ลดช่องว่างระหว่างวัย
ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลก้าวล้ำอย่างรวดเร็ว เด็กและเยาวชนเติบโตมาพร้อมกับสมาร์ตโฟน โซเชียลมีเดีย และการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตตลอด 24 ชั่วโมง
สิ่งเหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงเครื่องมือสื่อสารอีกต่อไป แต่กลายเป็นวิถีชีวิตที่ส่งผลต่อพฤติกรรม ความคิด และความสัมพันธ์ในสังคม
การเปลี่ยนแปลงนี้สร้างทั้งโอกาสและความท้าทาย ซึ่งนำไปสู่ “ช่องว่าง” ระหว่างคนรุ่นใหม่กับคนรุ่นเก่าในหลายมิติ ทั้งมุมมองการใช้ชีวิต การสื่อสาร และการทำงาน โดยมี Twitter, Instagram, LINE, TikTok และแพลตฟอร์มอื่น ๆ กลายเป็นส่วนหนึ่งของกิจวัตรประจำวันของเด็กยุคใหม่อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
การสื่อสารผ่านเทคโนโลยีเหล่านี้มาพร้อมความคาดหวังว่าจะต้องโต้ตอบทันที หรืออย่างน้อยต้องตอบภายในเวลาสั้นๆ หากปล่อยให้ข้อความค้างอยู่นานเกินไป อาจเกิดความรู้สึกผิด กังวล หรือกลัวว่าผู้อื่นจะตีความผิด
สิ่งนี้ก่อให้เกิดแรงกดดันแบบใหม่ที่ไม่เคยมีมาก่อน เด็กบางคนต้องเช็คโซเชียลมีเดียเกือบตลอดเวลาแม้ในระหว่างเรียน เดินทาง หรือพักผ่อนที่บ้าน ต้อง Always-on อยู่กับเพื่อนและกลุ่มของเขาตลอด 24 ชม.
ในอดีตการคุยกันแบบเห็นหน้าจำกัดอยู่ในชีวิตจริง แต่หลังยุคโควิด การประชุมออนไลน์และวิดีโอคอลกลายเป็นเรื่องปกติ ตั้งแต่การเรียนผ่าน Microsoft Teams, Zoom หรือ FaceTime ไปจนถึงการทำการบ้านหรือจัดกิจกรรมพิเศษหลังเลิกเรียน
เด็กจำนวนไม่น้อยเลือกเปิดกล้องคุยกับเพื่อนขณะทำการบ้านไปด้วย เพื่อให้รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม แม้จะแลกมากับการสูญเสียความเป็นส่วนตัว
สิ่งนี้ต่างจากสมัยก่อนที่เมื่อกลับถึงบ้านคือเวลาส่วนตัวหรือเวลาครอบครัว เราไม่จำเป็นต้องรายงานทุกการกระทำให้เพื่อนรู้ แต่ปัจจุบัน “ชีวิตหลังเลิกเรียน” อาจถูกถ่ายทอดแบบเรียลไทม์บนโลกออนไลน์โดยไม่รู้ตัวเช่นเดียวกับการแชร์โลเคชันแบบเรียลไทม์ก็เป็นอีกหนึ่งไลฟ์สไตล์ที่ผู้ใหญ่ไม่เข้าใจ
โดยเฉพาะ ในกลุ่มวัยรุ่นเอเชียที่นิยมเปิดเผยตำแหน่งของตนให้เพื่อนเห็นตลอดเวลา แตกต่างจากวัยรุ่นในสหรัฐซึ่งเป็นผู้สร้างเทคโนโลยีเหล่านี้ แต่กลับใช้อย่างระมัดระวังมากกว่า แม้จะช่วยให้เพื่อนฝูงตามตัวกันได้ง่าย แต่ก็เปิดช่องให้เกิดความเสี่ยงต่อความปลอดภัยได้
เด็กยุคโซเชียลไม่ได้เติบโตมากับระบบงานที่มีโครงสร้างตายตัว พวกเขามองว่าการทำงานไม่จำเป็นต้องอยู่ในออฟฟิศหรือใช้ KPI แบบเดิมที่สืบทอดกันมานับสิบปี ตรงกันข้าม พวกเขาเชื่อในความยืดหยุ่น การสื่อสารแบบรวดเร็ว และการใช้เทคโนโลยีมาช่วยแก้ปัญหา
นี่คือจุดที่คนรุ่นเก่าอาจรู้สึกท้าทาย เพราะต้องปรับตัวรับแนวคิดการทำงานที่ไม่ยึดติดเวลาและสถานที่ แต่เน้นผลงานและประสิทธิภาพเป็นหลัก การทำความเข้าใจว่าทำไมคนรุ่นใหม่จึงทำงานแบบ “ไม่เหมือนเดิม” จึงเป็นก้าวสำคัญในการลดช่องว่างระหว่างวัย
แทนที่จะมองว่าพฤติกรรม Always-on หรือการติดโซเชียลเป็นเพียงข้อเสีย แต่ก็มีข้อดีอยู่ไม่น้อย เราสามารถมองว่า นี่คือทักษะการเชื่อมต่อที่รวดเร็ว ความสามารถในการประมวลข้อมูลจำนวนมากในเวลาสั้นและการสร้างเครือข่ายความสัมพันธ์ที่กว้างขวาง
หากนำพลังเหล่านี้มาปรับใช้ในภาคธุรกิจ การเมือง หรือการพัฒนาสังคม อาจสร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงบวกได้อย่างมาก