‘ฟื้นชายฝั่ง คืนชีวิตให้ธรรมชาติ’ สร้างระบบนิเวศยั่งยืน ณ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

‘ฟื้นชายฝั่ง คืนชีวิตให้ธรรมชาติ’ สร้างระบบนิเวศยั่งยืน ณ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

เมื่อ“ผืนป่า” มีความสำคัญยิ่งในการรักษาสมดุลของระบบนิเวศชายฝั่ง ขณะเดียวกันความตระหนักรู้ของคนในสังคมในเรื่องการอนุรักษ์ระบบนิเวศกลับลดน้อย ถอยลง เนื่องด้วยหลายคนอาจคิดว่าเป็นเรื่องที่ไกลตัว ทั้งที่ความเป็นจริงแล้ว “ใกล้ตัว” กว่าที่คิด และอาจหลงลืมไปว่าต้นเหตุความเสื่อมโทรมของแนวชายฝั่งทะเลเกิดจาก“การกระทำของมนุษย์” ที่แม้จะมีมาตรการหลายอย่างเพื่อป้องกันการกัดเซาะชายฝั่ง ไปจนถึงลดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างเขื่อนกันคลื่น ตลอดจนมาตรการโครงสร้างแข็งแรง ก็ยังไม่สามารถแก้ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งได้

แต่ทว่า วิธีที่สามารถแก้ปัญหาเหล่านี้ได้นั้น คือ“ใช้ธรรมชาติคืนสมดุลระบบนิเวศชายฝั่ง” โดยลงมือทำครั้งแรก ณ บริเวณชายหาดหน้าพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน อ.ชะอำ จ.เพชรบุรี พื้นที่ที่เต็มไปด้วยผืนป่าชายหาดตามลักษณะภูมิประเทศ ตามที่ในบันทึกเก่าของพระราชนิเวศน์มฤคทายวันระบุไว้ว่า “หาดทรายขาว สะอาด ละเอียด สุดลูกหูลูกตา”

โดย บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด เล็งเห็นถึงความสำคัญในการรักษาสมดุลชายฝั่ง จึงจัดกิจกรรม “ปลูกต้นไม้ของสังคมพืชสันดอนทรายชายฝั่ง พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน” ประจำปี 2568 ซึ่งจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 เพื่อร่วมกันอนุรักษ์ ฟื้นฟู และคืนสมดุลของระบบนิเวศชายหาดที่เสื่อมโทรมจากกิจกรรมของมนุษย์ นำโดย“พิพัฒพงศ์ อิศรเสนา ณ อยุธยา” กรรมการผู้จัดการใหญ่ ร่วมกับสำนักงานมูลนิธิพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน ในพระอุปถัมภ์ของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ณ บริเวณชายหาดหน้าพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

พร้อมด้วยคู่ค้าของบริษัท คณะสื่อมวลชน และเจ้าหน้าที่จากมูลนิธิ ร่วมกันปลูกพันธุ์ไม้พื้นเมือง เช่น ต้นพลองเหมือด ต้นเกด ต้นข่อย ต้นกระทิง ต้นหูกวาง และต้นมะพลับ เป็นต้น ซึ่งล้วนเป็นพืชของ“สังคมพืชสันดอนทรายชายฝั่ง” ที่มีบทบาทสำคัญในการรักษาน้ำใต้ดิน ยึดโครงสร้างของสันดอนทรายชายฝั่ง ลดความรุนแรงของลมและไอเกลือที่พัดเข้าสู่ฝั่ง

อีกทั้งยังฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพบริเวณชายหาด โดยได้รับการสนับสนุนกล้าต้นพลองเหมือดและพลองกินลูก จำนวน 100 ต้น จากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตอกย้ำความร่วมมือระหว่างภาคเอกชน ภาครัฐ และภาคประชาสังคม ในการดูแลผืนป่าชายหาด การสร้างสวนพฤกษศาสตร์ และหอพรรณไม้ของพืชชายหาดของประเทศไทยอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

พิพัฒพงศ์กล่าวว่า “การฟื้นฟูระบบนิเวศชายฝั่งเป็นเรื่องของความมั่นคงทางธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศ โดยเฉพาะแนวชายฝั่งทะเลของไทยที่เผชิญปัญหาการสร้างโครงสร้างเพื่อป้องกันการเซาะ ตลอดจนสิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่รุกล้ำเข้าไปในเขตถอยร่นตามชายฝั่ง จนเกิดความเสียหายกับระบบนิเวศอย่างต่อเนื่องในวงกว้าง ซึ่งการปลูกพันธุ์ไม้พืชเมืองของสังคม และพืชบนสันดอนทรายชายฝั่งจึงเป็นทางออกสำคัญที่ทั้งเรียบง่าย ประหยัด และยั่งยืน”

อีกทั้งยังกล่าวต่อว่า “กิจกรรมการปลูกต้นไม้ในครั้งนี้ ไม่ใช่เพียงการปลูกต้นไม้ลงบนผืนทรายแต่ยังเป็นการปลูกจิตสำนึกด้านธรรมชาติ และนิเวศวิทยาในหัวใจของคนดอยคำ รวมทั้งคู่ค้า และสื่อมวลชนที่มีบทบาทเป็นกระบอกเสียง ส่งต่อแนวคิด และความเข้าใจอย่างแท้จริงของการอนุรักษ์ระบบนิเวศตามธรรมชาติไปยังสังคมวงกว้าง”

ขณะเดียวกัน กิจกรรมดังกล่าวต่อยอดแนวทาง“ธุรกิจเพื่อสังคม” และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ที่ดอยคำตระหนักเสมอว่า“ธุรกิจจะเติบโตอย่างยั่งยืนได้ ก็ต่อเมื่อดำเนินไปเคียงคู่กับธรรมชาติและชุมชน” ซึ่งสอดคล้องกับธุรกิจเพื่อสังคมที่ดอยคำยึดถือมาตลอด และตอบโจทย์เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ขององค์การสหประชาชาติ ได้แก่ SDG 12 การผลิตและบริโภคที่ยั่งยืน, SDG 14 การอนุรักษ์ทะเลและทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืน, SDG 15 การปกป้อง ฟื้นฟู และใช้ประโยชน์จากระบบนิเวศบนบกอย่างยั่งยืน”

ด้าน “เกล้ามาศ ยิบอินซอย” ผู้อำนวยการสำนักงานมูลนิธิพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน กล่าวว่า “พื้นที่ชายหาดของพระราชนิเวศน์ฯ เคยเป็นระบบนิเวศหาดทรายที่สมบูรณ์ มีหาดทรายขาวสะอาดไปจนจรดชะอำและหัวหิน มีระบบน้ำจืดใต้สันดอนทรายที่สามารถหล่อเลี้ยงทั้งระบบนิเวศและชุมชน ในอดีตที่นี่ไม่มีแม่น้ำขนาดใหญ่ที่พาตะกอนเลนมาทับถม ซึ่งในบันทึกเก่าของพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน พูดถึงหาดทรายขาว สะอาด ละเอียด สุดลูกหูลูกตา

แต่ตลอดหลายปีที่ผ่านมาได้รับผลกระทบจากกิจกรรมของมนุษย์หลากหลายแบบ การปลูกพืชของสังคมพืชสันดอนทรายชายฝั่งดั้งเดิม เช่น พลองเหมือด เกด ข่อย มะนาวผี แจง กุ่มบก หูกวาง รักทะเล ไปจนกระทั่งพืชขนาดเล็กที่อยู่ติดกับแนวน้ำขึ้นน้ำลง เช่น หญ้าลูกลม คนทีสอทะเล ผักบุ้งทะเล ถั่วผี ถั่วคล้า ฯลฯ จึงเป็นการฟื้นคืนระบบนิเวศเดิมที่สอดคล้องกับความเป็นธรรมชาติ เคารพธรรมชาติ ซึ่งนำไปสู่การฟื้นฟูระบบนิเวศอย่างยั่งยืนต่อไป โดยเดินหน้ากิจกรรมเพื่อระบบนิเวศตามธรรมชาติอย่างต่อเนื่อง

นอกเหนือจากกิจกรรมปลูกต้นไม้ชายฝั่งแล้ว ยังมีโครงการ “แกะ ล้าง เก็บ” โครงการ “ทิ้ง เพื่อ ให้” กิจกรรมแยกขยะ ลดปริมาณขยะพลาสติกหน้าร้านดอยคำ และการจัดการทรัพยากรน้ำในโรงงานหลวงฯ อย่างมีประสิทธิภาพ ไปจนถึงการส่งเจ้าหน้าที่ส่งเสริมเกษตรลงพื้นที่ให้ความรู้เกษตรกรในการงดใช้สารเคมีที่เป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม

เพราะเชื่อเหลือเกินว่า ระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมที่ดีเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ ด้วยสองมือเรา

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ‘ฟื้นชายฝั่ง คืนชีวิตให้ธรรมชาติ’ สร้างระบบนิเวศยั่งยืน ณ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.matichon.co.th