พล.อ.นิพัทธ์ ทองเล็ก : เล่นตัวพองาม...เขมรเนื้อหอม...ยอมให้จีนและสหรัฐ

ดูคิดเหมือนตื้นๆ …แต่ลึกซึ้ง…รับประโยชน์ 2 ด้านอื้อซ่า
ฐานทัพเรือเรียม (Ream Naval Base) เป็นเรื่องที่น่าศึกษาในวิชาภูมิรัฐศาสตร์ …รัฐบาลฮุน เซน เคยสร้างวีรกรรมให้ 2 มหาอำนาจต้องมาช่วงชิง ต้องแข่งกันมาเอาใจ ให้รัฐบาลฮุน เซน ตัดสินใจเลือก
เรียม…เคยเป็นฐานทัพเก่า ทรุดโทรม หมดสภาพของกองทัพเรือเขมรบนชายฝั่งอ่าวไทยในจังหวัดพระสีหนุ เดิมมีพื้นที่ครอบคลุมประมาณ 190 เอเคอร์ อยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของกัมพูชา
ฐานทัพผุพังแห่งนี้ไม่มีโอกาสที่จะเงยหน้าอ้าปากทั้งๆ ที่เป็น“โลเกชั่น” ยอดเยี่ยมสำหรับการค้าทางทะเลและทางทหาร
สงครามกลางเมืองที่เขมรแบ่งฝ่ายรบกันเองหลายทศวรรษ กองทัพเรือเขมรไร้บทบาท ทหารเรือเขมรแทบจะหายไปจากประเทศนี้ บริเวณโดยรอบฐานทัพมีทิวทัศน์สวยงาม
หลายสิบปีผ่านไป…เรียมมีสภาพเป็นเพียงท่าจอดเรือประมง

พ.ศ.2517 รัฐบาลของนายพลลอน นอล ที่ได้รับการสนันสนุนจากวอชิงตัน ได้รับเงินมาก้อนใหญ่เข้าไปปรับปรุงฐานทัพแห่งนี้ รวมทั้งจัดหาเรือเร็วตรวจการณ์ ยุทโธปกรณ์ จัดระบบการส่งกำลังบำรุงที่มีประสิทธิภาพ สร้างท่าเทียบเรือและฐานทัพใหม่ กองทัพเรือกัมพูชาฟื้นคืนชีพอย่างสง่าผ่าเผย โดยเงินอเมริกา
(ในช่วงสงครามเวียดนาม กองทัพเรือเวียดนามใต้ได้เข้ามาใช้ฐานทัพแห่งนี้ในหลายวัตถุประสงค์)
ช่วงทศวรรษ 2000 สหรัฐ-จีน หันมาขับเคี่ยวกันหนัก โดยเฉพาะในพื้นที่ทะเลจีนใต้
ปักกิ่งแน่วแน่แข็งกร้าวในเจตนารมณ์ BRI (1 แถบ 1 เส้นทาง) ที่ตั้งของท่าเรือเรียมในเขมรอยู่ใน “จอเรดาร์” ของจีนมาโดยตลอด
รัฐบาลฮุน เซน ทราบดีว่าท่าเรือเรียมคือผลประโยชน์ของมหาอำนาจที่กำลัง “ชิงไหว-ชิงพริบ” และพร้อมจะทุ่มเทให้เขมร
สหรัฐหันกลับมาสนใจกัมพูชา เข้ามาทาบทาม แสดงน้ำใจ โดยมีข้อตกลงเรื่อง “การฝึกร่วมทางเรือ”
สหรัฐแสดงตัวขอเป็นพันธมิตรที่เข้มแข็งกับเขมร ให้ทุนสนับสนุนการสร้างอาคาร 2 หลังทางด้านเหนือของฐานทัพ พร้อมทั้งระบบการควบคุม ตามมาด้วยการใช้ฐานทัพนี้สำหรับการฝึกร่วมทางทหารกับกัมพูชามาตั้งแต่ปี 2553

ในปี พ.ศ.2553 ฐานทัพแห่งนี้เป็น “ปฐมบท” ที่เริ่มซ้อมรบร่วมกันทางเรือระหว่างกัมพูชาและสหรัฐภายใต้โครงการความร่วมมือและการฝึกความพร้อมรบทางเรือ รหัสว่า CARAT
สำหรับมหาอำนาจพญาอินทรี คำว่า “ฝึกร่วม” (Joint Training Exercise) กับกองทัพของประเทศที่ “ไม่ร่ำรวยนัก” เป็นที่รับทราบทั่วกันว่าสหรัฐจะลงทุนสร้างที่พัก สร้างสาธารณูปโภค น้ำประปา ไฟฟ้า ถนน อย่างจุใจพระเดชพระคุณ
บางครั้งยังเอาอาวุธ-กระสุนที่แพงระยับมาให้ใช้เพื่อการฝึกยิงอีกด้วย ก่อน-ระหว่าง-หลัง การทำงานกับกองทัพสหรัฐเป็นเรื่องสร้างสรรค์ ทั้งตัวบุคคลและหน่วยงาน
(พ.ศ.2528 ผู้เขียนเคยเข้าร่วมการฝึกคอบร้าโกลด์ในระดับชั้นยศพันตรี ณ จ.ชลบุรี และเป็นผู้อำนวยการฝึกคอบร้าโกลด์ในปี 2003 พบว่า…แม้กระทั่งการอาบน้ำทหารสหรัฐต้องใช้ฝักบัว มีน้ำฉีดแรง ส้วมต้องเป็นแบบชักโครก ซึ่งเป็นมาตรฐานของกองทัพสหรัฐ โดยจะใช้เงินของสหรัฐมาปรับปรุง/ก่อสร้าง และเมื่อฝึกจบสาธารณูปโภคทั้งหลายก็จะคงใช้งานในค่ายทหารไทยต่อไป)
และแล้ว…กองเรือสหรัฐก็ได้เข้ามา “ฝึกร่วม” กับกองเรือเขมร พร้อมทั้งให้เงิน “ก่อสร้างอาคาร” ในฐานทัพเรืออย่างไม่เคยมีมาก่อน

จีนเฝ้ามองความสัมพันธ์ของสหรัฐที่มาแนบชิดกับเขมร ผู้ใหญ่ของจีน “ยอมไม่ได้” จึงต้องขอเจรจาตรงกับรัฐบาลฮุน เซน
ปี 2560 เรื่องน่าพิศวงที่อเมริกานึกไม่ถึงก็เกิดขึ้น ก่อนการฝึกประจำปีระหว่าง 2 ประเทศ กลาโหมเขมรออกมาประกาศ “ขอระงับความร่วมมือกับกลาโหมสหรัฐ” อย่างกะทันหัน
สหรัฐมึนตึ้บ …แต่ก็พอเข้าใจได้

กันยายน 2563 ปรากฏข่าวดังเปรี้ยงว่า… อาคารขนาดใหญ่ที่ได้รับงบประมาณจากสหรัฐ 1 ใน 2 หลังในฐานทัพเรือเรียมถูกทุบทิ้ง ห้ามกำลังพลของสหรัฐเข้ามาในพื้นที่ค่าย
มิใช่แค่เพียงทุบอาคารทิ้งเท่านั้น…ฐานทัพเรียมแห่งนี้ถูกแปรสภาพเป็นรัฐวิสาหกิจของจีน มีการบริหารจัดการเพื่อเป็น“ศูนย์ปฏิบัติการ” ของกองทัพเรือจีน
จีนรวบรัด เร่งทุ่มเงินก้อนยักษ์เพื่อปรับปรุงฐานทัพเรือเรียม

8 มิถุนายน 2565 รัฐบาลกัมพูชาทำพิธีวางศิลาฤกษ์เพื่อบูรณะและต่อขยายฐานทัพเรือเรียม โดย พล.อ.เตีย บัญ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของกัมพูชาและเอกอัครราชทูตจีนทำพิธีร่วมกัน
เดอะวอลล์สตรีทเจอร์นัลเปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่สหรัฐได้เห็น “ข้อตกลงลับ” ที่เขมรอนุญาตให้กองทัพเรือจีนเข้าถึงฐานทัพเรือเรียมได้นานถึง 30 ปี และจะมีการต่ออายุอีก รวมทั้งดีลลับกับจีน
สื่อนิกเคอิเอเชียของญี่ปุ่นรายงานว่า อาคารที่ได้รับทุนสนับสนุนจากสหรัฐถูกทำลายเพื่อเคลียร์พื้นที่สำหรับการก่อสร้างใหม่ของจีน

มิ.ย.2564 รัฐมนตรีช่วยต่างประเทศสหรัฐ เวนดี เชอร์แมน รีบบินไปเยือนกัมพูชา แสดงความกังวลอย่างรุนแรงเกี่ยวกับการมีอยู่ของกองทัพจีน ไม่พอใจการรื้อถอนอาคารที่ได้รับทุนจากสหรัฐ และการก่อสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกที่ฐานทัพเรือเรียม
ท่าทีของเขมรที่กร้าวหนักคือ พ.อ.เฟอร์รารา ผู้ช่วยทูตฝ่ายทหารสหรัฐ ได้รับเชิญไปที่ฐานทัพ แต่เมื่อไปถึง… เขาถูกปฏิเสธการเข้าพื้นที่ฐานทัพเรือแบบไร้คำชี้แจง
โฆษกรัฐบาลกัมพูชา นายไพ สิพาน กล่าวว่า พวกเขาสามารถจำกัดการเข้าถึงได้ด้วยเหตุผลด้านความมั่นคงของชาติและบูรณภาพแห่งดินแดน…
การเลือกข้างจีนอย่างเด็ดเดี่ยว และข้อตกลงดังกล่าวจะทำให้จีนมีฐานทัพทางใต้แห่งใหม่ในทะเลจีนใต้ และเป็นฐานทัพเรือในต่างแดนแห่งที่ 2 ของจีน รองจากฐานทัพในจิบูตี
จีนเล่นใหญ่-ใจถึงเสมอ ออกเงินให้บริษัทจีนเข้าไปปรับปรุงพื้นที่รอบๆ ฐานทัพเพื่อรองรับเรือขนาดใหญ่ ภาพถ่ายดาวเทียมแสดงให้เห็นถึงความคืบหน้าในการปรับปรุงและขยายฐานทัพเรือ
มีการก่อสร้างสะพานยาวสำหรับเทียบท่า “เรือบรรทุกเครื่องบิน” ได้ในด้านยาวซึ่งมีความยาวประมาณ 330 เมตรและด้านที่สั้นกว่าคือ 250 เมตร มีการก่อสร้างถังเก็บเชื้อเพลิงขนาดใหญ่ จำนวน 4 ถัง แต่ละถังมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 20 เมตร การก่อสร้างทำได้รวดเร็ว

8 มิถุนายน พ.ศ.2565 มีพิธีเปิดฐานทัพเรือเรียม (อีกครั้ง) ซึ่งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมกัมพูชาและเอกอัครราชทูตจีนมาในพิธี
เกมแห่งอำนาจเช่นนี้เขมรกล้าเล่น และชนะเสมอ
อเมริกามา “ฝึกร่วม” ได้ ทำไมกองทัพเรือจีนจะฝึกไม่ได้

ธันวาคม พ.ศ.2566 กองทัพเรือจีนและกองทัพเรือกัมพูชาได้ดำเนินการฝึกซ้อมรบร่วมกันครั้งแรกชื่อรหัส Golden Dragon จีนส่งเรือรบ จำนวน 2 ลำ เข้ามาจอดเทียบท่าอยู่ที่ฐานทัพเรือเรียม
(ภาพถ่ายดาวเทียมชัดเจนว่ามีเรือรบจีนเข้ามาจอดตรงนี้นานหลายเดือนแสดงว่ามาประจำการ กัมพูชาชี้แจงว่า… เพิ่งมาจอดเพื่อฝึก)
การที่รัฐบาลฮุน เซน เลือกจีนสร้างความหนักใจให้กับสหรัฐเป็นอย่างมาก ซึ่งมีการเปิดเผยว่ากองทัพเรือกัมพูชามีแผนจะขยายฐานทัพเรือเรียมให้มีขนาดใหญ่ขึ้นอีก 5 เท่าตัว ให้สามารถรองรับเรือรบที่มีระวางขับน้ำสูงถึง 5,000 ตัน
ขอเรียนว่า…ท่าเรือเรียมนี้ใกล้ไทยนิดเดียวและยังมีโครงการดาราสาคร (Dara Sakor) เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ 1 แถบ 1 เส้นทางของจีนโดยตั้งอยู่ใน จ.เกาะกง ที่ติดอยู่กับ จ.ตราด ของไทย
สำหรับประเทศมหาอำนาจ การมีฐานทัพเรือนอกประเทศถือว่าเป็นความเหนือชั้นทางยุทธศาสตร์ การเข้าถึงฐานทัพเรือเรียมจะเป็นประโยชน์ต่อจีนในกรณีที่เกิดความขัดแย้งในภูมิภาค
มิใช่ว่าจีนจะใช้จอดเรือเท่านั้น จีนติดตั้งระบบเรดาร์ติดตามความเคลื่อนไหว กองทัพจีนประดุจมีตาทิพย์-หูทิพย์ รับทราบการปฏิบัติการต่างๆ รอบช่องแคบมะละกาและภูมิภาคอินโดแปซิฟิกได้

5 เมษายน 2568 รัฐบาลกัมพูชาเชิญผู้แทนประเทศต่างๆ ไปชมฐานทัพเรือเรียม พร้อมต้อนรับคณะผู้แทนจากกองทัพจีน
นายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต ได้กล่าวชื่นชมการเปิดท่าเรือที่ได้รับการปรับปรุงใหม่ในงานนี้ ธงชาติกัมพูชาและจีนโบกสะบัดบนยอดเสา
“วันนี้… เราได้ถ่ายทอดสดพิธีเปิด เพราะเราต้องการให้ทั้งชาวกัมพูชาและประชาชนและกองกำลังทั้งหมดทั่วโลกหยุดตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องนี้
…ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป กัมพูชาจะต้อนรับมิตรสหายทุกคนเข้าร่วมการฝึกซ้อมที่ฐานทัพเรือเรียม เราไม่มีอะไรที่ต้องปิดบัง” นายกรัฐมนตรีฮุน มาเนตกล่าวในพิธีเปิด
ฮุน มาเนต ให้คำมั่นสัญญาว่าสิ่งอำนวยความสะดวกใหม่ที่ได้รับการปรับปรุงนี้จะไม่ถูกใช้งานโดยปักกิ่งแต่เพียงผู้เดียว และจะอนุญาตให้เรือจากประเทศอื่นเข้าเทียบท่าได้

ในพิธีเปิดวันนั้น พล.อ.เฉา ชิงเฟิง รองผู้บัญชาการคณะกรรมาธิการทหารกลางจีน ที่เข้าร่วมงานด้วยนั้น ยังกล่าวว่า ท่าเรือแห่งนี้เป็นสัญลักษณ์ของมิตรภาพอันแน่นแฟ้นระหว่าง 2 ประเทศ และจะสร้างแรงผลักดันใหม่ให้กับความมั่นคงในภูมิภาค
ปักกิ่งทุ่มหลายพันล้านดอลลาร์ในการลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน ขณะที่ความสัมพันธ์ระหว่างวอชิงตันกับพนมเปญ“ถดถอย”
เป็นเรื่องซุบซิบนินทากันว่า…บางส่วนของฐานทัพ…สร้างขึ้นด้วยทุนของสหรัฐที่ถูกหักหลัง
แหล่งข่าวหลายสำนักระบุว่า จีนยังส่งมอบความช่วยเหลืออีกมหาศาลในส่วนกองทัพเรือ พื้นที่บางส่วนในฐานทัพเป็นจุดหวงห้ามที่ไม่อนุญาตให้เจ้าหน้าที่กัมพูชาเข้าไป
แถมเป็นข้อมูลครับ… เรื่องเงินช่วยเหลือไหลมา-เทมาให้เขมร

สิงหาคม 2563 ประธานสภาเวียดนามแถลงว่า… ฝ่ายเวียดนามพร้อมที่จะจัดหางบประมาณช่วยเหลือสำหรับการก่อสร้างอาคารอำนวยการรัฐสภากัมพูชาแห่งใหม่ จำนวน 25 ล้านเหรียญสหรัฐ โดยคณะกรรมการของเวียดนามกำลังรอให้ฝ่ายกัมพูชายืนยันการปฏิบัติตามเงื่อนไขของข้อตกลงเรื่องการปักปันเขตแดนระหว่างกัมพูชากับเวียดนาม
เวียดนามยังกล่าวชื่นชมถึงความพยายามของรัฐบาลทั้ง 2 ฝ่ายในการปักหลักเขตแดนในช่วงที่ผ่านมา และดำเนินการในส่วนที่เหลืออีก 16% ให้แล้วเสร็จ เพื่อนำความสงบสุขและการพัฒนามาสู่พื้นที่ชายแดน
พอจะอนุมานได้ว่า…เงิน 25 ล้านเหรียญ คือน้ำใจตอบแทนสำหรับความร่วมมือในการปักปันเขตแดน
เรื่องฐานทัพเรือเรียมที่แสนจะโอ่อ่า ทันสมัย …ถือว่า…จีนมีฐานที่มั่นอย่างถาวรในพื้นที่อ่าวไทยแล้ว…

คอยดูชั้นเชิงต่อไปว่า อเมริกา…จะเอาไรมาประเคนให้เขมร

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : พล.อ.นิพัทธ์ ทองเล็ก : เล่นตัวพองาม…เขมรเนื้อหอม…ยอมให้จีนและสหรัฐ

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.matichon.co.th