รู้จัก GBC เวทีเจรจาทหารระดับสูงไทย-กัมพูชา หวังปลดชนวนปมร้อนชายแดน

ท่ามกลางบรรยากาศความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชาที่ยังร้อนแรงจากเหตุปะทะชายแดนเมื่อเร็วๆ นี้ และแม้จะมีการทำข้อตกลงหยุดยิงทันทีโดยไม่มีเงื่อนไขไปแล้วตั้งแต่เที่ยงคืนของวันที่ 29 กรกฎาคมที่ผ่านมา แต่การเจรจาในระดับสูงเพื่อสานต่อความร่วมมือและลดความตึงเครียดก็ยังคงเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง โดยล่าสุดฝ่ายไทยได้เตรียมเข้าร่วมการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (General Border Committee: GBC) ระหว่างวันที่ 4-7 สิงหาคม 2568 ณ ประเทศมาเลเซีย ซึ่งรับหน้าที่เป็นเจ้าภาพการประชุมในครั้งนี้

GBC คืออะไร

GBC ถือเป็นหนึ่งในกลไกความร่วมมือชายแดนระหว่างไทยและกัมพูชาที่มีอยู่ 3 ระดับหลัก ร่วมกับ JBC และ RBC ซึ่งมีบทบาทและขอบเขตแตกต่างกันไป โดย GBC เป็นกลไกทวิภาคีระดับสูงของฝ่ายทหาร มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของทั้งสองประเทศเป็นประธานร่วม ใช้สำหรับหารือกำหนดแนวทางและมาตรการเพื่อส่งเสริมความร่วมมือและรักษาความเรียบร้อยในพื้นที่ชายแดนในภาพรวมของทั้งสองประเทศ การประชุม GBC จะจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีโดยผลัดกันเป็นเจ้าภาพ ล่าสุดไทยเพิ่งเป็นเจ้าภาพเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา และปีนี้ถึงคิวมาเลเซียเปิดบ้านรับบทเวทีกลางในฐานะเจ้าภาพ

GBC ต่างจาก JBC และ RBC อย่างไร

ความแตกต่างที่สำคัญของ GBC เมื่อเทียบกับกลไกอื่น ๆ คือระดับของการประชุมและผู้มีอำนาจร่วมเจรจา โดยหาก JBC หรือคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา เป็นเวทีของนักการทูตและผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิค ซึ่งหารือกันในเชิงกฎหมายและการสำรวจเพื่อจัดทำหลักเขตแดนอย่างเป็นทางการตามสนธิสัญญาสยาม-ฝรั่งเศสปี 2543 และ RBC หรือคณะกรรมการชายแดนภูมิภาค เป็นเวทีระดับภาคีทหารแม่ทัพที่หารือกันเฉพาะพื้นที่เพื่อดูแลความสงบเรียบร้อยตามแนวชายแดนในภาคตะวันออกและตะวันออกเฉียงเหนือของไทยแล้ว GBC คือกลไกระดับรัฐมนตรีกลาโหมที่อยู่ตรงกลางระหว่าง JBC กับ RBC ทำหน้าที่วางแนวทางความร่วมมือระยะยาวของฝ่ายทหารทั้งสองประเทศโดยครอบคลุมภาพรวมทั้งหมดของแนวชายแดน

ในการประชุม GBC ครั้งนี้ ฝ่ายไทยได้มีการประชุมภายในเพื่อเตรียมกรอบการเจรจาแล้ว โดยได้เสนอผลการหารือให้ที่ประชุมสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) พิจารณาและเห็นชอบเมื่อวันที่ 1 สิงหาคมที่ผ่านมา ขณะเดียวกัน คณะเลขานุการ GBC ของไทยได้เดินทางไปยังประเทศมาเลเซียตั้งแต่เย็นวันที่ 3 สิงหาคม เพื่อเตรียมความพร้อมและประชุมล่วงหน้าระหว่างวันที่ 4-6 สิงหาคม ก่อนที่การประชุม GBC อย่างเป็นทางการจะมีขึ้นในวันที่ 7 สิงหาคม 2568 ซึ่งจะมีประเทศผู้สังเกตการณ์เข้าร่วมเฉพาะในวันดังกล่าวเท่านั้น