“หมอเจด” เตือนภัย! ไม่ใช่แค่บุหรี่-เหล้า “มะเร็งช่องปาก” สัมพันธ์ “HPV” ชี้ผู้ชายก็เสี่ยง

เมื่อวันที่ 24 ส.ค.เพจเฟซบุ๊ก หมอเจด หรือ นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ ครับ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา และเป็นที่รู้จักในวงกว้างจากการให้ความรู้ด้านสุขภาพผ่านช่องทางโซเชียลมีเดียต่างๆ ได้โพสต์ข้อความระบุว่า

ไมเคิล ดักลาส ป่วยมะเร็งช่องปาก

อาการแบบไหน ป้องกันยังไง มาดู !

หลายคนอาจจำได้ว่านักแสดงฮอลลีวูดชื่อดัง ไมเคิล ดักลาส

เคยออกมาเผยว่าเขาเป็น มะเร็งช่องปากและลำคอ

ตอนนั้นข่าวนี้ทำให้หลายคนหันมาสนใจโรคนี้มากขึ้น

เพราะมีการพูดถึงปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง เช่น บุหรี่ เหล้า

ไปจนถึงเรื่องเชื้อ HPV ซึ่งบางคนอาจไม่เคยรู้ว่ามีผลกับผู้ชายได้เหมือนกัน

วันนี้เลยอยากชวนคุยว่า มะเร็งพวกนี้เกิดจากอะไรได้บ้าง อาการเตือนที่ควรรีบไปหาหมอคืออะไร แล้วเราป้องกันตัวเองได้ยังไง

ลยอยากชวนมาคุยเรื่องนี้แบบง่าย ๆ ว่า

•จริง ๆ แล้วมะเร็งพวกนี้มันมาจากอะไรบ้าง

•อาการแบบไหนที่ควรรีบไปหาหมอ

•แล้วเราจะป้องกันมันได้ยังไง

1. มะเร็งช่องปาก-ลำคอ เกิดจากอะไรได้บ้าง?

หลายคนเวลาได้ยินคำว่า “มะเร็ง” ก็โยงไปที่บุหรี่ก่อนเลย ซึ่งก็ถูกครับ บุหรี่ยังเป็นตัวการใหญ่ ๆ ของมะเร็งช่องปากและลำคออยู่ แต่ไม่ใช่ทั้งหมด

สาเหตุอีกอย่างคือ เชื้อไวรัส HPV (Human Papillomavirus) โดยเฉพาะสายพันธุ์ 16 กับ 18 ที่เจอบ่อย มันเป็นเชื้อตัวเดียวกับที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิงนั่นแหละ

เพียงแต่ความจริงคือ มันไม่ได้เลือกเพศครับ อยู่ได้ทั้งในช่องคลอด ทวารหนัก รวมถึงช่องปากและลำคอด้วย

นอกจาก HPV ยังมีอีกหลายตัวที่ทำให้เสี่ยง เช่น

•สูบบุหรี่ → ตัวการหลักเลย

•ดื่มเหล้า → ถ้าทั้งสูบทั้งดื่ม ยิ่งเสี่ยงสูง

•ช่องปากไม่สะอาด → ฟันผุ เหงือกอักเสบ เป็นหนองบ่อย ๆ ก็ทำให้เซลล์เปลี่ยนแปลงได้

•มลพิษและของทอด → พวกอนุมูลอิสระทั้งหลาย ไม่ว่าจะมาจาก PM 2.5 หรืออาหารทอด ๆ ไหม้ ๆ

•กินของร้อนจัดบ่อย ๆ → น้ำซุปเดือดปุด ๆ หรือชาน้ำร้อนจี๋ ทำให้เยื่อบุระคายเคืองเรื้อรัง

•พันธุกรรม/ภูมิคุ้มกัน → บางคนมีพื้นฐานร่างกายที่ทำให้เสี่ยงมากกว่าปกติ

2. สัญญาณเตือนที่เราอาจะไม่ได้สังเกต

ส่วนใหญ่คนเรามักจะคิดว่า “เดี๋ยวก็หาย” โดยเฉพาะเวลามีแผลในปาก

แต่จริง ๆ แล้วมะเร็งพวกนี้มักเริ่มจากอะไรเล็ก ๆ แบบนั้นนี่แหละครับ

ลองเช็กดูว่าเคยเจออาการเหล่านี้บ้างไหม

1.แผลในปากหายช้าถ้าเกิน 3–4 อาทิตย์ยังไม่ดีขึ้น อันนี้น่าสงสัยแล้ว

•ร้อนในทั่วไปไม่อยู่นานขนาดนั้นหรอกครับ

2.มีก้อนหรือเนื้อหนา ๆ แปลก ๆ

•ใช้ลิ้นดุนแล้วเจอเนื้อแข็ง ๆ หรือก้อนผิดปกติ

•โตขึ้นเรื่อย ๆ แบบนี้อย่ารอ รีบไปตรวจ

3.กลืนลำบาก หายใจไม่สะดวก เสียงเปลี่ยน

•อาการพวกนี้แปลว่าในคอมีอะไรบางอย่างไปกดเบียดอยู่

4.ต่อมน้ำเหลืองโตบริเวณคอ

•ถ้าโตนานเกิน 4–6 สัปดาห์แล้วไม่ยุบ ต้องไปตรวจ

•อาจเป็นแค่ติดเชื้อก็ได้ แต่ก็อาจเป็นมะเร็งที่กระจายมาแล้วเหมือนกัน

พูดง่าย ๆ คือ ถ้ามีอะไรแปลก ๆ ในปากหรือคอนานเกิน 1 เดือน อย่าปล่อยเฉย ๆ ครับ ไปหาหมอเถอะ

3. HPV ไม่ได้ทำให้เป็นแค่มะเร็งปากมดลูก

หลายคนพอพูดถึง HPV ก็จะนึกถึงโรคของผู้หญิงเท่านั้น

จริง ๆ แล้วไม่ใช่เลย เพราะเชื้อนี้มันเป็นสาเหตุของมะเร็งในผู้ชายได้เหมือนกัน เช่น

•มะเร็งช่องปากและลำคอ

•มะเร็งทวารหนัก

•มะเร็งอวัยวะเพศชาย

ที่สำคัญคือ เชื้อนี้มักไม่มีอาการ คนที่ติดอาจไม่รู้ตัว และสามารถแพร่ไปให้คนอื่นได้ง่าย ๆ

เพราะงั้น “การฉีดวัคซีน HPV” จึงไม่ได้มีไว้สำหรับผู้หญิงอย่างเดียว ผู้ชายก็ควรฉีดด้วยครับ

4. แล้วเราจะป้องกันยังไงดี?

วิธีลดความเสี่ยงจริง ๆ ไม่ได้ยากเกินไปนะครับ แต่ต้องทำสม่ำเสมอ เช่น

•เลิกบุหรี่ ลดแอลกอฮอล์ → ตัวนี้พูดจนเบื่อ แต่ก็จริงสุด ๆ

•ดูแลฟันและช่องปาก → ตรวจฟันปีละครั้ง ทำความสะอาดช่องปากให้ดี

•อาหารดี ๆ → ลดของทอด ของไหม้เกรียม กินผักผลไม้เยอะ ๆ

•เลี่ยงของร้อนจัด → ไม่ต้องกินน้ำซุปแบบเดือดปุด ๆ ทุกครั้ง

•ฉีดวัคซีน → เพื่อลดการแพร่เชื้อ HPV

•ตรวจสุขภาพ → ทั้งฟัน เหงือก และช่องคอ อย่างน้อยปีละครั้ง

5. สรุปนะครับ เรื่องของมะเร็งช่องปากและลำคอ มันไม่ได้ไกลตัวอย่างที่คิด ไม่ใช่แค่คนสูบบุหรี่หรือดื่มเหล้าที่เสี่ยง

แต่เชื้อ HPV ก็มีบทบาทสำคัญเหมือนกัน และใครก็มีโอกาสติดได้

สิ่งที่อยากให้จำไว้คือ

•ป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ → วัคซีน HPV เป็นตัวช่วยที่ดีมาก

•เลี่ยงตัวกระตุ้น → บุหรี่ เหล้า ของร้อนจัด อาหารทอด

•สังเกตตัวเอง → แผลในปาก ก้อนแปลก ๆ ต่อมน้ำเหลืองโต ถ้าเกินเดือนให้รีบไปตรวจ

สุดท้ายนี้ ผมอยากฝากว่า มะเร็งพวกนี้ถ้ารู้เร็ว รักษาเร็ว โอกาสหายสูงมาก อย่ากลัวการตรวจสุขภาพ