Net Zero Tourism หนุนอุตฯท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน

นับเป็นจุดเริ่มต้นมิติใหม่ของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของไทย เมื่อ 16 องค์กรทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และเครือข่ายภาคี ประกาศเดินหน้าขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ “Make Green in Thailand” ผลักดันการท่องเที่ยวคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ (Carbon Neutral Tourism : CNT)

เพื่อก้าวสู่เป้าหมายการท่องเที่ยวที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Tourism)

ล่าสุดกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ หรือ บพข. โดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ได้ส่งต่องานวิจัยที่มุ่งเน้นการยกระดับศักยภาพการแข่งขันด้านความยั่งยืน และการปรับตัวของจุดหมายปลายทางด้วยการท่องเที่ยวของประเทศไทยสู่คาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ที่สำคัญของโลก

“คาร์บอนบาลานซ์” จุดกระแส

“วสุมน เนตรกิจเจริญ” หัวหน้าโครงการวิจัยฯ และนายกกิตติมศักดิ์สมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย (TEATA) หรือ สทอ. ให้สัมภาษณ์ “ประชาชาติธุรกิจ” ถึงที่มาและแนวทางการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทยสู่ความยั่งยืน และเดินหน้าเป้าหมายคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ ดังนี้

“วสุมน” ย้อนความว่า โครงการดังกล่าวนี้เริ่มต้นจากเมื่อ 4-5 ปีก่อนที่กระทรวงการท่องเที่ยวฯ กระทรวงการอุดมศึกษาฯ และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้ลงนามในบันทึกความตกลงความร่วมมือ (MOU) ขับเคลื่อนประเทศไทยมุ่งสู่การท่องเที่ยวที่มีการปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ หรือการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนนิวทรัล (Carbon Neutral Tourism) ภายใต้โครงการ “คาร์บอนบาลานซ์” ภายใต้ความร่วมมือของ 8 องค์กรพันธมิตรด้านการท่องเที่ยว

โดยมีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างศักยภาพด้านการจัดงานอีเวนต์และจัดการท่องเที่ยวที่มีการปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ หรือการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนนิวทรัล (Carbon Neutral Tourism) ให้กับหน่วยงาน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ผู้ประกอบการ ชุมชนท่องเที่ยว นักท่องเที่ยว และแหล่งท่องเที่ยว

ชูเครื่องมือ Zero Carbon App

“วสุมน” บอกว่า หลังจากนั้นสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (สกสว.) หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) ก็ให้ทุนสำหรับทำการศึกษาวิจัยพร้อมพัฒนาเครื่องมือเพื่อนำมาขับเคลื่อนอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน

ล่าสุดได้ “กระบวนการ” การดำเนินงานเรียบร้อยแล้ว โดย สกสว. ได้นำคณะวิจัยเสนอผลการดำเนินงานวิจัยและกระบวนการ เพื่อ “ส่งต่อ” ผลงานวิจัยสู่หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำไป “ต่อยอด” และเป็นประโยชน์ในการส่งเสริมภารกิจของแต่ละหน่วยงานรวม 3 ชุด

ประกอบด้วย 1.กระบวนการ เครื่องมือคำนวณ และแพ็กเกจการท่องเที่ยวคาร์บินสุทธิเป็นศูนย์ (CNT Packages) โดยกระบวนการ CNT ครอบคลุมการ “วัด-ลด-วัดซ้ำ-ชดเชย-บอกต่อ”

โดยมีเครื่องมือสำคัญคือ Zero Carbon Application แอปพลิเคชั่นสำหรับการคำนวณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการท่องเที่ยว โดยองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) ซึ่งผู้ประกอบการสามารถคำนวณ “คาร์บอนฟุตพรินต์” (Carbon Footprint) ซึ่งหมายถึงปริมาณก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดที่ปล่อยออกมาจากกิจกรรมการท่องเที่ยวในแต่ละครั้งของการเดินทาง

“เราสามารถดาวน์โหลดแอปพลิเคชั่น Zero Carbon Application ได้ทางมือถือทุกระบบ ในนั้นจะมีกระบวนการวัด ลด ชดเชย การชดเชยคือเราสามารถซื้อคาร์บอนเครดิตได้จากแอปได้เลย”

ได้แพ็กเกจเที่ยว CNT ทั่วไทย

โดยอธิบายเพิ่มเติมว่า ในกระบวนการเดินทางท่องเที่ยวนั้น แหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกสำคัญมี 4 ขั้นตอนคือ 1.รูปแบบการเดินทาง เช่น ใช้รถอะไร ระยะทางการเดินทาง ฯลฯ 2.ที่พัก ซึ่งที่พักแต่ละประเภทก็ปล่อยคาร์บอนต่างกัน 3.อาหาร โดยคำนวณว่านักท่องเที่ยวของเราทานอาหารอินเตอร์กี่มื้อ อาหารท้องถิ่นกี่มื้อ อาหารมังสวิรัติกี่มื้อ เป็นต้น และ 4.ขยะ ที่ต้องมีระบบบริหารจัดการที่ให้เกิดขยะให้น้อยที่สุด

“เมื่อนำข้อมูล 4 หมวดนี้มาคำนวณในแอป ระบบจะแจ้งว่าเรายังเหลือคาร์บอนฟุตพรินต์เท่าไหร่ พอได้ค่าตรงนี้เราก็จะไปซื้อคาร์บอนเครดิต ซึ่งก็สามารถซื้อได้จากในแอปนี้เช่นกัน”

นับเป็นครั้งแรกของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทยที่สามารถชดเชยคาร์บอนเครดิตได้ และผลผลิตอีกส่วนหนึ่งคือ ในงานวิจัยดังกล่าวนี้ยังได้แพ็กเกจท่องเที่ยวทั่วไทยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ (CNT) อีกกว่า 300 แพ็กเกจ

“ตอนนี้ทัวร์เอื้องหลวงของการบินไทยเอาแพ็กเกจที่สอดรับกับเส้นทางบินของการบินไทยไปขายในระบบของเขาแล้ว”

ก้าวสู่ Thailand CNT DMO

“วสุมน” บอกอีกว่า ส่วนชุดที่ 2 คือ แนวทางองค์กรบริหารจัดการและพัฒนาการท่องเที่ยว (CNT DMO Guideline) และต้นแบบนำร่อง Thailand CNT DMO กระบวนการนี้เป็นการบูรณาการระหว่างคู่มือ Destination Management Handbook ของ World Bank Group และกระบวนการที่ผ่านการทดสอบและพิสูจน์จากภาคสนามในพื้นที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ เช่น DMO เพชรบุรี DMO น่านใต้ DMO เมืองเก่าภูเก็ต และ DMO เชียงใหม่

โดยได้มีการนำเสนอแนวทาง 6 ขั้นตอน สำหรับการพัฒนาและบริหารจัดการองค์กร DMO (Destination Management Organization) ได้แก่ การสำรวจพื้นที่ การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การจัดตั้งองค์กร การจัดการการพัฒนา การนำไปปฏิบัติ และการปรับปรุง รวมถึงการศึกษาจากความสำเร็จของประเทศญี่ปุ่นด้วย

โดยมีพื้นที่ที่ทดลองงานวิจัยคือ เพชรบุรี ซึ่งเป็นต้นแบบ จากนั้นปี 2567 ได้ทำการถอดบทเรียนมาทำในพื้นที่เชียงใหม่ ภูเก็ต และน่าน ซึ่งเป็น DMO ทั้งในระดับพื้นที่ ระดับจังหวัด

เป้าหมายต่อไปคือ Thailand CNT DMO หรือเป็นระดับประเทศ กล่าวคือองค์กรระดับประเทศมาลงนามร่วมกันขับเคลื่อน ซึ่งก็จะเกิดการพัฒนาสินค้า โดยกรมการท่องเที่ยว การพัฒนาพื้นที่ โดย อพท. เกิดการนำไปขายโดย ททท. สสปน. และบริษัทนำเที่ยว เป็นต้น

ส่งแพ็กเกจ CNT เจาะ ตปท.

ชุดที่ 3 คือ ช่องทางการตลาดและเครือข่าย CNT โดยงานวิจัยได้กำหนดกลยุทธ์การตลาดเพื่อส่งเสริม CNT สู่ตลาดนานาชาติ ประกอบด้วย กลยุทธ์แบบ Nation to Nation (N2N) Organization to Organization (O2O) Organization to Business (O2B) และ Organization to Customer (O2C)

นอกจากนี้ “Thailand CNT DMO” ยังได้ขยายเครือข่ายความร่วมมือไปยัง 32 องค์กรหลักและองค์กรเสริมต่าง ๆ อาทิ PATA Thailand Chapter, Central Group, บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) และบริษัท ทัวร์เอื้องหลวง จำกัด (ROH) เป็นต้น

โดยเป้าหมายของกลยุทธ์การตลาดเหล่านี้คือ การนำเสนอแพ็กเกจ CNT ไปยังกลุ่มตลาดเป้าหมายในต่างประเทศ อาทิ ยุโรป สหราชอาณาจักร อเมริกา ออสเตรเลีย รัสเซีย จีน และสิงคโปร์ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวคุณภาพสูงที่ให้ความสำคัญกับการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

ลุ้น Next Step ใครนำทัพ

นายกกิตติมศักดิ์สมาคม TEATA ยังทิ้งท้ายด้วยว่า เรื่องของ Green Tourism การท่องเที่ยวคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ หรือ (Carbon Neutral Tourism : CNT) และการท่องเที่ยวที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ หรือ Net Zero Tourism เป็นเทรนด์ของทั่วโลก ซึ่งการส่งมอบงานวิจัยทั้ง 3 ชุดในครั้งนี้จะทำให้การขับเคลื่อนของประเทศไทยชัดเจนและแข็งแรงยิ่งขึ้น

ถามว่าในอนาคตการขับเคลื่อนประเด็นนี้องค์กรไหนจะเป็นตัวนำ “วสุมน” บอกว่า หลังจากนี้องค์กรที่เป็นเครือข่ายจะมาร่วมกันขับเคลื่อนตามภารกิจของแต่ละหน่วยงาน โดยจะประกาศโครงสร้าง Thailand CNT DMO ที่ชัดเจนอีกครั้ง ซึ่งจะทำการนัดประชุมกันในวาระถัดไปเร็ว ๆ นี้

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : Net Zero Tourism หนุนอุตฯท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.prachachat.net