WHO ดันทั่วโลกขึ้นภาษี “น้ำตาล-เหล้า-บุหรี่” 50% ใน 10 ปี หวังลดโรค-เพิ่มรายได้รัฐ
WHO ดันทั่วโลกขึ้นภาษี “น้ำตาล-เหล้า-บุหรี่” 50% ใน 10 ปี หวังลดโรค-เพิ่มรายได้รัฐ เล็งขยายภาษีไปยังอาหารแปรรูปขั้นสูงต่อ ขณะสหรัฐยังไม่เข้าร่วมวงเจรจา
วันที่ 2 กรกฎาคม 2568 เวลา 22.57 น. สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า องค์การอนามัยโลก (WHO) เดินหน้าผลักดันให้ประเทศต่าง ๆ ปรับขึ้นราคาสินค้าเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และผลิตภัณฑ์ยาสูบอย่างน้อย 50% ผ่านการเก็บภาษีภายใน 10 ปีข้างหน้า ถือเป็นจุดยืนที่ชัดเจนและเข้มแข็งที่สุดของ WHO ในการสนับสนุนภาษีเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพเรื้อรังในระดับโลก
WHO ระบุว่ามาตรการดังกล่าวจะช่วยลดการบริโภคสินค้าที่เป็นสาเหตุของโรคเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน และมะเร็งบางชนิด พร้อมทั้งสร้างรายได้ให้กับรัฐบาลในช่วงที่เงินทุนช่วยเหลือจากต่างประเทศลดลงและหนี้สาธารณะของหลายประเทศเพิ่มสูงขึ้น
เจเรมี ฟาร์ราร์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการใหญ่ WHO ฝ่ายส่งเสริมสุขภาพและป้องกันควบคุมโรค กล่าวว่า “ภาษีด้านสุขภาพเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงสุดที่เรามีอยู่ …ถึงเวลาแล้วที่ต้องลงมือ”
WHO เปิดตัวแนวคิดนี้ภายใต้ชื่อ“3 by 35” ในการประชุม UN Finance for Development ที่เมืองเซบียา ประเทศสเปน โดยระบุว่าหากดำเนินการจริงสามารถสร้างรายได้กว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์ภายในปี 2035 โดยอ้างอิงจากหลักฐานของประเทศที่มีการเก็บภาษีด้านสุขภาพอย่างจริงจัง เช่น โคลอมเบียและแอฟริกาใต้
ที่ผ่านมา WHO สนับสนุนการเก็บภาษียาสูบและการขึ้นราคามานานหลายทศวรรษ รวมถึงเรียกร้องให้มีภาษีสำหรับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และน้ำอัดลมหวานในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่ครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกที่ WHO เสนอเป้าหมายการขึ้นราคาชัดเจนสำหรับทั้ง 3 กลุ่มผลิตภัณฑ์พร้อมกัน
WHO ดันทั่วโลกขึ้นภาษี “น้ำตาล-เหล้า-บุหรี่” 50% ใน 10 ปี หวังลดโรค-เพิ่มรายได้รัฐ กล่าวในที่ประชุมว่า การเก็บภาษีเหล่านี้จะช่วยให้รัฐบาลปรับตัวเข้ากับความเป็นจริงใหม่ และเสริมสร้างระบบสุขภาพของประเทศด้วยรายได้ที่เพิ่มขึ้น ทั้งนี้หลายประเทศรายได้ปานกลางและรายได้น้อยกำลังเผชิญกับการลดลงของเงินช่วยเหลือจากต่างประเทศ โดยเฉพาะจากสหรัฐที่ไม่ได้เข้าร่วมการประชุมที่เซบียา และกำลังอยู่ระหว่างขั้นตอนถอนตัวจาก WHO
กิเยร์โม ซานโดวาล นักเศรษฐศาสตร์สุขภาพของ WHO ยกตัวอย่างว่า หากรัฐบาลประเทศรายได้ปานกลางดำเนินนโยบายตามข้อเสนอนี้ จะต้องเพิ่มภาษีเพื่อให้ราคาสินค้ากลุ่มเป้าหมายปรับขึ้นจาก 4 ดอลลาร์ในปัจจุบันเป็น 10 ดอลลาร์ภายในปี 2035 โดยคำนวณรวมปัจจัยเงินเฟ้อแล้ว
WHO ยังเปิดเผยว่าเกือบ 140 ประเทศได้ดำเนินการขึ้นภาษียาสูบไปแล้วโดยเฉลี่ยกว่า 50% ในช่วงปี 2555-2565 ซานโดวาลกล่าวเพิ่มเติมว่า WHO กำลังพิจารณาขยายข้อเสนอภาษีไปยังอาหารแปรรูปขั้นสูง (Ultra-processed food) หลังจากที่ WHO กำลังจะสรุปคำจำกัดความของอาหารประเภทดังกล่าวในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า แต่ยอมรับว่ามาตรการนี้จะต้องเจอกับแรงต่อต้านจากภาคอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง
ทั้งนี้ความคิดริเริ่มดังกล่าวยังได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิ Bloomberg Philanthropies, ธนาคารโลก และองค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ (OECD) โดยจะมีการให้ความช่วยเหลือประเทศที่ต้องการดำเนินมาตรการดังกล่าวด้วย
อ้างอิง : reuters.com