“ฮาวทูหลบหลีกพ่อค้าแม่ค้าอย่างมีศิลปะ” เมื่อสงครามชิงลูกค้าใหญ่หลวง ทำยังไงดีไม่ให้ตกเป็นเป้าของการโดนขายตลอดชีวิต

“ซื้อไหมสุดหล่อ ป้าลดให้”

“พี่ว่าชุดนี้เข้ากับหน้าหวานๆ ของน้องนะคะ”

หลายคนอาจเคยเจอสถานการณ์ของการเผชิญหน้ากับพ่อค้าแม่ค้าที่มีวาทศิลป์ในการโน้มน้าวใจ เพื่อเตรียมเผด็จศึกในการขายสินค้า ที่แม้ว่าเราอาจแค่ตั้งใจแค่โฉบเข้าไปดูสินค้า แต่พวกเขาและเธอกลับใช้วาจาหว่านล้อม จนสุดท้ายหากใจไม่แข็งพอ เราต้อง “จำยอม” โดนกลับมาจนได้อย่างน้อยหนึ่งชิ้น

แน่นอนว่าฝั่งขายก็ย่อมต้องการขายของ ไม่ว่าจะใช้เทคนิค หรือคำพูดใดในการจูงใจลูกค้า เพราะมองในมุมคนขายของ การโน้มน้าวใจลูกค้าด้วยการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ผ่านคำพูด ภาษากายเชิงบวก เพื่อสร้าง “ความรู้สึก” เร่งด่วนให้ลูกค้าก็ถือเป็นเรื่องปกติ

แม้ว่าคำชมเหล่านั้นอาจเป็นเพียงการ “กล่อม” ลูกค้าก็ตาม หากไม่ได้เป็นการโกงก็ย่อมทำได้

ปัญหาคือเรานี่สิ บางครั้งก็อดทนกับคำเยินยอไม่ค่อยได้ จะว่าบ้ายอก็ใช่ ถึงแม้ว่ามันอาจไม่ได้เป็นปัญหาใหญ่โต แต่บางครั้งหากพบพ่อค้าแม่ค้าหัวใส ที่ขายสินค้าไม่ได้คุณภาพ แต่กลับมีปากเป็นอาวุธ ก็อาจทำให้เรา “เสียเหลี่ยม” ซื้อของเหล่านั้นกลับมาและเกิดอาการ “เซ็ง” ในภายหลังได้

แต่ครั้นจะกังวลว่าตัวเองเป็นคนจิตโอนอ่อนจนไม่กล้าแวะเข้าไปดูร้านที่สนใจ หรือเดินผ่านดงร้านค้า เพราะกลัวจะถูกสะกดจิตให้เข้าไปซื้อด้วยคำพูดของพ่อค้าแม่ค้าก็ใช่เรื่อง

แล้วแบบนี้จะมีวิธีไหนในการเพิ่มความ “จิตแข็ง” ให้ตัวเองได้บ้าง?

เดินเหมือนคนที่มีจุดหมาย ไม่ใช่เดินแบบเป็นเป้าหมาย

ต้องเข้าใจว่า ในหลายวัฒนธรรม รวมถึงไทย พ่อค้าแม่ค้ามักจะจับตาดูคนที่ “ดูท่าทางเปิดรับ” หรือ “ดูเหมือนกำลังมองหาอะไรสักอย่าง” เพื่อเข้าไปชวนคุย ชวนซื้อของ หากเป็นพ่อค้าแม่ค้าที่ช่ำชอง ก็อาจมองหาเหยื่อได้ง่าย หากเราต้องการหลีกเลี่ยงเมื่อต้องเดินผ่านในบริเวณพื้นที่อันตรายนี้ ลองทำเป็นเดินเหมือน “คนที่มีจุดหมาย” ดู คือเดินในระดับพอดี ไม่ช้าเกินไป หากเดินแบบเรื่อยเปื่อย หรือหยุดบ่อย เหมือนคนที่อยากได้ของแต่ไม่แน่ใจ เราจะกลายเป็น “เป้าหมาย” ในทันที

ดังนั้น เดินผ่านหน้าร้านไปเลย ไม่ต้องมองเข้าไปชัดๆ แต่ ‘ชำเลือง’ ก็พอ และหลีกเลี่ยงการสบตา เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณว่าเราเปิดใจให้ “เข้ามาคุยได้” หรือหากต้องการใช้เครื่องมือช่วยก็ได้ อย่างเช่นมือถือ หูฟัง เพราะพ่อค้าแม่ค้ามักจะไม่รบกวนคนที่ดูเหมือนกำลังยุ่งอยู่

ปฏิเสธให้เป็น

บางครั้งเวลาเดินดูของในร้าน พ่อค้าแม่ค้ามักเริ่มจากประโยคคำถามเบาๆ อย่างเช่นสนใจดูของมั้ย หรืออันนี้ลดราคานะ หากไม่ต้องการให้บทสนทนายืดยาวหรือตกหลุมพรางของการขาย ให้ตอบกลับสั้นๆ และชัดเจน เช่น “ไม่เป็นไร”, “ขอดูก่อน”, “ยังไม่ซื้อนะ” หรือ “ต้องรีบไปแล้ว” และเมื่อพูดเสร็จ ให้เดินฉากหลบไปทางอื่นทันที ไม่ควรหยุดนิ่งหรือยิ้ม เพราะอาจเป็น “ช่อง” ให้ถูกตามตื๊อได้ เช่นกันกับการเลี่ยงประโยคที่เปิดโอกาสให้มีการคุยต่อ เช่น “ขอคิดดูก่อน” หรือ “ลดอีกได้มั้ย” เพราะนั่นจะทำให้พ่อค้าแม่ค้าเห็นว่าเรากำลังลังเล และอาจหาทางโน้มน้าวในขั้นต่อไป

ทำบุคลิกให้ดูไม่เป็น “คนง่าย” ต่อการซื้อของ

การทำจิตแข็งเพื่อไม่ให้ถูกโน้มน้าวซื้อของเกี่ยวข้องเรื่องบุคลิกภาพอย่างแท้จริง เพราะไม่ใช่แค่เรื่องของคำพูดและภาษากาย แต่พ่อค้าแม่ค้ามักใช้ความรู้สึกในการประเมิน “บุคลิกภาพ” ว่าคนไหน “ง่ายต่อการขาย” ดังนั้นหากต้องไปเที่ยวในพื้นที่ที่มีสงครามแย่งชิงลูกค้าจำนวนมาก ให้พยายามทำตัวเหมือนคนในพื้นที่ ทำตัวให้ดูมั่นใจ ไม่ต้องตื่นเต้นตื่นตาตื่นใจนัก แต่เดินให้สงบและไม่แสดงอารมณ์กระตู้วู้มากเกิน หรือลองทำตัวเหมือนยุ่งอยู่และไม่ว่างคุยก็ได้ เช่น ถือหนังสือในมือ เพราะพ่อค้าแม่ค้ามักจะปล่อยคนที่ดู “ยุ่ง” มากกว่าคนที่ “ว่าง” หรือ “เดินเล่น”

ฝึกจิตกระตุกใจไม่ให้หลงใหลในคำพูด

อย่างที่รู้ว่า พ่อค้าแม่ค้าที่ขายเก่ง จะไม่ได้ใช้แค่คำพูดง่ายๆ แต่จะใช้เทคนิคจิตวิทยาที่ลึกซึ้งกว่านั้น เช่น การชมว่าสวยหรือหล่อ ใช้ความน่ารัก รอยยิ้ม น้ำเสียงเป็นมิตร ใช้ความเร่งด่วนมากระตุ้น เช่น วันนี้สินค้าลดวันสุดท้าย หรือใช้ความเกรงใจจากคำพูดที่สุภาพ จนเรารู้สึกไม่กล้าปฏิเสธ แต่! อย่ารู้สึกผิดกับการปฏิเสธเด็ดขาด เพราะเรามีสิทธิ์จะไม่ซื้อ และไม่ใช่ความผิดของเราถ้าไม่อยากคุย ที่สำคัญ อย่าเผลอคุยเล่น ถึงแม้เราจะนิสัยเฟรนด์ลีแค่ไหนก็ตาม เพราะหากเริ่มคุย พ่อค้าแม่ค้าก็จะเริ่มขายทันที ดังนั้นจงตอบปฏิเสธแบบสุภาพแต่ “ไม่เปิดใจ” ตั้งแต่เนิ่นๆ

ทำตัวเป็นคนไทยที่มีประสบการณ์

หลายคนมีหน้าตา หรือบุคลิกภายนอกที่ดูเหมือน “ชาวต่างชาติ” ซึ่งนั่นอาจเป็นเป้าหมายของพ่อค้าแม่ค้าบางพื้นที่ การพูดประโยคพื้นฐานในภาษาไทยจะช่วยให้พ่อค้าแม่ค้าเหล่านั้นรู้ว่าเรามี “ประสบการณ์” และอาจไม่ใช่เป้าหมายที่ง่าย ไม่ว่าจะเป็นสถานการณ์ไหน ให้พูดตอบกลับด้วยภาษาไทยอย่างชัดเจนและมั่นใจ เช่น “ไม่เป็นไร”, “ขอดูก่อน”, “ยังไม่สนใจ” หรือ “ไว้คราวหน้า” พร้อมกับเดินต่อทันทีอย่างไม่มีลังเล จะช่วยลดการตกเป็นเป้าหมายได้

การถูกพ่อค้าแม่ค้าโน้มน้าวให้ซื้อของเป็นเรื่องปกติ แต่เพราะคนเราจิตแข็งและหวั่นไหวไม่เท่ากัน บางคนจึงอาจปฏิเสธได้เด็ดขาด ขณะที่บางคนการพูดปฏิเสธกลับเป็นเรื่องยาก เช่นนั้นแล้ว การใช้วิธีดังที่กล่าวไปในบทความจะสามารถช่วยลดการตกเป็นเป้าหมายของเราได้ไม่มากก็น้อย

“จิตแข็ง ไม่หวั่นไหว ไปก่อนนะ” ท่องไว้ให้ดี