2. หลอดเลือดสมองปริแตกหรือฉีกขาด

เป้าหมายของการรักษา คือ การควบคุมปริมาณเลือดที่ออก และลดความดันในสมองอย่างรวดเร็ว ในกรณีที่มีเลือดออกจำนวนมากในสมอง แพทย์อาจพิจารณาทำการผ่าตัดเพื่อป้องกัน และลดความเสียหายต่อสมองที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ทุกวินาทีมีค่า สำหรับโรคหลอดเลือดสมอง

Silent Stroke แม้จะไม่แสดงอาการเหมือน Stroke แบบเฉียบพลัน แต่สามารถตรวจพบได้ตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วยการทำ MRI สมอง, CT Scan และ AI Brain Scan (RAPID software) ที่ช่วยให้แพทย์มองเห็นความเสียหายที่เกิดขึ้น รวมถึงการตรวจสุขภาพประจำปี ควบคุมความดัน เบาหวาน ไขมัน เลิกบุหรี่ ลดแอลกอฮอล์ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ ล้วนเป็นแนวทางสำคัญในการป้องกันไม่ให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง และหากวันใดเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้น การนำส่งผู้ป่วยให้อยู่ในความดูแลของแพทย์เร็วมากเท่าไร อัตราความสูญเสียก็จะยิ่งลดลงมากเท่านั้น และเพิ่มโอกาสในการฟื้นคืนคุณภาพชีวิตได้มากที่สุด เพราะทุกวินาทีมีค่าสำหรับชีวิตสมอง

ขอบคุณข้อมูลจาก ศูนย์สมองและกระดูกสันหลัง โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : Silent Stroke สู่ Stroke นาทีชีวิต ภัยเงียบสมองขาดเลือด ที่ป้องกันได้ถ้ารู้ทัน