“เลโก้เพื่อการศึกษา”-นวัตกรรมวิทยาศาสตร์เพื่อความยั่งยืน

งานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำปี 2568 กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ในระหว่างวันที่ 9 – 17 สิงหาคม 2568 ที่ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ โดย อพวช. กว่า 41 หน่วยงานจาก 8 ประเทศ จัดกิจกรรมด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีอยังมีนวัตกรรมของนานาชาติที่น่าสนใจ โดยเฉพาะนิทรรศการจากประเทศเดนมาร์กที่ถือว่าเป็นต้นกำเนิดของ Lego ของเล่นตัวต่อชื่อดังขวัญใจเด็กทั้งโลก

นายสุวรงค์ วงษ์ศิริ รักษาการแทนผู้อำนวยการองค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) หรือ NSM เผยมาภายใต้แนวคิด Lego Scientist education ที่ว่า Lego ไม่ได้เป็นเพียงแค่ของเล่น แต่ยังใช้ในด้านการศึกษาได้ด้วย ทั้งนี้ ยังมี สถาบันเกอเธ่ เยอรมนี มาร่วมโปรโมท “เทศกาลภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ 2025” และฝรั่งเศสนำนิทรรศการมาจัดแสดงภายใต้แนวคิดความยั่งยืน

ประเทศฝรั่งเศส จัดนิทรรศการภายในแนวคิด Sustainability หรือการพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน ภายใต้ AFD – Agence Française de Développement (องค์การเพื่อการพัฒนาของฝรั่งเศส) งานนี้เป็นการรวมตัวขององค์กรวิจัยที่มีสำนักงานอยู่ในประเทศไทยด้วย

AFD ดำเนินงานร่วมกับหลายประเทศในภูมิภาคเอเชียใต้และแอฟริกา โดยให้ความสำคัญกับแนวคิดเรื่องความยั่งยืน พร้อมทั้งส่งเสริมความรู้และความเข้าใจแก่สาธารณชนในเรื่องนวัตกรรมต่างๆ โดยความร่วมมือกับประเทศไทยที่สำคัญ เช่น โครงการปรับปรุงคุณภาพอากาศในพื้นที่ภาคเหนือของไทย ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการร่วมที่มีเป้าหมายในการยกระดับคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ประเทศเดนมาร์ก ต้นกำเนิดของ Lego ของเล่นตัวต่อชื่อดังขวัญใจเด็กทั้งโลก มาภายใต้แนวคิด Lego Scientist education ที่ว่า Lego ไม่ได้เป็นเพียงแค่ของเล่น แต่ยังใช้ในด้านการศึกษาได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นด้านวิทยาศาสตร์ การเขียนโค้ด หรือแม้กระทั้งยังมีกิจกรรมหลังการเรียน เด็กๆไม่เพียงแต่จะได้เสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ แต่ยังส่งเสริมกล้ามเนื้อมัดเล็กอีกด้วย และพิเศษสุดกับการเปิดตัว LEGO Education kit เป็นครั้งแรกในไทยภายในงานครั้งนี้ด้วย

ประเทศเยอรมนี จัดงานกิจกรรมภายใต้แนวคิด circular economy เศรษฐกิจหมุนเวียนมุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรสูงสุด และrenewable energy พลังงานหมุนเวียน เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้ทุกคนได้เห็นว่ามีอาชีพแบบนี้อยู่ คนรุ่นใหม่จะได้รู้ว่ามีอาชีพที่ไม่ใช่แค่ดีกับตัวเอง แต่ยังดีกับสังคมและระบบนิเวศโดยรวมด้วย และ Circular economy & renewable energyเป็นสิ่งสำคัญของการอนาคตที่ยั่งยืน

ขณะเดียวกัน สถาบันเกอเธ่ (Goethe Institute) ยังมาร่วมโปรโมทเทศกาลภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ 2025 (Science Film Festival ) ซึ่งจะจัดขึ้นใน 20 ประเทศ ตั้งแต่วันที่ 1 ต.ค.- 20 ธ.ค.2568 ภายใต้ธีมหลัก Green Jobs หรืองานสีเขียว เทรนด์งานใหม่แห่งอนาคตเพื่อสิ่งแวดล้อม

นอกจากนี้ภายในบูธยังมีการจัดแสดงนวัตกรรมยานยนต์ และอื่นๆที่โดดเด่นของเยอรมนีผ่านทั้งโซนนิทรรศการและกิจกรรมต่างๆที่จะมีทั้ง กิจกรรมทายภาษาเยอรมัน บอร์ดเกมส์การแยกขยะ ร่วมถึง workshop จากทาง BOSCH และ Evonik

ประเทศออสเตรเลีย จัดแสดงนิทรรศการดาราศาสตร์ กับโครงการอาเรย์ตารางกิโลเมตร (SKA) ซึ่งเป็นร่วมมือทางวิทยาศาสตร์นานาชาติ ที่จะช่วยให้สามารถศึกษาต้นกำเนิดของจักรวาล ภายใต้การดูแลขององค์การวิจัยวิทยาศาสตร์และอุตสาหกรรมแห่งเครือจักรภพ (CSIRO) ประเทศออสเตรเลีย ภายในงานจะมีการบรรยายการทำงานของเสาอากาศ และประโยชน์ของ SKA รวมถึงการเดินทางข้ามกาลเวลาและห้วงอากาศ เรียนรู้จุดเริ่มต้นของกาลเวลา อวกาศ และวัฏจักรชีวิตของดวงดาวอีกด้วย

ประเทศมาเลเซีย นำเสนอแนวคิด S.T.E.M (Science, Technology, Engineering, and Mathematics) หลักการเรียนรู้ร่วมกันของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ภายในงานยังมีเวิร์กช็อปด้วยกล่อง Make it ให้เด็กภายในงานได้สนุกกับกิจกรรม ทั้ง LED TRAM, LED Frame workshop และอื่นๆ อีกมากมาย

ด้านประเทศเกาหลี จัดงานด้วยแนวคิด Science in everyday life เพราะวิทยาศาสตร์ไม่ใช่แค่เรื่องของงานวิจัยและบทความเท่านั้น แต่เป็นเรื่องที่อยู่ในชีวิตประจำวัน เด็กจะได้เรียนรู้วิธีการสังเกตจากสิ่งรอบตัว ตั้งคำถาม คิดวิเคราะห์ แยกแยะ อย่างเป็นกระบวนการ คล้ายกับ Engineering process. ในการใช้วิทยาศาสตร์สร้างคน ไม่ใช่สิ่งของ

HLSI Seek Camp (HLSI) ค่ายวิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน โครงการที่ส่งส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ด้วยการพานักเรียนไทยไปศึกษาที่ประเทศเกาหลี

ประเทศญี่ปุ่น ขนเอาความรู้จาก 13 องค์กรมาถ่ายทอดให้ผู้ร่วมงานเรียนรู้ โดยเฉพาะเรื่องการรับมือภัยพิบัติ ของสถาบันวิจัยป้องกันภัยพิบัติ(Disaster Prevention Research Institut:DPRI ) ของมหาวิทยาลัยเกียวโต ซึ่งงานวิจัยของ DPRI ครอบคลุมถึงปรากฏการณ์ทางธรรวมชาติต่างๆ เช่น แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด ตึกถล่ม และอื่นๆ เพื่อให้มนุษย์เตรียมพร้อมภัยพิบัติต่างๆ

นอกจากนี้ DPRI ได้พัฒนาเกมส์ Crossroad ซึ่งออกแบบจากประสบการณ์ภัยพิบัติที่เกิดขึ้นจริงในประเทศญี่ปุ่น เพื่อให้ผู้เล่นจำลองสถานการณ์ และเตรียมการรับมือกับเหตุฉุกเฉินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

พิเศษสุดกับ สาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งมีความร่วมมือกับไทยมาอย่างยาวนาน และในวาระการเฉลิมฉลองครบรอบ 50 ปีแห่งความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างไทยและจีน จัดนิทรรศการและกิจกรรมมาจัดแสดงอย่างยิ่งใหญ่ ไฮไลต์สำคัญที่พลาดไม่ได้ คือ นิทรรศการเรือสำรวจขั้วโลก “Xue Long 2” โซน A: INSPIRED ARENA ภายในงาน อว. แฟร์ ที่ถ่ายทอดเรื่องราวของนักวิจัยขั้วโลกชาวไทยกับนักวิจัยชาวจีนบนเรือตัดน้ำแข็งเพื่อการวิจัยขั้วโลกที่ทันสมัยที่สุดของจีนกับภารกิจสำรวจ “ขั้วโลกใต้” ภายใต้โครงการวิจัยขั้วโลกตามพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

นอกจากนี้ยังมี นิทรรศการ “Reproduction of Blue Sky and Clear Water” ที่จัดแสดงภายใต้ธีม “เทคโนโลยีเพื่อชุมชนยั่งยืนในทางปฏิบัติ” นิทรรศการนี้นำเสนอความก้าวหน้าด้านนวัตกรรมของจีนในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม พร้อมสาธิตเทคโนโลยีการควบคุมมลพิษทางอากาศและน้ำ เพื่อฟื้นฟูฟ้าใสและน้ำสะอาดให้กลับคืนสู่ชุมชน

Beijing Association for Science and Technology (BAST) ร่วมกับ Booster Robotics Technology Co., Ltd. นำหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์รุ่น “Booster T1” ที่มีความแข็งแรงและทรงพลัง พร้อมสาธิตการเคลื่อนไหวอย่างคล่องแคล่ว และสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้ชมอย่างใกล้ชิด สะท้อนศักยภาพของเทคโนโลยีหุ่นยนต์ในอนาคต

Science Beijing Network นำเสนอระบบอุดมศึกษาของจีนผ่านนิทรรศการและโครงการ “China University Sci-Tech Study Camp 2026” ที่เปิดโอกาสให้นักเรียนต่างชาติร่วมเรียนรู้แบบระยะสั้น พร้อมกิจกรรมเวิร์กช็อปเสริมทักษะเชิงปฏิบัติด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

พิพิธภัณฑ์ดาราศาสตร์เซี่ยงไฮ้ ในสังกัด Shanghai Science and Technology Museum (SSTM) ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ดาราศาสตร์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ได้นำนิทรรศการ Walking Astronomy Museum: Astro Xplore ให้ทุกคนได้สัมผัสประสบการณ์ดาราศาสตร์ในโลกเสมือนจริงผ่านเทคโนโลยี XR กับนิทรรศการดิจิทัลที่จำลองพิพิธภัณฑ์ดาราศาสตร์ให้กลายเป็นการผจญภัยสุดล้ำ โดยผู้ชมจะได้นั่งยาน “Lightseeker” ท่องกาแลคซี่และสำรวจเอกภพผ่านเนื้อหาทางวิทยาศาสตร์ที่เข้าถึงง่ายและน่าตื่นเต้น

NetDragon Websoft และ EDA Thailand Co., Ltd. เปิดโลกการเรียนรู้แห่งอนาคตผ่านแพลตฟอร์ม “Zuno” ที่ผสานเทคโนโลยีเข้ากับการศึกษา พร้อมสัมผัสจออัจฉริยะ “Promethean” และแว่น AR สุดล้ำ ที่จะเปลี่ยนการเรียนรู้ให้กลายเป็นประสบการณ์ที่แสนสนุก