รับมือวิกฤตอย่างไร ไม่ให้พังกันหมด? รู้จักภาวะผู้นำ 5 แบบในช่วงคับขัน พลิกสถานการณ์ร้ายให้กลายเป็นดี
ต้องเป็นผู้นำแบบไหนถึงจะไม่ปล่อยให้วิกฤตกลายเป็น ‘วินาศ’?
.
เมื่อพูดถึง ‘ภาวะความเป็นผู้นำ’ ผู้คนอาจจะมีมุมมองที่หลากหลาย บางคนชอบผู้นำที่เด็ดขาด บางคนชอบผู้นำที่เปิดใจรับฟัง ในขณะที่บางคนอาจจะอยากได้ผู้นำที่พึ่งพาได้ในสถานการณ์คับขันและอยากลำบาก ยิ่งถ้าสามารถเปลี่ยน ‘วิกฤต’ ตรงหน้าให้กลายเป็นโอกาสที่ดีสำหรับทีมได้ก็จะยิ่งดี
.
แต่ในยุคที่ความซับซ้อน ความผันผวน และความคาดเดาอะไรไม่ได้เลยเป็นส่วนประกอบหลักของชีวิตผู้คนในทุกมิติอย่างนี้ การดึงเอาศักยภาพที่ดีที่สุดของคนคนหนึ่ง และเหมาะสมกับสถานการณ์แต่ละช่วงเวลาที่สุดนั้นเป็นความท้าทายที่ยากที่สุดเช่นกัน
.
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผู้นำต้องตัดสินใจท่ามกลางช่วงเวลาวิกฤตที่คาดเดาผลลัพธ์ต่างๆ แทบไม่ได้ อีกทั้งยังต้องแบกรับความคาดหวังของผู้คน ดังนั้นถ้าคุณเป็นหนึ่งในผู้นำที่กำลังประสบปัญหาเหมือนกันนี้มาหาคำตอบไปพร้อมกันว่า ‘คุณสมบัติผู้นำ’ แบบไหนที่จะพาทีมพ้นวิกฤตไปได้ในช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุด
.
.
คุณสมบัติของผู้นำทั้ง 8 แบบมีอะไรบ้าง?
.
ที่จริงแล้ว ‘ภาวะการเป็นผู้นำ’ เป็นศาสตร์และศิลป์ที่เราจะสามารถใช้บริหารอำนาจในมือ และสร้างอิทธิพลต่อผู้อื่น ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่าบนโลกใบนี้ไม่มีสูตรสำเร็จของการเป็นผู้นำที่ดี เพียงแต่ผู้นำที่ดีควรจะรู้ว่าต้องบริหารอำนาจ และแสดงอิทธิพลออกไปอย่างไรถึงจะได้รับผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับเงื่อนไขและข้อจำกัดในช่วงเวลาต่างๆ
.
อย่างไรก็ตาม จากบทความของ The Economic Times ได้หยิบยกลักษณะการรับมือกับสภาวะคับขันและช่วงยากลำบากของผู้นำทั้ง 5 แบบที่คนทำงานมักพบเห็นได้บ่อยในองค์กรลักษณะต่างๆ ดังนี้
.
.
[ ] ผู้นำแบบมีอำนาจสั่งการ (Autocratic Leadership Style)
.
ภาวะผู้นำลักษณะนี้มักจะเน้นภาพลักษณ์ของผู้นำที่เข้มแข็งและมีวิสัยทัศน์ เข้าควบคุมสถานการณ์ช่วงวิกฤตได้อย่างมีประสิทธิภาพ พวกเขามีสิทธิ์ขาดในการตัดสินใจ และสามารถสั่งการไปยังสมาชิกในการปกครองได้อย่างรวดเร็ว โดยให้ทิศทางที่ชัดเจนและลดความสับสนของทุกฝ่าย ซึ่งถือเป็นภาวะผู้นำที่มีประสิทธิภาพสูงในสถานการณ์ที่ต้องดำเนินแนวทางรับมือโดยทันที และสร้างความเชื่อมั่นให้คนในทีมได้แม้อยู่ในช่วงเวลาคับขัน
.
แต่ถ้าผู้นำใช้อำนาจมากเกินไปจนถึงขั้นเผด็จการ และไม่สนใจข้อมูลหรือความคิดเห็นจากคนอื่นเลย ก็อาจทำให้แนวทางแก้ปัญหานั้นขาดความคิดสร้างสรรค์ อีกทั้งยังทำให้คนในทีมไม่รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งกับองค์กรด้วยเช่นกัน
.
[ ] ผู้นำแบบประชาธิปไตย (Democratic Leadership Style)
.
ผู้นำแบบประชาธิปไตยมักจะเปิดโอกาสให้สมาชิกในทีมมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจ รับฟังข้อมูลใหม่ๆ และความคิดเห็นจากพนักงาน แนวทางการร่วมมือนี้ช่วยเพิ่มขวัญกำลังใจและแรงจูงใจต่อการรับมือกับปัญหาในช่วงวิกฤต
.
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตยสามารถส่งเสริมนวัตกรรมใหม่ๆ และการทำงานเป็นทีม แต่ก็มีข้อจำกัดตรงที่การใช้เวลาเพื่อหารือกับทุกฝ่ายก่อนตัดสินใจ ซึ่งอาจไม่เหมาะสมที่สุดสำหรับเหตุการณ์ฉุกเฉินที่มีความกดดันสูงและต้องการการดำเนินการทันที
.
[ ] ผู้นำที่สร้างแรงบันดาลใจและการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก (The Transformational Leadership Style)
.
ผู้นำลักษณะนี้มักจะสร้างแรงบันดาลใจ และกระตุ้นสมาชิกในทีมผ่านวิสัยทัศน์และค่านิยมที่ทุกคนมีร่วมกัน ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ความยืดหยุ่น รวมถึงวิธีคิดแบบนอกกรอบที่ท้าทายสภาพเดิม จุดเด่นของทีมที่มีผู้นำลักษณะนี้มักจะโดดเด่นในการรวบรวมคนเก่งๆ เพื่อรับมือกับช่วงวิกฤตและสามารถคิดแนวทางแก้ปัญหาของการเปลี่ยนแปลงและการปรับตัวที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในระยะยาวได้ด้วย
.
แต่ถึงอย่างนั้น ผู้นำกลุ่มนี้มักประสบข้อจำกัดมากกว่าเมื่อต้องเผชิญกับสถานการณ์คับขันในระยะสั้นที่ต้องการแนวทางรับมือที่ชัดเจนอย่างเร่งด่วน
.
[ ] ผู้นำสายซัปพอร์ต (The Servant Leadership Style)
.
ผู้นำสายซัปพอร์ตจะให้ความสำคัญกับความต้องการ และความเป็นอยู่ที่ดีของสมาชิกในทีมเหนือสิ่งอื่นใด พวกเขามีความเห็นอกเห็นใจสูง และเป็นผู้ฟังที่กระตือรือร้น และสามารถสนับสนุนทีมของตนในช่วงเวลาที่ยากลำบากได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในช่วงเวลาวิกฤตที่เกี่ยวข้องกับความทุกข์ทางอารมณ์
.
ถึงอย่างนั้นแม้ว่ารูปแบบนี้จะส่งเสริมความไว้วางใจและการทำงานเป็นทีม แต่อาจถูกมองว่าไม่เด็ดขาดหรืออ่อนแอในสถานการณ์ที่ต้องการการตัดสินใจที่กล้าหาญ การสร้างสมดุลระหว่างความเห็นอกเห็นใจกับความแน่วแน่อาจเป็นความท้าทายสำหรับผู้นำกลุ่มนี้
.
[ ] ผู้นำที่ให้อำนาจการตัดสินใจแก่สมาชิกในทีม (The Laissez-Faire Leadership Style)
.
ผู้นำลักษณะนี้จะสามารถรับมือกับสถานการณ์คับขันได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อสมาชิกในทีมมีความรู้และทักษะที่จำเป็นต่อวิกฤตนั้นๆ ซึ่งรูปแบบนี้จะเอื้อให้เกิดความยืดหยุ่นและความคิดสร้างสรรค์ รวมถึงส่งเสริมนวัตกรรมใหม่ๆ ในการแก้ปัญหาด้วย
.
อย่างไรก็ตาม ภาวะผู้นำแบบปล่อยให้เป็นไปอาจส่งผลย้อนกลับเมื่อสมาชิกในทีมขาดทิศทางหรือแรงจูงใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องการการตัดสินใจที่รวดเร็วและมีศูนย์กลาง สิ่งสำคัญสำหรับผู้นำคือต้องสร้างสมดุลระหว่างอิสระและการให้คำแนะนำแก่สมาชิกในช่วงเวลาวิกฤตเหล่านั้นให้ได้
.
.
พัฒนาจุดอ่อนให้ถูกที่ เสริมกำลังจุดแข็งให้ถูกทางด้วย 5 ทักษะการวิเคราะห์สถานการณ์
.
นอกจากจะไม่มีสูตรสำเร็จของการเป็นผู้นำที่ดีแล้ว สถานการณ์วิกฤตยังเป็นสิ่งที่คาดเดาได้ยากและไม่มีแนวทางรับมือที่เป็นสูตรสำเร็จอีกด้วย ในเมื่อเป็นอย่างนั้นผู้นำที่ดีจึงต้องเฟ้นหาแนวทางที่หลากหลาย และเหมาะกับสภาพปัญหา อีกทั้งแนวทางนั้นควรจะต้องให้ผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพสูงสุดโดยขึ้นอยู่กับลักษณะของวิกฤตและบริบทด้วย
.
โดยวันนี้ Mission To The Moon ได้นำทักษะการอ่านสถานการณ์คับขันให้ขาดและเฉียบคม 5 ทักษะจากThe Economic Times ที่จะช่วยให้เรากลายเป็น ‘ผู้นำที่ดี’ ในช่วงเวลาที่คับขันและยากลำบากของทีมมาฝากทุกคนกัน
.
.
[ ] ผู้นำที่ดีต้อง ‘ตระหนักรู้สถานการณ์’
.
ผู้นำต้องประเมินสถานการณ์และปรับรูปแบบการชี้นำองค์กรหรือทีมให้เหมาะสมกับเงื่อนไขหรือบริบท ณ ขณะนั้น วิกฤตเร่งด่วนที่มีเดิมพันสูงอาจต้องการภาวะผู้นำแบบมีอำนาจหรือแบบสั่งการ ในขณะที่วิกฤตระยะยาวอาจได้ประโยชน์จากการหาแนวทางร่วมกัน หรือการพร้อมรับความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปได้
.
[ ] ผู้นำที่ดีต้อง ‘ประเมินความสามารถของทีมอย่างถูกต้อง’
.
การเข้าใจจุดแข็งและจุดอ่อนของทีมเป็นสิ่งสำคัญ และเป็นหน้าที่หลักของผู้นำในช่วงเวลาที่คับขันด้วย ในสถานการณ์ที่สมาชิกในทีมเป็นผู้เชี่ยวชาญในสาขาของตน การปล่อยให้อำนาจตัดสินใจเป็นของสมาชิกคนดังกล่าวอาจมีประสิทธิภาพมากกว่า ในทางตรงกันข้าม เมื่อขาดความเชี่ยวชาญ รูปแบบที่มีอำนาจหรือแบบสั่งการมากขึ้นอาจจำเป็นมากกว่าก็ได้
.
[ ] ผู้นำที่ดีต้อง ‘สื่อสารเป็น’
.
การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการจัดการวิกฤต ผู้นำต้องโปร่งใส มีความเห็นอกเห็นใจ และชัดเจนในแนวทางของตน รูปแบบภาวะผู้นำแบบประชาธิปไตยและผู้นำสายซัปพอร์ตสามารถเป็นเลิศในด้านนี้โดยการส่งเสริมการสนทนาที่เปิดกว้างและความไว้วางใจ แต่ในขณะเดียวกันก็ต้องสื่อสารออกไปอย่างหนักแน่น และมั่นใจในแนวทางของตัวเองด้วยเช่นกัน
.
[ ] ผู้นำที่ดีต้อง ‘ปรับตัวเป็น’
.
การยึดติดกับแนวทางเดียวอาจขัดขวางความเป็นไปได้ใหม่ๆ หรือการเปิดกว้างมากไปก็อาจไม่ทันการได้ ดังนั้นความคิดยืดหยุ่นและความสามารถในการปรับตัวถือเป็นคุณสมบัติของผู้นำในโลกยุคใหม่ ยิ่งวิกฤตต่างๆ มีปัจจัยและเงื่อนไขที่ซับซ้อน ทำให้ผู้นำต้องรู้จักปรับใช้ภาวะความเป็นผู้นำแบบต่างๆ ที่เหมาะสมกับปัญหาเฉพาะอย่างด้วย
.
[ ] ผู้นำที่ดีต้อง ‘ตระหนักรู้ในตนเอง’
.
นอกจากการมองสถานการณ์ให้ขาด และประเมินความเป็นไปได้ขององค์ประกอบต่างๆ แล้ว อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ผู้นำควรเข้าใจมากที่สุดก็คือจุดแข็งและจุดอ่อนของตนเอง รวมถึงแนวโน้มรูปแบบภาวะผู้นำตามธรรมชาติของตน การตระหนักรู้ตนเองนี้สามารถช่วยให้พวกเขาเลือกอย่างมีสติเกี่ยวกับวิธีการนำในช่วงวิกฤตต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
.
.
ภาวะผู้นำที่มีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญในการจัดการวิกฤต เนื่องจากสามารถกำหนดแนวทางการรับมือในรูปแบบที่หลากหลายและสอดคล้องกับวิกฤตที่ซับซ้อนในยุคนี้ได้อย่างดี
.
อย่างไรก็ตาม ภาวะการนำในแต่ละรูปแบบมีจุดอ่อนจุดแข็งที่แตกต่างกัน ดังนั้น ‘ผู้นำที่ดี’ อาจไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าคนคนนั้นเป็นคนแบบไหน แต่ขึ้นอยู่กับว่าพวกเขาเลือกตอบสนองต่อวิกฤตต่างๆ ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมหรือไม่
.
ทั้งนี้ เราอาจกล่าวได้ว่า ‘ผู้นำที่ดีที่สุด’ คือคนที่สามารถให้ความสำคัญและจัดการกับประเด็นปัญหาตามลำดับความรุนแรงได้อย่างเหมาะสม และไม่ทิ้งให้ใครต้องเผชิญกับวิกฤตเหล่านั้นตามลำพัง
.
.
อ้างอิง
- How To Be A Strong Leader During Difficult Times: YEC, Forbes - https://bit.ly/4osV9XN
- Leadership Styles in Crisis Management: What Works Best?: ET Special, The Economic Times - https://bit.ly/45aRh4P
.
.
#leadership
#trend
#missiontothemoon
#missiontothemoonpodcast