‘ยาแก้ปวด’ หาซื้อกินง่าย แต่อันตรายกว่าที่คิด!

ในชีวิตประจำวัน อาการปวดศีรษะ ปวดฟัน ปวดกล้ามเนื้อ หรือปวดประจำเดือน เป็นสิ่งที่หลายคนเคยเผชิญ ยาแก้ปวดจึงเป็นตัวช่วยสำคัญที่ทำให้เราสามารถกลับไปทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติ อย่างไรก็ตาม การใช้ยาแก้ปวดอย่างไม่ถูกต้องอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพมากกว่าที่คิด จึงควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้ยาแก้ปวดอย่างเหมาะสม เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุด

ทั้งนี้ ยาแก้ปวดที่เราหาซื้อได้ทั่วไปแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่

1. ยาแก้ปวดในกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs): เป็นยาที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เช่น

พาราเซตามอล (Paracetamol หรือ Acetaminophen): เป็นยาที่ออกฤทธิ์ลดไข้และบรรเทาอาการปวดที่ไม่รุนแรงถึงปานกลาง

ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) และนาพร็อกเซน (Naproxen): เป็นยาในกลุ่ม NSAIDs ที่ออกฤทธิ์ต้านการอักเสบได้ดีกว่าพาราเซตามอล

2. ยาแก้ปวดในกลุ่มโอปิออยด์ (Opioids): เป็นยาแก้ปวดที่ออกฤทธิ์แรงกว่า เช่น มอร์ฟีน โคเดอีน และออกซิโคโดน มักใช้บรรเทาอาการปวดรุนแรงหลังการผ่าตัดหรืออาการปวดจากโรคมะเร็ง การใช้ยานี้ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด

การใช้ยาแก้ปวดแต่ละชนิดมีปริมาณและระยะเวลาที่เหมาะสมแตกต่างกันไป การปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากยาหรือตามคำสั่งแพทย์จึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด

พาราเซตามอล: ขนาดที่แนะนำสำหรับผู้ใหญ่คือ 500 มิลลิกรัม ถึง 1,000 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง โดยปริมาณสูงสุดที่แนะนำต่อวันไม่ควรเกิน 4,000 มิลลิกรัม หากจำเป็นต้องใช้ยาติดต่อกันนานกว่า 2-3 วัน ควรปรึกษาแพทย์

ไอบูโพรเฟน: ขนาดที่แนะนำสำหรับผู้ใหญ่คือ 200-400 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง โดยปริมาณสูงสุดที่แนะนำต่อวันไม่ควรเกิน 1,200 มิลลิกรัม หากจำเป็นต้องใช้ยานานกว่า 10 วัน ควรปรึกษาแพทย์

นาพร็อกเซน: ขนาดที่แนะนำสำหรับผู้ใหญ่คือ 250-500 มิลลิกรัม ทุก 8-12 ชั่วโมง โดยปริมาณสูงสุดที่แนะนำต่อวันไม่ควรเกิน 1,250 มิลลิกรัม

อันตรายจากการใช้ยาแก้ปวดเกินขนาด

การใช้ยาแก้ปวดเกินขนาดหรือใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานเกินไป อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างรุนแรง ดังนี้

ผลกระทบต่อตับและไต: การใช้พาราเซตามอลเกินขนาดอาจทำให้เกิดภาวะตับวายเฉียบพลัน ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ส่วนยาในกลุ่ม NSAIDs เช่น ไอบูโพรเฟน อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของไต โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะไตบกพร่องอยู่แล้ว

ปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร: ยาในกลุ่ม NSAIDs อาจทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหารและลำไส้ เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดแผลในกระเพาะอาหารและมีเลือดออกในทางเดินอาหารได้

ผลกระทบต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด: การใช้ยาในกลุ่ม NSAIDs ในปริมาณสูงเป็นเวลานาน อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะหัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมอง

ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ: ยาแก้ปวดในกลุ่มโอปิออยด์อาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก ง่วงซึม และหากใช้เกินขนาดอาจทำให้ระบบการหายใจล้มเหลวได้

ยาแก้ปวดเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการบรรเทาอาการเจ็บปวด แต่การใช้ยาอย่างปลอดภัยต้องอาศัยความเข้าใจและวินัยในการใช้ยา หากมีข้อสงสัยหรือไม่แน่ใจในการใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ อย่าตัดสินใจเพิ่มปริมาณยาเองเด็ดขาด เพื่อให้การใช้ยาแก้ปวดเป็นไปอย่างปลอดภัยและเกิดประสิทธิภาพสูงสุด

website : mgronline.com
facebook : MGRonlineLive
twitter : @MGROnlineLive
instagram : mgronline
line : MGROnline
youtube : MGR Online VDO