27 มิถุนายน 1967 ตู้ ATM เครื่องแรกของโลกเปิดใช้ที่อังกฤษ

ตู้ ATM (Automated Teller Machine) หรือที่คนไทยนิยมเรียกว่า "ตู้เอทีเอ็ม" คือเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ที่ช่วยให้ลูกค้าของสถาบันการเงินสามารถทำธุรกรรมทางการเงินได้โดยไม่ต้องผ่านพนักงานธนาคาร ซึ่งถือเป็นนวัตกรรมที่ปฏิวัติวงการธนาคารและวิถีชีวิตของผู้คนทั่วโลก

ต้นกำเนิดและแนวคิด

แนวคิดเรื่องเครื่องจ่ายเงินอัตโนมัติไม่ได้เกิดขึ้นในสุญญากาศ ความคิดที่จะให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงเงินของตนเองได้ตลอด 24 ชั่วโมงนั้นเริ่มมีมาตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1960s แต่การจะทำให้มันเป็นจริงนั้นต้องอาศัยเทคโนโลยีที่เหมาะสมและการแก้ปัญหาความปลอดภัย

ผู้ที่ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางว่าเป็นผู้ประดิษฐ์ตู้ ATM เครื่องแรกของโลกคือ จอห์น เชพเพิร์ด-บาร์รอน (John Shepherd-Barron) ชาวสกอตแลนด์ เขาได้รับแรงบันดาลใจมาจากเครื่องจำหน่ายช็อกโกแลตอัตโนมัติ และคิดว่า "ทำไมเราไม่สามารถมีเครื่องที่จ่ายเงินสดได้เหมือนกันล่ะ?"

แรงจูงใจสำคัญของเชพเพิร์ด-บาร์รอนเกิดขึ้นเมื่อเขาไปธนาคารไม่ทันเวลาทำการในวันเสาร์เพื่อถอนเงิน เขาจึงเกิดความคิดที่จะสร้างเครื่องที่สามารถถอนเงินได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยนำแนวคิดของเครื่องจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติมาประยุกต์ใช้

ตู้ ATM เครื่องแรกของโลก

ตู้ ATM เครื่องแรกของโลกถูกติดตั้งเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) ณ ธนาคารบาร์เคลย์ส (Barclays Bank) สาขาเอ็นฟิลด์ (Enfield) ทางตอนเหนือของกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ

ลักษณะเด่นของ ATM เครื่องแรก

ยังไม่ใช้บัตรพลาสติกแม่เหล็ก : ในยุคนั้นยังไม่มีบัตร ATM แบบพลาสติกที่เราคุ้นเคย แต่ผู้ใช้จะได้รับ เช็คพิเศษที่เคลือบด้วยสารกัมมันตรังสีคาร์บอน-14 พร้อมกับรหัสประจำตัว (PIN)

วิธีการใช้งาน : ผู้ใช้จะต้องใส่เช็คพิเศษนี้เข้าไปในช่องรับเงินของเครื่อง ตัวเครื่องจะตรวจจับสารกัมมันตรังสีบนเช็คเพื่อยืนยันว่าเป็นเช็คที่ถูกต้อง จากนั้นผู้ใช้ก็ป้อนรหัส PIN หากถูกต้อง เครื่องก็จะจ่ายเงินสดออกมา

จำกัดวงเงิน : ตู้ ATM เครื่องแรกนี้สามารถถอนเงินได้ครั้งละ 10 ปอนด์ เท่านั้น เพื่อลดความเสี่ยงจากการโจรกรรมและจำกัดความเสียหายหากเกิดข้อผิดพลาด

ความปลอดภัย : แม้จะใช้เทคโนโลยีที่ยังไม่ซับซ้อนนัก แต่การใช้รหัส PIN และเช็คพิเศษก็เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างความปลอดภัยในการทำธุรกรรมอัตโนมัติ

การพัฒนาและวิวัฒนาการ

หลังจาก ATM เครื่องแรกของ Barclays ประสบความสำเร็จ ก็มีการพัฒนาต่อยอดอย่างต่อเนื่อง

1969: Don Wetzel พัฒนา ATM พร้อมบัตรแม่เหล็ก

แม้เชพเพิร์ด-บาร์รอนจะเป็นผู้ริเริ่ม แต่ "ดอน เวทเซล" (Don Wetzel) และทีมงานจาก Docutel Corporation ในสหรัฐอเมริกา ได้พัฒนาตู้ ATM ที่ใช้บัตรพลาสติกที่มีแถบแม่เหล็กสำหรับบันทึกข้อมูล ติดตั้งที่ Chemical Bank ในนิวยอร์ก ในปี ค.ศ. 1969 ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่นำไปสู่มาตรฐานของบัตร ATM ที่ใช้กันในปัจจุบัน

ตู้ ATM ในยุคทศวรรษ 1970s เริ่มแพร่หลายมากขึ้นในสหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา และยุโรป มีการพัฒนาระบบเครือข่ายเพื่อให้บัตรจากธนาคารหนึ่งสามารถใช้ถอนเงินจากตู้ ATM ของธนาคารอื่นได้

ต่อมาในทศวรรษ 1980s-1990s ตู้ ATM ได้รับการพัฒนาให้สามารถทำธุรกรรมได้หลากหลายขึ้น ไม่ใช่แค่การถอนเงิน แต่ยังรวมถึงการฝากเงิน การสอบถามยอด การโอนเงิน และการชำระบิลต่าง ๆ

ปัจจุบันตู้ ATM พัฒนาไปไกลมาก มีหน้าจอสัมผัส การสแกนลายนิ้วมือหรือม่านตา การรองรับบัตรชิป (EMV) เพื่อความปลอดภัยที่สูงขึ้น และบางรุ่นยังสามารถทำธุรกรรมได้โดยไม่ต้องใช้บัตร (Cardless ATM) ผ่านแอปพลิเคชันบนมือถือ