MIND: อะไรคือ ‘Lighthouse Parenting’ การที่พ่อแม่ทำตัวเป็นประภาคาร ต่างจากเป็น ‘เสือ’ หรือ ‘เฮลิคอปเตอร์’ อย่างไร?
ในขณะที่ในหมู่พ่อแม่ของสังคมไทย การจะส่งลูกไปเรียนโรงเรียนไหน ควรจะส่งเรียนอินเตอร์หรือไม่ หรือกระทั่งควรจะเรียนอินเตอร์เกรดไหนดี เป็นเรื่องเผ็ดร้อนและถกเถียงกันดุเดือดเสมอ ส่วนในโลกตะวันตก ข้อถกเถียงก็มีเช่นกัน แต่เป็นเรื่องพื้นฐานยิ่งว่าโรงเรียน ก็คือเรื่องของการ ‘เลี้ยงลูก’
สืบเนื่องมาจากพ่อแม่ปัจจุบันเริ่มมองเห็นว่าการโตมาแบบเด็ก Gen Z นั้นมีปัญหาจริงๆ (และที่จริงคนรุ่นนี้ก็โดนอินเทอร์เน็ตทุบตีมากที่สุดแล้ว) พ่อแม่ยุคนี้ก็เลยเริ่มมองว่าแล้วจะเลี้ยงลูกแบบไหนถึงจะไม่เกิดปัญหา และมันก็มีคำว่าเลี้ยงลูกสไตล์ Free Range, FAFO ไปจนถึงแบบ Helicopter, Tiger Mom ถ้าจะอธิบายง่ายๆ ก็คือ ด้านหนึ่งจะเน้นให้อิสรภาพกับลูกเต็มที่ในการลองผิดลองถูก ไม่คาดหวังอะไร แต่ให้ผิดแล้วรับผิดชอบเอง ไม่ปกป้องแบบพ่อแม่คน Gen Z แต่อีกด้านคือการกลับไปเลี้ยงลูกแบบอดีต เน้นความเข้มงวดและตั้งความคาดหวังไว้สูงๆ พร้อมจับตาดูลูกตลอดเวลา
คำถามคือมันมีอะไรแบบ ‘พอดี’ หรือกลางๆ ไหม คำตอบก็คือการเลี้ยงลูกแบบ‘Lighthouse’
อะไรคือการเลี้ยงลูกแบบ Lighthouse หรือแบบ ‘พ่อแม่เป็นประภาคาร’? คำตอบเร็วๆ คือพ่อแม่มองว่าตัวเองมีหน้าที่ ‘นำทาง’ ลูก ส่วนลูกจะไปทางไหนลูกจะมีอิสระ และพ่อแม่จะเข้าแทรกแซงกรณีเดียวคือเมื่อจะมีอันตรายเกิดต่อลูก และที่ใช้อุปมาประภาคารก็ความหมายตามนี้เลย เพราะประภาคารมีหน้าที่นำทางไม่ให้เรือชนโขดหิน แต่ถ้าชนจริง ผู้ดูแลประภาคารก็ต้องไปช่วยผู้โดยสารเรือที่กำลังจะจม
ไอเดียของการ ‘เลี้ยงลูกแบบพ่อแม่เป็นประภาคาร’ ก็คือเราจะวางเป้าหมายไว้ให้ลูกหลวมๆ ให้เขาพยายามเอง ถ้าเขาทำไม่ได้ หรือมีปัญหาอะไร เราจะไม่ช่วยทันที เว้นแต่เมื่อเขาขอความช่วยเหลือ หรือมันอันตราย ซึ่งจะต่างจากการเลี้ยงลูกสไตล์ประคบประหงมและลงไปแก้ปัญหาให้ลูกตลอด ทั้งนี้พ่อแม่ปัจจุบันจะมองว่าจะทำให้ลูกแก้ปัญหาต่างๆ เองไม่เป็น (ถ้าพ่อแม่รุ่นโบราณจะเรียกลูกที่ทำอะไรเองไม่เป็นว่า ‘เหยียบขี้ไก่ไม่ฝ่อ’)
แน่นอน การเลี้ยงลูกแบบนี้ดูดี มีสมดุล แต่ผู้เชี่ยวชาญก็จะเน้นว่ามันไม่ได้เหมาะกับเด็กทุกคน เช่น ถ้าเด็กมีปัญหาพฤติกรรมหรือมีความต้องการเฉพาะบางอย่าง (เช่นเป็นออทิสติก) การทำตัวเป็นประภาคารก็อาจไม่เหมาะ แต่พ่อแม่ควรจะทำตัวเป็น ‘เฮลิคอปเตอร์’ แบบจับตาดูอย่างใกล้ชิด เผื่อมีอะไรผิดพลาดในชีวิตเขามากกว่า