รู้จัก "FTD" โรคสมองเสื่อมที่ทำให้ดาวบู๊ "บรูซ วิลลิส" พูด-อ่าน-เดิน ไม่ได้!

อัพเดต 16 ชั่วโมงที่ผ่านมา • เผยแพร่ 9 ชั่วโมงที่ผ่านมา

จากข่าวอาการป่วยของ "บรูซ วิลลิส" นักแสดงระดับโลกวัย 69 ปี ที่กำลังต่อสู้กับโรค ภาวะสมองเสื่อมส่วนหน้า (Frontotemporal Dementia - FTD) ได้รับความสนใจจากแฟนๆ ทั่วโลก และสร้างความกังวลใจอย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อมีการเปิดเผยว่า อาการของโรคได้ลุกลามจนทำให้เขา ไม่สามารถพูดได้เกือบทั้งหมด อ่านหนังสือไม่ได้ และเริ่มมีปัญหาด้านการเคลื่อนไหวถึงขั้นเดินไม่ได้แล้ว เหตุการณ์นี้ทำให้หลายคนอยากทำความเข้าใจว่า "FTD" คืออะไร และมีความแตกต่างจากโรคสมองเสื่อมชนิดอื่นอย่างไร

ทำความรู้จัก "ภาวะสมองเสื่อมส่วนหน้า" (Frontotemporal Dementia - FTD)

FTD คือกลุ่มอาการผิดปกติที่เกิดจากการเสื่อมของเซลล์ประสาทใน สมองส่วนหน้า (frontal lobe) และ/หรือ สมองส่วนขมับ (temporal lobe) อย่างต่อเนื่อง ซึ่งสมองทั้งสองส่วนนี้มีบทบาทสำคัญในการควบคุมพฤติกรรม บุคลิกภาพ การใช้ภาษา และการตัดสินใจ ทำให้เมื่อเซลล์ประสาทในบริเวณเหล่านี้เสื่อมถอยลง ผู้ป่วยจึงแสดงอาการที่แตกต่างจากโรคสมองเสื่อมชนิดอื่น ๆ เช่น โรคอัลไซเมอร์ ที่มักจะเริ่มจากปัญหาด้านความทรงจำ

อาการสำคัญของ FTD ที่มักพบได้ FTD สามารถแสดงอาการได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับว่าสมองส่วนใดได้รับผลกระทบเป็นหลัก โดยทั่วไปสามารถแบ่งกลุ่มอาการหลักๆ ได้ดังนี้

1.ความผิดปกติทางด้านพฤติกรรม (Behavioral Variant FTD - bvFTD)

การเปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพและพฤติกรรม: ผู้ป่วยอาจมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมทางสังคม เช่น พูดจาหยาบคาย แสดงความเห็นอกเห็นใจผู้อื่นลดลง หรือไม่สนใจบรรทัดฐานทางสังคม
ขาดความยับยั้งชั่งใจ: อาจมีพฤติกรรมตอบสนองต่อสิ่งเร้าโดยไม่ยั้งคิด ขาดความยั้งคิดในการใช้เงิน หรืออาจติดการพนัน
ขาดแรงจูงใจ: ไม่มีความสุขในสิ่งที่เคยชอบ เฉยเมย ไม่กระตือรือร้น
พฤติกรรมซ้ำๆ: ทำกิจกรรมบางอย่างซ้ำๆ หรือหมกมุ่นกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง

2.ความผิดปกติทางด้านภาษา (Language Variant FTD หรือ Primary Progressive Aphasia - PPA)

Aphasia (ภาวะบกพร่องด้านการใช้ภาษา): ผู้ป่วยจะเริ่มมีปัญหาในการใช้และเข้าใจภาษา ทั้งการพูด การอ่าน และการเขียน ซึ่งเป็นอาการแรกเริ่มที่คุณบรูซ วิลลิสได้รับการวินิจฉัย
พูดไม่ได้เกือบทั้งหมด (Non-fluent Aphasia): มีปัญหาในการนึกคำพูด พูดตะกุกตะกัก หรือใช้คำที่ง่ายๆ สั้นๆ
ไม่เข้าใจความหมายของคำ (Semantic Dementia): ไม่รู้ความหมายของคำศัพท์ หรือจำชื่อสิ่งของไม่ได้ อาจใช้คำทั่วไปแทนคำเฉพาะ
อ่านและเขียนไม่ได้: ความสามารถในการอ่านและเขียนลดลงอย่างเห็นได้ชัด

3.ความผิดปกติทางด้านการเคลื่อนไหว (Motor Disorders)

ในบางกรณี ผู้ป่วย FTD อาจมีอาการผิดปกติทางการเคลื่อนไหวร่วมด้วย ซึ่งอาจคล้ายกับโรคพาร์กินสัน หรือโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS) เช่น มีอาการสั่น กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง การประสานงานของร่างกายไม่ดี ปัญหาในการกลืน การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ หรือปัญหาในการเดิน ซึ่งเป็นอาการที่คุณบรูซ วิลลิสกำลังเผชิญอยู่

สาเหตุและการรักษา

ปัจจุบัน สาเหตุที่แน่ชัดของ FTD ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่าเกี่ยวข้องกับการเสื่อมของเซลล์ประสาทในสมองส่วนหน้าและขมับ ซึ่งอาจเกิดจากการสะสมของโปรตีนที่ผิดปกติในสมอง นอกจากนี้ ปัจจัยทางพันธุกรรมก็มีส่วนเกี่ยวข้องในผู้ป่วยบางราย

น่าเสียดายว่าในปัจจุบัน ยังไม่มียาหรือวิธีรักษา FTD ให้หายขาดได้ การรักษาจะมุ่งเน้นไปที่การประคับประคองอาการ การบำบัดฟื้นฟู และการดูแลผู้ป่วยเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ เช่น การบำบัดด้านภาษา กายภาพบำบัด และการดูแลทางด้านจิตใจ การต่อสู้กับ FTD ของ "บรูซ วิลลิส" เป็นเครื่องเตือนใจให้เราเห็นถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจโรคสมองเสื่อมประเภทต่างๆ และการให้กำลังใจกับผู้ป่วยและครอบครัวที่ต้องเผชิญกับความท้าทายนี้ ซึ่งไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อร่างกายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันและบุคลิกภาพของผู้ป่วยด้วย