การเดินทัพทางไกล ระยะทาง 6 พันไมล์ ของพรรคคอมมิวนิสต์จีน เกิดเพราะอะไร มีผลลัพธ์อย่างไร
“การเดินทัพทางไกล” ของพรรคคอมมิวนิสต์จีน (พคจ.) ที่เกิดขึ้นใน ค.ศ. 1934 (พ.ศ. 2477) กลไกสำคัญทางการเมืองที่ให้ พคจ. ชนะพรรคก๊กมินตั๋งของรัฐบาลเจียงไคเช็คในการปฏิวัติ จนสามารถสถาปนา “สาธารณรัฐประชาชนจีน”
จุดเริ่มและสาเหตุ
ระหว่าง ค.ศ. 1928-1931 พคจ. ที่ตั้งตัวจากกลุ่มเล็กๆ ในชนบท ได้เติบโตเป็นกองทัพติดอาวุธที่ก่อการจลาจลในหลายเมือง เช่น หนานชาง, กวางโจว, ผิงเจียง ฯลฯ พคจ. สร้างกองทัพที่เข้มแข็งด้วยการต่อสู้แบบกองโจรตามตำราพิชัยสงครามของซุนวู ขณะเดียวกันก็ใช้การขยายมวลชนให้เกิดศรัทธาในพรรค
กองทัพ พคจ. ใช้วินัย 3 ข้อ คือ 1. ต้องฟังคำสั่งผู้บังคับบัญชา 2. ห้ามยึดสิ่งของของประชาชน 3. สิ่งที่ยึดได้จากข้าศึกต้องส่งมอบแก่ผู้บังคับบัญชา และมีข้อควรระวัง 8 ประการคือ พูดจาอ่อนโยน, ซื้อของต้องเที่ยงธรรม, การยืมของมาใช้แล้วต้องคืน, ถ้าทำของเสียหายต้องชดใช้, ไม่ทุบตีด่าทอประชาชน, ไม่ทำไร่นาเสียหาย, ไม่ล่วงเกินสิทธิผู้อื่น และไม่ข่มเหงเชลย
กลาง ค.ศ. 1931 ญี่ปุ่นบุกยึดแมนจูเรีย และสถาปนาเป็นประเทศแมนจูกัวปกครองแบบอาณานิคม (ค.ศ. 1932) โดยรัฐบาลก๊กมินตั๋งไม่ได้ต่อต้าน เพราะเวลานั้นเจียงไคเช็คทุ่มเทกำลังในการปราบ พคจ. ซึ่งเขาถือว่า พคจ. คือศัตรูหมายเลข 1 ส่วนญี่ปุ่นเป็นเพียงศัตรูหมายเลข 2
ระหว่างเดือนตุลาคม ค.ศ. 1933 ถึง ตุลาคม ค.ศ. 1934 เจียงไคเช็คทุ่มเทกำลังพล 1 ล้านคน และงบประมาณจำนวนมากที่กู้ยืมจากต่างประเทศ จนสามารถขับ พคจ. ออกจากฐานที่มั่นในมณฑลเจียงซี โดยเวลานั้น พคจ. สามารถขยายเขตปกครองได้ประมาณ 300 อำเภอ มีประชากรเข้าร่วมประมาณ 30-40 ล้านคน
การเดินทัพทางไกล
วันที่ 16 เดือนตุลาคม ค.ศ. 1934 พคจ. นำกำลังพล 100,000 คน ตีฝ่าวงล้อมจากมณฑลเจียงซี “ออกเดินทัพทางไกล” ด้วยระยะทาง 6,000 ไมล์ ผ่าน 12 มณฑล และสิ้นสุดลงในเวลา 370 วัน โดยมีฐานที่มั่นใหม่อยู่ที่เมืองเอี๋ยนอัน มณฑลซ่านซี
เหตุการณ์นี้เป็นประวัติศาสตร์สำคัญของ พคจ. แม้จะเสียกำลังคนไปพอสมควรจากการกวาดล้างของก๊กมินตั๋ง แต่ก็ได้ใจมวลชนอย่างมาก เพราะช่วงที่ พคจ. กำลังเดินทัพทางไกล ชาวจีนก็เรียกร้องให้รัฐบาลต่อต้านการรุกรานของญี่ปุ่น มีการรวมตัววิพากษ์วิจารณ์เจียงไคเช็คของบรรดานักศึกษา แต่ก็ถูกทางการจับกุมและทำร้าย ส่วนเหมาเจ๋อตงก็เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในพรรคจนเป็นผู้นำสูงสุด
เดือนกันยายน ค.ศ. 1935 เหมาเจ๋อตง เขียนบทกวีชื่อ “การเดินทัพทางไกล” ที่แสดงให้เห็นถึงความฮึกเหิมว่า
กองทัพแดงมิได้พรั่นหวาดหวั่นไหว มุ่งเดินทัพทางไกลสุดแสนเข็ญ
หมื่นแม่น้ำพันภูดูยากเย็น ใช่จักเป็นอุปสรรคจนหนักใจ
เทือกบรรพตอู่หลิงยิ่งเหยียดยาว ประจักษ์ราวคลื่นน้อยน้อยทะยอยไหว
เขาอูเหมิงมหึมาสุดฟ้าไกล แค่ก้อนดินกลิ้งได้โดยทัพเรา
………………………….. ………………………..
หิมะล้วนพันลีลาดตระการ ภูหมิงซานสุขใจเมื่อได้เห็น
สามกองทัพทะแกล้วกล้าฝ่าลําเค็ญ แย้มยิ้มเล่นสุขสรวลถ้วนหน้ากัน
ทั้งยังกล่าวถึงเหตุการณ์ครั้งนั้นด้วยความภูมิใจว่า
“…เดินทัพทางไกลเป็นกองทัพปลุกระดมด้วยเช่นกัน มันได้กล่าวแก่ประชาชนใน 11 มณฑลจํานวน 200 ล้านคนว่า มีแต่วิถีทางของกองทัพแดงเท่านั้น ที่จะนําไปสู่การปลดแอกของพวกเขา ถ้าไม่มีการเดินทัพทางไกล มวลชนจํานวนมหาศาลจะรู้ได้อย่างไรว่า อุดมการณ์อันยิ่งใหญ่ดังกล่าวมีอยู่ในโลกและกองทัพแดงก็ได้ยึดมั่นอยู่?”
คลิกอ่านเพิ่ม ：
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง
ศักดิ์ศรี พิณทอง. ยุทธวิธีการขยายอำนาจของพรรคคอมมิวนิสต์จีนในช่วงสงครามจีนและญี่ปุ่น ค.ศ. 1931-1345, สารนิพนธ์ตามหลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2540.
พศวีร์ เทียบคุณ. บทบาททางการเมืองของเติ้งเสี่ยวผิง ค.ศ. 1949-1997, สารนิพนธ์ตามหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กันยายน 2548.
เหมาเจ๋อตง-เขียน, ทวีปวร-เรียบเรียง. กวีนิพนธ์เหมาเจ๋อตง, สำนักพิมพ์อักษรวัฒนา ค.ศ. 1993.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 มิถุนายน 2568.
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : การเดินทัพทางไกล ระยะทาง 6 พันไมล์ ของพรรคคอมมิวนิสต์จีน เกิดเพราะอะไร มีผลลัพธ์อย่างไร
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com