SOCIETY: ญี่ปุ่นใจสลาย พบวาฬเกยตื้น 4 ตัว หน้าหาดทาเตยามะ หลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวรัสเซีย
เมื่อวันพุธที่ 30 กรกฎาคม 2025 เวลาประมาณ 19.24 น. ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.8 แมกนิจูด นอกชายฝั่งมหาสมุทรคัมชัตคา ทางตะวันออกไกลของประเทศรัสเซีย โดยมีจุดศูนย์กลางอยู่ห่างจากชายฝั่งประมาณ 84 ไมล์ และมีระดับความลึกราวๆ 19.3 กิโลเมตร ส่งผลให้เกิดสึนามิพัดเข้ายังชายฝั่งประเทศญี่ปุ่นและรัฐฮาวาย สหรัฐอเมริกา
เพียงไม่กี่ชั่วโมงหลังเหตุแผ่นดินไหว สื่อญี่ปุ่นมีรายงานพบวาฬขนาดใหญ่จำนวน 4 ตัว ถูกพัดมาเกยตื้นที่ชายหาดทาเตยามะ จังหวัดชิบะ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากแผ่นดินไหว โดยมีการเผยแพร่ภาพและวิดีโอเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นวาฬเหล่านี้นอนอยู่ใกล้ชายฝั่งเพียงไม่กี่เมตร ถือเป็นภาพที่ชวนบีบหัวใจอยู่ไม่น้อย
จากรายงานของตำรวจท้องถิ่น มีการแจ้งเหตุพบวาฬทั้ง 4 ตัว ขึ้นมาเกยตื้น เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2025 เวลาประมาณ 18.30 น. โดยพบที่ชายหาดเฮซาอุระ (Heisaura) เขตทาเตยามะ โดยวาฬทั้งสี่มีความยาวทั้งสิ้นประมาณ 7-8 เมตร ทว่าขณะที่เจ้าหน้าที่เดินทางไปตรวจสอบ พวกมันยังคงมีชีวิตอยู่
ด้วยเหตุนี้จึงนำไปสู่การตั้งข้อสันนิษฐานว่า การขึ้นมาเกยตื้นของวาฬอาจเกี่ยวข้องกับเหตุแผ่นดินไหว หรือเป็นไปได้ว่าเป็นสัญญาณเตือนล่วงหน้า แม้ยังไม่มีข้อพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนว่าสองเหตุการณ์นี้เกี่ยวข้องกันโดยตรงหรือไม่
ทางด้าน ยูโกะ ทาจิมะ (Yuko Tajima) นักวิจัยอาวุโสด้านชีววิทยาวาฬ จากพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ ให้ความเห็นว่า วาฬทั้งสี่ตัวนี้อาจเป็นวาฬสเปิร์มหรือวาฬหัวทุย (Sperm whale) ซึ่งเป็นชนิดที่สามารถพบได้ในน่านน้ำใกล้เมืองทาเตยามะ
อย่างไรก็ตาม การพบวาฬเกยตื้นพร้อมกันถึงสี่ตัว ถือเป็นเรื่องที่ผิดปกติ จึงน่าสนใจว่าอาจมีปัจจัยทางธรรมชาติที่ทำให้พวกมันหลงทิศหรือสูญเสียระบบนำทาง
ยูโกะอธิบายเพิ่มเติมว่า แม้จะมีสมมติฐานเรื่องเสียงผิดปกติใต้ท้องทะเลก่อนเกิดแผ่นดินไหว ที่อาจรบกวนการเคลื่อนที่หรือการหายใจของวาฬ แต่ก็ยังไม่สามารถยืนยันได้แน่ชัด
เนื่องจากวาฬเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ต้องขึ้นมาหายใจเหนือผิวน้ำอยู่เป็นระยะ และเคลื่อนที่ระหว่างน้ำลึกกับน้ำตื้น หากมีการเปลี่ยนแปลงฉับพลันวาฬก็อาจเสี่ยงได้รับอันตราย
ย้อนกลับไปเมื่อปี 2011 เคยเกิดกรณีวาฬเกยตื้นกว่า 50 ตัว ที่จังหวัดอิบารากิ ก่อนเกิดเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยเทโก (Teikyo University) ในปี 2015 ระบุว่า เหตุวาฬเกยตื้นดังกล่าวไม่มีความเกี่ยวข้องกับเหตุแผ่นดินไหวแต่อย่างใด