ไขรหัสลับ "ทุเรียน GI" ตามรอยราชาผลไม้ไทย จากเหนือจรดใต้
"ราชาผลไม้ไทย"… แค่เอ่ยชื่อก็ทำให้คนทั้งโลกนึกถึง ทุเรียน แล้วคุณรู้ไหมว่าเบื้องหลังรสชาติอันเลื่องชื่อเหล่านี้ มี "รหัสลับจากผืนแผ่นดิน" หรือ GI ที่ทำให้ทุเรียนแต่ละถิ่นแตกต่างกันออกไป คุณเคยสงสัยไหมว่า ทำไมทุเรียนจากปราจีนบุรีถึงแตกต่างจากทุเรียนในอุตรดิตถ์ หรือทำไมทุเรียนใต้จึงมีรสหวานมันเฉพาะตัว
วันนี้เราจะพาคุณไป "ตามรอยราชาผลไม้ไทย" ตั้งแต่เหนือจรดใต้
"กรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินโครงการส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น เพื่อเข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานเศรษฐกิจสร้างสรรค์"
"ปี 2568 ในพื้นที่ที่เป็นแหล่งผลิตไม้ผลคุณภาพทั่วประเทศไทย ใน 4 ภูมิภาค ได้แก่ ภาคเหนือ ภาคตะวันออก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้"
"โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น และพัฒนาช่องทางการตลาด รวมถึงส่งเสริมภาพลักษณ์สินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่นสู่ผู้บริโภค ให้มีความรู้ความเข้าใจถึงถิ่นกำเนิด เกิดการสร้างมูลค่าเพิ่มด้วยมาตรฐานการรับรอง GI"
"ผลไม้ที่สำคัญในการบอกเล่าเรื่องราวของการดำเนินงานตั้งแต่เหนือจรดใต้ นั่นคือ ทุเรียน ราชาแห่งผลไม้ไทย ชื่อนี้ก้องโลก ดึงดูดนักชิมจากทุกมุมโลกให้หลงใหลในรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ สายพันธุ์ทุเรียนมีหลากหลายมากกว่า 200 สายพันธุ์ โดยแบ่งเป็น 6 กลุ่มหลัก ได้แก่ กลุ่มกำปั่น, กลุ่มก้านยาว, กลุ่มกบ, กลุ่มลวง, กลุ่มเบ็ดเตล็ด และกลุ่มอื่น ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นทุเรียนพันธุ์พื้นบ้านหลากหลายสายพันธุ์ ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งในด้านรสชาติ รูปทรง และกลิ่นหอมที่สืบทอดกันมาในแต่ละท้องถิ่น"
"คุณเคยสงสัยไหมครับว่า ราชาผลไม้ที่เราคุ้นเคยนั้นมีความลับอะไรซ่อนอยู่ในผืนแผ่นดินที่กำเนิดมัน ประเทศไทยไม่ได้เป็นแค่ผู้ผลิตทุเรียนรายใหญ่ แต่คือบ้านของราชาที่มีอัตลักษณ์แตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค ราวกับมีรหัสลับเฉพาะตัวที่ธรรมชาติรังสรรค์และมนุษย์ถอดรหัสออกมา"
"สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ Geographical Indication (GI) คือเครื่องหมายที่ใช้กับสินค้าที่มาจากแหล่งผลิตที่เฉพาะเจาะจง ที่ได้คุณภาพหรือชื่อเสียงจากธรรมชาติและวัฒนธรรมของพื้นที่นั้น ๆ ถือเป็นทรัพย์สินทางปัญญาหนึ่ง GI จึงเปรียบเสมือนเป็นแบรนด์ของท้องถิ่นที่บ่งบอกถึงคุณภาพและแหล่งที่มาของสินค้านั้น ๆ"
"รหัสลับแต่ละพื้นที่ที่เราจะไขรหัส GI ได้นั้น จะบ่งบอกให้เห็นถึงความแตกต่างจาก… สายพันธุ์ เช่น พันธุ์หมอนทอง, ชะนี, ก้านยาว… สภาพภูมิศาสตร์และสิ่งแวดล้อม เช่น สภาพดิน, การระบายน้ำ, อุณหภูมิ, ความชื้น… วัฒนธรรมและวิธีปฏิบัติของเกษตรกร เช่น การบำรุงรักษา, การตัดแต่งกิ่ง, การจัดการน้ำ ส่งผลให้ทุเรียนในแต่ละพื้นที่มีอัตลักษณ์ที่แตกต่างกัน"
ปราจีนบุรี : "เราเริ่มต้นกันที่จังหวัดปราจีนบุรี… ที่นี่เราได้ไขรหัสลับของราชาที่เกิดจากรากฐานอันสมบูรณ์แบบ ทั้งดินที่ระบายน้ำได้ดี และสายน้ำแห่งพระมหากรุณาธิคุณจากโครงการในพระราชดำริ ที่หล่อเลี้ยงทุเรียนให้มีเนื้อสัมผัสแห้ง เนียน หวานมันกำลังดี"
อุตรดิตถ์ : "จากนั้นเราทะยานขึ้นเหนือสู่จังหวัดอุตรดิตถ์… ที่นี่ทุเรียนไม่ได้เติบโตบนพื้นที่ราบ แต่อย่างรากลึกบนภูเขาสูงกว่า 95% ของพื้นที่ และเราจะได้ถอดรหัสลับของทุเรียนหลงลับแลและหลินลับแล ที่มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ เนื้อแห้งสนิท แต่กลับเหนียวและละเอียดไม่เหมือนใคร"
ศรีสะเกษ : "การเดินทางนำเราไปสู่มิติใหม่ในภาคอีสาน ณ จังหวัดศรีสะเกษ… ทุเรียนภูเขาไฟ… เราได้ไขรหัสลับที่แท้จริงจากดินภูเขาไฟโบราณ… ผลลัพธ์คือทุเรียนที่มีเนื้อสัมผัสอันเป็นเอกลักษณ์ คือ นุ่ม เหนียว กลิ่นหอมเฉพาะ ไม่ฉุนมาก และรสชาติมันค่อนข้างหวาน"
ยะลา : "และปลายทางสุดท้าย เราจะลงใต้สุดสู่จังหวัดยะลา… ที่นี่เราได้ค้นพบความลับเบื้องหลังฉายา 'ทุเรียนสะเด็ดน้ำยะลา'… แม้จะอยู่ในพื้นที่ฝนตกชุก แต่การปลูกบนพื้นที่สูงและลาดชันท่ามกลางธรรมชาติที่บริสุทธิ์ของป่าฮาลา-บาลา กลับทำให้ทุเรียนมีเนื้อสัมผัสที่แห้ง ละเอียด เส้นใยน้อย และรสชาติหวานมันกลมกล่อม"
"ตลอดการเดินทางเราได้เห็นว่า ราชาผลไม้ไทยไม่ได้ยิ่งใหญ่ด้วยปริมาณเพียงอย่างเดียว แต่ด้วยคุณภาพและอัตลักษณ์ที่ธรรมชาติรังสรรค์ ผสานกับภูมิปัญญาของเกษตรกร และการยกระดับมาตรฐานจากกรมส่งเสริมการเกษตร… ทั้งหมดนี้ได้รับการการันตีด้วยสัญลักษณ์ GI… นี่คือบทพิสูจน์ว่าราชาผลไม้ไทยมีอนาคตที่สดใส และสามารถสร้างมูลค่ามหาศาลให้กับประเทศได้อีกมหาศาล"
"มาร่วมไขรหัสลับและสัมผัสความมหัศจรรย์ของราชาผลไม้ไทยไปพร้อมกันในซีรีส์ "ตามรอยราชาผลไม้ไทย" จากไทยนิวส์ รับชมพร้อมกันเร็ว ๆ นี้ครับ"
ติดตามได้ที่ ไทยนิวส์