‘AI and Individuality: AI กับข้อกังขาเรื่องความเป็นตัวของตัวเอง’

ในโลกยุคปัจจุบัน เทคโนโลยีที่ก้าวล้ำ ก่อให้เกิดการพัฒนาในด้านต่างๆ อย่างรวดเร็วรุดหน้าอย่างมหาศาล และ ‘ปัญญาประดิษฐ์’ หรือ ‘Artificial Intelligence’ ก็เป็นอีกหนึ่งประดิษฐกรรมแห่งมนุษยชาติ ที่ก้าวหน้า และเข้ามามีบทบาทในภาคส่วนต่างๆ ของชีวิตมนุษย์อย่างที่ไม่อาจปฏิเสธได้

AI เข้ามามีบทบาทอย่างมีนัยสำคัญ เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต และสร้างความสะดวกสบายให้กับกระบวนการทำงาน แต่ในทางหนึ่ง การใช้งาน AI สำหรับคนยุคปัจจุบัน ก็ยังน่ากังขาอย่างยิ่ง ว่าสิ่งเหล่านี้ กำลังนำไปสู่หนทางที่ก้าวหน้า หรือว่า ‘ความเป็นตัวของตัวเอง’ จะค่อยๆ เลือนหายไปจากการรับรู้ และการใช้งานประดิษฐกรรมดังกล่าว

การใช้งาน AI ประเภทหนึ่งที่ได้รับความนิยมมากอย่างยิ่งในปัจจุบัน คือการใช้งานในฐานะ ‘ผู้ช่วยและที่ปรึกษาปัญหาชีวิต’ ที่หลายครั้งทีเดียว ที่ AI สามารถตอบสนองต่อความต้องการด้านจิตใจ ให้คำปรึกษา และให้ข้อคิดเห็นที่หลากหลาย แตกต่างออกไป ตามการใช้งานของแต่ละบุคคล

AI นักจิตวิทยา สามารถเข้าถึงได้ทุกที่ ทุกเวลา ส่งข้อความไปก็ตอบแน่นอน ไม่บ่นรำคาญ ไม่ต้องรอคิว ไม่ต้องห่วงว่าจะถูกตัดสินเพราะอีกฝ่ายเป็นหุ่นยนต์ ที่สำคัญยังฟรีอีกด้วย คนรุ่นใหม่ไม่น้อยจึงหันมาหาAIที่ตอบสนองทันทีและใช้การพิมพ์ ซึ่งเป็นรูปแบบการสื่อสารที่พวกเขาคุ้นเคย แม้วันนี้ AI ยังไม่สามารถทดแทนนักจิตวิทยามนุษย์ได้ แต่ก็น่าคิดว่าเทคโนโลยีจะพัฒนาไปไกลแค่ไหน

หรือการใช้ AI เพื่อหาคำตอบของคำถามต่างๆ ที่ต้องการรู้ เป็นคำตอบที่ได้รับการสังเคราะห์จากข้อมูลจำนวนมหาศาล คัดเลือกและกลั่นกรองออกมาเป็นคำตอบที่ถูกต้องเหมาะสม แม้ว่าจะยังมีปัญหาเรื่องความแม่นยำของข้อมูล และการตรวจทานตรวจสอบย้อนหลัง แต่ก็เป็นอีกหนึ่งรูปแบบการใช้งานที่แพร่หลายมากขึ้นในปัจจุบัน

กระนั้นแล้ว การใช้งาน AI กลับค่อยๆ ผลักให้ผู้คนออกห่างกันมากขึ้น มีความเป็นตัวของตัวเองที่เป็นเฉพาะมากขึ้น ในทางหนึ่ง ก็จัดได้ว่าเป็นข้อดี นั่นเพราะมีความหลากหลาย แต่ในอีกทางหนึ่ง ผู้คนที่ค่อยๆ ตัดขาดออกจากกัน โดยมี AI เป็นตัวแทน ก็อาจจะทำให้การร่วมมือระหว่างกัน หรือการตรวจสอบช้อคิดเห็นต่างๆ ของบุคคล กลายเป็นเรื่องยาก

นั่นเพราะทุกครั้งที่มีการใช้งาน AI มันจะคัดเลือกและนำคำตอบที่เหมาะสม ตรงกับความต้องการของผู้ใช้มานำเสนอ ซึ่งมากเข้า อาจจะก่อให้เกิด ‘Confirmation Bias’ หรือความเชื่อที่ว่า ความคิดของตนเอง ถูกต้องที่สุด เหมาะสมที่สุด

ยิ่งกับยุคสมัยที่ Social Media เป็นสื่อกลางในการเชื่อมโยงผู้คน การคัดสรรเนื้อหาผ่าน Algorithm เพื่อให้ถูกใจกับผู้ใช้งาน ก็ยิ่งช่วยตอกย้ำความเชื่อเหล่านั้น ให้มั่นคง ปักหลักฐานลงไปมากกว่าเดิม

การตรวจสอบตรวจทานความเชื่อของตนเองในทุกครั้ง คือเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่ง นั่นเพราะไม่มีใครที่จะรู้จริง หรือเข้าใจเรื่องราวต่างๆ ได้อย่างเต็มร้อย ความแตกต่าง การตรวจทาน และการเชื่อมโยงระหว่างผู้คน คือสิ่งที่จะช่วยลด Confirmation Bias และสร้างความเข้าใจระหว่างกันให้มากยิ่งขึ้น

ดังนั้นแล้ว การใช้งาน AI แม้จะมีคุณประโยชน์อย่างมหาศาล แต่การตั้งคำถามกับตนเอง การตรวจทาน และการเชื่อมโยงระหว่างกัน ก็เป็นสิ่งที่สำคัญที่ไม่อาจมองข้ามได้

เพราะแม้แต่ AI ยังเชื่อมโยง สังเคราะห์ข้อมูลจากหลากหลายแหล่ง เราในฐานะผู้ใช้ ก็ควรที่จะต้องสอบทานข้อมูลต่างๆ ที่ได้รับมา กับผู้คนที่หลากหลาย เพื่อให้ไปถึงความถูกต้องเหมาะสมที่แท้จริง