คนดัง Call Out แลกด้วยอะไร ? คนดังกับจุดยืนที่เดิมพัน

จากเหตุการณ์ความขัดแย้งไทย-กัมพูชา เราได้เห็นข่าวปลอมและการเล่นแง่ทางการเมืองแพร่สะพัด โดยเฉพาะประเด็น ‘ใครยิงก่อน’ แม้ความจริงจะปรากฏด้วยหลักฐาน แต่ผู้มีอำนาจกลับ ‘โหมกระหน่ำข้อมูลเท็จเพื่อบิดเบือนความจริง’ สู่ประชาชน และหลอกใช้เสียงของผู้คนกระจายข้อมูลผิด ๆ สู่โลกออนไลน์

ยุคที่เสียงของประชาชนมีพลังมหาศาล หนึ่งคนอาจกระจายข้อมูลข่าวสารสู่ผู้คนเป็นล้าน ไม่ว่าจะเป็น ดารา อินฟลูเอนเซอร์ หรือศิลปิน เขาเหล่านี้ควรมีบทบาทเป็นกระบอกเสียงสำคัญในการกระจายข่าวสารบ้านเมืองด้วยหรือไม่ ? บทความนี้เราจะชวนมาตั้งคำถามในประเด็นนี้กัน

เมื่อชื่อเสียงมาพร้อมกับ ‘เสรีภาพ’ และ ‘ความรับผิดชอบ’ ที่มากกว่า

ทุกเหตุการณ์การเมือง มักจะมีการแบ่งฝักแบ่งฝ่าย และผู้คนก็มักจะยัดเยียดจุดยืนให้กับคนมีชื่อเสียงเพื่อให้เกิดการเลือกฝั่ง หากใครที่ไม่ยอมเลือก ผู้คนมักจะตั้งคำถามว่า “ทำไมดาราคนนี้ไม่ออกมาเป็นกระบอกเสียง (Call Out)” หรือ “มีผู้ติดตามตั้งเยอะ ทำไมไม่ใช้ให้เป็นประโยชน์ ?” เวลาเจอคำถามแบบนี้ เราต้องวกไปที่การตั้งคำถามว่า การเป็นกระบอกเสียง หรือ Call Out คืออะไร และสำคัญแค่ไหน

การเป็นกระบอกเสียง เป็นการส่งสารเพื่อแสดงจุดยืนที่ชัดเจนว่าอยู่ข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดในสถานการณ์ที่มีความขัดแย้งทางการเมือง และเมื่อเกิดการเลือกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็น ซ้ายหรือขวา ขาวหรือดำ ดีหรือเลว ผู้คนก็มักจะคาดหวังให้คนรอบตัว คนที่ชื่นชม หรือผู้มีชื่อเสียง เลือกจุดยืนให้ยืนอยู่ฝ่ายเดียวกัน

คำถามต่อมาคือ คนมีชื่อเสียงได้ประโยชน์ หรือเสียประโยชน์อะไรจากการออกมา Call Out ? ถ้าเราคิดกันแบบไว ๆ เลย เรารู้ว่าทุกคนมี ‘เสรีภาพ’ แต่เสรีภาพก็มาพร้อม ‘ความรับผิดชอบ’ ดังนั้นเวลาที่คนดังใช้เสรีภาพทำอะไรสักอย่างมันจะมีความรับผิดชอบตามมาเสมอ เช่นเดียวกับประชาชนทั่วไปเวลาออกมา Call Out แต่ระดับความรับผิดชอบหรือผลลัพธ์ต่อสังคมที่สะท้อนกลับมาจะไม่เท่ากัน

ในขณะที่ดาราหรือคนดังส่วนใหญ่ จะใช้ชื่อเสียงในการหาผลประโยชน์ เช่น การเซ็นสัญญาเชิงธุรกิจกับพาร์ตเนอร์ อย่างการเป็นพรีเซนเตอร์ให้แบรนด์ ที่เป็นเหมือนกับการเป็นหน้าเป็นตาของแบรนด์ ที่สำคัญคือต้องเป็นกลางทางการเมือง เพื่อลดความขัดแย้งในอนาคตในหมู่ผู้บริโภค หากเกิดการเลือกข้าง จะมีฝั่งหนึ่งที่ยินดี และอีกฝั่งที่ไม่พอใจ ทำให้เกิดความเสียหายทั้งด้านรายได้ และภาพลักษณ์ของแบรนด์ ซึ่งมีข้อเสียดังนี้

• ผลกระทบต่ออาชีพและภาพลักษณ์ : การ Call Out อาจทำให้คนดังถูกมองว่า ‘เลือกข้าง’ เสี่ยงต่อการเสียงาน, โฆษณา หรือแม้แต่แฟนคลับ ทำให้รายได้ลดลงหรือตกงานได้
• ถูกมองว่าฉวยโอกาส/ไม่เข้าใจประเด็น : คนดังอาจถูกวิจารณ์ว่าตามกระแส หรือไม่เข้าใจประเด็นที่พูดจริง ๆ ทำให้ดูเป็นการแสดงออกที่ผิวเผินหรือไม่จริงใจ
• บิดเบือนข้อมูล : หากคนดังให้ข้อมูลผิดพลาด ข้อมูลเท็จนั้นจะแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว สร้างความเข้าใจผิดในวงกว้าง จึงต้องใช้เวลาพิจารณาอย่างถี่ถ้วน
  
• สร้างความแตกแยก : การแสดงจุดยืนทางการเมืองอาจทำให้เกิดการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายในสังคมและกลุ่มแฟนคลับ โดยเฉพาะประเด็นที่อ่อนไหว
• ความคาดหวังที่ไม่เป็นจริง : แฟนคลับอาจคาดหวังให้ดาราออกมาพูดทุกเรื่อง หรือมีบทบาทมากกว่างานบันเทิง ซึ่งสร้างแรงกดดันให้คนดังได้ในอนาคต

จะเห็นว่าผลกระทบต่อตัวคนดังเหล่านี้จะไปในทางเสียประโยชน์มากกว่าได้ประโยชน์ จึงอาจเป็นเหตุผลว่าทำไมการ Call Out สำหรับคนดังจึงเป็นเรื่องที่ไกลตัวหลาย ๆ คน โดยเฉพาะในประเทศที่โครงสร้างทางการเมืองไม่เอื้อต่อการใช้เสรีภาพ

Call Out ไม่ Call Out อยู่ที่สิทธิของเขา เราควบคุมไม่ได้

การที่ดาราหรือคนดังจะออกมา Call Out หรือไม่นั้น เป็นสิทธิส่วนบุคคลที่เราไปบังคับไม่ได้ จริงอยู่ที่พวกเขามีเสรีภาพในการแสดงออกเหมือนทุกคน แต่การตัดสินใจแต่ละครั้งย่อมมี ‘ผลลัพธ์ที่ต้องยอมรับ’ ตามมาเสมอ

หลายคนอาจคิดว่าคนดังควรออกมาพูดทุกเรื่อง แต่ต้องเข้าใจว่าในโลกความเป็นจริง ความรับผิดชอบที่แต่ละคนต้องแบกไม่เท่ากัน บางคนอาจมีข้อจำกัดที่มองไม่เห็น ทั้งเรื่องงาน สัญญา หรือแม้แต่ความปลอดภัยส่วนตัว ทำให้พวกเขาไม่สามารถแสดงออกได้อย่างที่เราคาดหวัง

ดังนั้น สิ่งที่เราควรทำคือ เคารพสิทธิในการเลือกของพวกเขา ว่าจะ Call Out หรือไม่ เพราะทุกคนมีเหตุผลส่วนตัว การที่เราจะไป “ล่าแม่มด” หรือตำหนิคนดังที่ไม่ทำตามใจเรานั้น ไม่ควรเกิดขึ้น เพราะเราควบคุมใครไม่ได้ สิ่งที่เราควบคุมได้คือตัวเราเอง หากคนดังที่เราชอบไม่ Call Out หรือมีจุดยืนต่างจากเรา เราก็แค่เลือกที่จะไม่ติดตามหรือสนับสนุนผลงานของพวกเขา เท่านี้ก็น่าจะเพียงพอแล้ว