เกมปั่นยอด EV จีนแตก Neta-Zeekr โดนแฉ รับรถมีประกันก่อนซื้อจริง

ดราม่าใหม่ในวงการรถยนต์ไฟฟ้าจีน เมื่อ Neta และ Zeekr ถูกเปิดโปงว่าใช้กลยุทธ์ “รถมือสองไมล์ศูนย์” หรือการทำประกันภัยล่วงหน้าเพื่อสร้างยอดขายปลอมในระบบ ปั่นตัวเลขให้ดูดีเกินจริง ส่งผลให้ลูกค้าหลายรายต้องรับรถพร้อมประกันที่เริ่มคุ้มครองก่อนวันรับรถจริง ขณะที่รัฐและสื่อท้องถิ่นเริ่มตั้งคำถามถึงความโปร่งใส พร้อมกดดันให้ภาครัฐเร่งสะสางพฤติกรรมฉ้อฉลเหล่านี้โดยด่วน

รถมือสองไมล์ศูนย์ หรือ Zero-Mileage Car ยังเป็นประเด็นที่ถูกเปิดโปงเพื่อสื่อถึงความไม่โปร่งใสในอุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้าของจีนที่พยายามปั้นตัวเลข โดยล่าสุดมีการเปิดเผยโดยแหล่งข่าวภายในของกระทรวงอุตสาหกรรม และดีลเลอร์ที่ไม่เปิดเผยชื่อหลายรายต่อ Reuter ถึงเทคนิคและกลยุทธ์ที่ 2 แบรนด์รถยนต์ในจีนอย่าง Neta และ Zeekr ใช้ในการปั้นตัวเลขยอดขายด้วยวิธีนี้

แหล่งข่าวภายในของ Reuters ระบุว่า Neta และ Zeekr ได้สร้างยอดขายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ด้วยกลยุทธ์นี้ ตามเอกสารที่มีการเปิดเผยออกมาระบุว่า Neta ทำยอดขายล่วงหน้าได้อย่างน้อย 64,719 คันด้วยวิธีนี้ ในช่วงเดือนมกราคม 2023 จนถึงเดือนมีนาคม 2024 ซึ่งมีสัดส่วนมากกว่า 50% จากยอดขายรวม 117,000 คันที่รายงานในช่วง 15 เดือนที่ผ่านมา ส่วนทางด้าน Zeekr แบรนด์รถยนต์ไฟฟ้าระดับพรีเมียมของ Geely ใช้วิธีการเดียวกันนี้ในการขายล่วงหน้าในช่วงปลายปี 2024 โดยผ่านทาง Xiamen C&D Automobile ดีลเลอร์ของรัฐที่อยู่ในในเมืองเซียะเหมินทางตอนใต้ของจีน

หลังจากที่มีการเปิดเผยเรื่องนี้ ราคาหุ้นของ Geely Auto ซึ่งกำลังซื้อกิจการ Zeekr จากตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกง ร่วงลงมากถึง 4% ในวันจันทร์ ซึ่งถือเป็นการร่วงลงครั้งใหญ่ที่สุดภายในวันเดียวนับตั้งแต่วันที่ 26 มิถุนายนที่ผ่านมา

ตอนนี้ นักวิเคราะห์และนักลงทุนที่ติดตามอุตสาหกรรมยานยนต์ของจีนจะใช้วิธีในการประเมินผลการดำเนินงานและประเมินระดับสินค้าคงคลังด้วยข้อมูลยอดขายสองชุด นั่นคือ ตัวเลขขายส่งที่ผู้ผลิตรถยนต์รายงานต่อสมาคมอุตสาหกรรม ซึ่งจะแสดงยอดขายจากผู้ผลิตรถยนต์ไปยังตัวแทนจำหน่าย ขณะที่ข้อมูลค้าปลีกที่รวบรวมจากบันทึกการจดทะเบียนประกันภัยจราจรภาคบังคับจะแสดงยอดขายให้กับผู้ใช้ เพื่อนำทั้ง 2 ตัวเลขนี้มาเปรียบเทียบและวิเคราะห์ถึงความเป็นไปได้

ในอุตสาหกรรมยานยนต์จีน รถยนต์ที่ถูกจองว่าขายแล้วก่อนที่จะถึงมือผู้ซื้อจะถูกเรียกว่า "รถมือสองไมล์ศูนย์" เพื่อให้เกิดฟองสบู่ในเชิงตัวเลขยอดขาย พฤติกรรมนี้เกิดขึ้นจากการแข่งขันที่ดุเดือดในตลาดรถยนต์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งกำลังเผชิญกับสงครามราคาที่ดุเดือดมายาวนานหลายปี อันเนื่องมาจากกำลังการผลิตส่วนเกิน และทางผู้ผลิตไม่สามารถหาที่ระบายออกจากประเทศได้

ลูกค้าร้องรถยนต์มีประกันติดตัวก่อนตกลงซื้อ

ตามแปกติแล้ว บริษัทต่างๆ ได้จัดการให้มีการทำประกันรถยนต์ก่อนที่จะขายให้กับผู้ซื้อ ซึ่งทำให้พวกเขาสามารถแจ้งการขายล่วงหน้าได้ภายใต้แนวทางปฏิบัติในการจดทะเบียนรถยนต์ของอุตสาหกรรมจีน เพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายรายเดือนและรายไตรมาสได้ แต่บริษัทรถยนต์ในจีนหลายแห่งใช้วิธีทำประกันมาให้กับรถยนต์ที่เพิ่งเปิดตัวเลย เพื่อให้เกิดยอดจองแบบมโน หรือรถมือสองไมล์ศูนย์ แล้วค่อยนำรถยนต์เหล่านี่ทยอยส่งมอบให้กับลูกค้า

ในรายงานของหนังสือพิมพ์ China Securities Journal ระบุว่า ผู้ซื้อรถยนต์ Zeekr ในเมืองต่างๆ เช่น กว่างโจวและฉงพบว่ารถยนต์ของพวกเขามีกรมธรรม์ประกันภัยอยู่แล้วก่อนที่จะมาถึงมือ และพวกเขากล่าวว่าถูกปฏิเสธการคืนเงิน แม้จะรู้สึกว่าถูกหลอกก็ตาม

นอกจากนั้น หนังสือพิมพ์ทางด้านการเงินชื่อดังของจีนยังตั้งคำถามเกี่ยวกับยอดขายที่สูงผิดปกติของทั้ง Neta และ Zeekr โดยเฉพาะสิ่งที่เกิดในเมืองเซินเจิ้นและเซียะเหมินของ Zeekr ในเดือนธันวาคม ซึ่งข้อมูลการจดทะเบียนประกันภัยในเซียะเหมินพุ่งสูงถึง 2,737 คันในเดือนนั้น มากกว่าค่าเฉลี่ยรายเดือนถึง 14 เท่า เช่นเดียวกับ Neta ที่มียอดจดทะเบียนประกันภัยแบบก้าวกระโดด

Zhejiang Hozon New Energy Automobile ซึ่งเป็นเจ้าของ Neta และ Xiamen C&D ไม่ได้ตอบสนองต่อคำขอให้แสดงความเห็นต่อรายงานที่เกิดขึ้น และโฆษกของ Geely กล่าวว่า "Geely ปฏิเสธอย่างหนักแน่นต่อรายงานที่ China Securities Journal นำเสนอ"

อย่างไรก็ตาม Zeekr ได้โพสต์ใน Weibo แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียของจีนเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมาว่า รถยนต์ที่ถูกกล่าวถึงในรายงานข่าวเป็นรถยนต์สำหรับจัดแสดงในโชว์รูม และยืนยันว่ารถยนต์เหล่านี้ได้รับการประกันภัยจราจรภาคบังคับ เพื่อความปลอดภัยในขณะที่จัดแสดง ซึ่งยังคงเป็นรถยนต์ใหม่ตามกฎหมายเมื่อขายให้กับผู้ซื้อ แต่ Zeekr ไม่ได้ตอบคำถามของ Reuters โดยตรงว่า ได้นับรถยนต์เหล่านี้ให้เป็นยอดขายปลีกเพื่อนับเป็นยอดขายรวมของเดือนนั้นๆ หรือไม่

แม้ว่าจะออกมาให้ข้อมูล แต่ดูเหมือนว่าสิ่งที่แถลงออกมานั้นจะไม่ได้รับความเชื่อถือมากเท่านั้น และ Li Yanwei นักวิเคราะห์จากสมาคมผู้จำหน่ายรถยนต์จีน กล่าวบน Weibo ว่า เขาเชื่อว่า Zeekr และ Neta ใช้วิธีปฏิบัติเช่นนี้เพื่อเสริมแต่งรายงานทางการเงินและบรรลุเป้าหมายด้านผลการดำเนินงาน

ดีลเลอร์แฉโดนบีบให้ทำ และต้องจัดการปัญหา

เมื่อต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา สมาคมตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ 4 แห่งซึ่งตั้งอยู่ในเขตสามเหลี่ยมปากแม่น้ำแยงซี ได้เรียกร้องให้ผู้ผลิตรถยนต์ตั้งเป้าหมายการขายและนโยบายจูงใจที่สมเหตุสมผลมากขึ้น โดยระบุว่าตัวแทนจำหน่ายถูกบังคับให้ปลอมแปลงยอดขายโดยที่บริษัทแม่ไม่ให้รายละเอียดใดๆ

Neta มีการบันทึกยอดขายล่วงหน้าพร้อมจัดการเรื่องกรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์ก่อนส่งไปยังตัวแทนจำหน่าย ซึ่งบันทึกดังกล่าวประกอบด้วยรายละเอียดของรถยนต์แต่ละคันและกรมธรรม์ประกันภัยที่ซื้อ พร้อมด้วยชื่อของตัวแทนประกันภัย ตัวแทนจำหน่ายสามารถอ้างอิงข้อมูลเหล่านี้ได้เมื่อพบผู้ซื้อเพื่อที่จะโอนกรมธรรม์ให้ และ Neta บันทึกยอดขายล่วงหน้าได้ 64,719 คันด้วยวิธีนี้

“ในกรณีของ Neta บริษัทใช้วิธีด้วยการแจ้งให้ดีลเลอร์ทราบอย่างชัดเจนว่ารถยนต์ได้รับการทำประกันไว้ล่วงหน้าแล้ว จึงถือว่าขายได้แล้ว” ดีลเลอร์รายหนึ่งซึ่งขอไม่เปิดเผยชื่อกล่าว โดยอ้างถึงความกังวลว่าบริษัทจะได้รับผลกระทบ “เราต้องอธิบายให้ผู้ซื้อทราบว่าประกันภัยจราจรเป็นประกันภัยเสริม และเตือนให้พวกเขาทราบว่าจะหมดอายุก่อนกำหนดและควรต่ออายุให้ตรงเวลา” เขากล่าว อย่างไรก็ตาม ผู้ซื้อรถยนต์ Neta 3 รายซึ่งขอไม่เปิดเผยชื่อ ให้ข้อมูลกับ Reuters ว่า ดีลเลอร์ไม่ได้แจ้งว่ากรมธรรม์เริ่มมีผลแล้วก่อนที่รถยนต์จะส่งถึงมือ ทราบแต่เพียงว่ากรมธรรม์หมดอายุเมื่อใด

ดีลเลอร์กล่าวว่า Neta เริ่มใช้วิธีนี้ในช่วงปลายปี 2022 เพื่อรับเงินอุดหนุนรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งกำหนดจะสิ้นสุดในปีนั้น

ยอดขายของ Neta พุ่งสูงสุดในปีนั้น และติดอันดับ 8 ของบริษัทผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าที่มียอดขายสูงสุดในประเทศจีน ด้วยตัวเลข 152,000 คัน แต่ปัจจุบัน ตามข้อมูลจากสมาคมผู้ผลิตยานยนต์แห่งประเทศจีน ยอดขายรถยนต์ของ Neta ในปีที่แล้วลดลงเหลือ 87,948 คัน ซึ่งรวมถึงรถยนต์ส่งออก 23,399 คัน และมียอดขายรถยนต์ 1,215 คันในไตรมาสแรกของปี 2025

ทางด้าน Zeekr ซึ่งอยู่ในกระบวนการเข้าเป็นส่วนหนึ่งของ Geely นั้น จะมี Xiamen C&D ซึ่งดำเนินธุรกิจตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ Zeekr และแบรนด์อื่นๆ ทำหน้าที่ในการเก็บรวบรวมยอดขาย โดย Xiamen C&D ได้จดทะเบียนกรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์ภายใต้ชื่อบริษัทสาขาสองแห่งในเดือนธันวาคม ทำให้ Zeekr สามารถนับยอดขายได้ก่อนสิ้นปี และแหล่งข่าวกล่าวว่า ตัวแทนจำหน่ายของ Zeekr จะขายรถยนต์บางส่วนในเดือนต่อๆ มาให้กับผู้ซื้อในเมืองอื่นๆ เช่น ปักกิ่งและฉงชิ่ง

โดยจากการเปิดเผยของลูกค้ามีการอ้างคำกล่าวของพนักงานของดีลเลอร์ที่ระบุว่า “พนักงานขายของ Zeekr บอกว่ารถคันนี้มีราคาถูกกว่าคันอื่นๆ ที่อยู่ในโชว์รูม 3,000 หยวน (420 ดอลลาร์สหรัฐ) และผมจะได้รับคูปองส่วนลดมูลค่า 10,000 หยวนเพิ่มอีกด้วย”

China Securities Journal รายงานว่าเจ้าของรถยนต์ส่วนใหญ่ที่ Zeekr ได้พูดคุยด้วยระบุว่ารถยนต์ของพวกเขาได้รับการประกันภัยจาก Xiamen C&D และบริษัทในเครือ แต่ Reuters ไม่สามารถระบุได้ว่ายอดขายของ Zeekr ในเซียะเหมินในเดือนธันวาคมถูกจองไว้ล่วงหน้ามากน้อยเพียงใด ซึ่งจากข้อมูลจากสมาคมผู้จำหน่ายรถยนต์จีนแสดงให้เห็นว่า จากยอดขาย 2,737 คันที่ Zeekr ขายได้ในเซียะเหมินในเดือนธันวาคม มีการขายในลักษณะฟลีตให้กับหน่วยงานถึง 2,508 คัน ขณะที่ 257 คันขายให้กับผู้ซื้อรายย่อย

ปัญหาที่รัฐต้องรีบจัดการ

Reuters เปิดเผยว่า ในตอนนี้ อุตสาหกรรมรถยนต์ในจีนกำลังอยู่ในสภาวะวิกฤต หลังจากที่เป็นดาวรุ่งพุ่งแรงมาโดยตลอดในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา นับจากที่ตลาดรถยนต์ทั่วโลกหันมาสนใจรถยนต์พลังไฟฟ้า แต่ถึงตอนนี้ความเละเทะที่เกิดขึ้นกลายเป็นสิ่งที่ถูกตั้งคำถามว่า ‘เมื่อไร ?’ ที่ภาครัฐจะเข้ามาสะสางและจัดการอย่างเด็ดขาดสักที

จริงอยู่ที่สื่อของรัฐจะออกมาประณามพฤติกรรมการขายรถยนต์ด้วยการปั้นยอดด้วยรถมือสองไมล์ศูนย์ คณะรัฐมนตรีจีนให้คำมั่นที่จะควบคุมการแข่งขันที่ "ไร้เหตุผล" และหน่วยงานรัฐบาลกลางอื่นๆ จัดการประชุมกับบริษัทรถยนต์รายใหญ่ในอุตสาหกรรมเพื่อแสดงความกังวลเกี่ยวกับการใช้กลยุทธ์ดังกล่าวในการทำธุรกิจ

จากข้อมูลล่าสุดที่อ้างอิงผ่านทาง Auto Review สื่อสิ่งพิมพ์ที่ดำเนินการโดยสมาคมผู้ผลิตรถยนต์แห่งประเทศจีน มีการระบุว่ากระทรวงอุตสาหกรรมกำลังวางแผนที่จะปราบปรามการกระทำดังกล่าวโดยการห้ามขายต่อรถยนต์ภายในหกเดือนนับจากวันที่จดทะเบียนขาย

นอกจากนั้น ในเดือนที่แล้ว หนังสือพิมพ์ People's Daily ของรัฐบาลจีน ซึ่งมักนำเสนอมุมมองของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ได้ตีพิมพ์บทบรรณาธิการประณามการขายรถมือสองไมล์ศูนย์ในประเทศ และระบุถึงอันตรายมากมายที่การกระทำดังกล่าวก่อให้เกิดต่ออุตสาหกรรมและผู้ซื้อ ซึ่งทั้งรัฐและประชาชนจะได้รับผลกระทบอย่างแน่นอนจากกลยุทธ์แบบไม่โปร่งใสของบริษัทรถยนต์เหล่านี้

website : mgronline.com
facebook : MGRonlineLive
twitter : @MGROnlineLive
instagram : mgronline
line : MGROnline
youtube : MGR Online VDO