ไตรกลีเซอไรด์ ไขมันร้ายไม่แสดงอาการ รู้ตัวอีกทีโรคเพียบ
ไตรกลีเซอไรด์ ไขมันร้ายไม่แสดงอาการ รู้ตัวอีกทีอาจเป็น ไขมันพอกตับ เบาหวาน และโรคอีกเพียบ "LDL" หรือ ไขมันเลว ก็ร้ายไม่ต่าง เผยแนวทางลด ไตรกลีเซอไรด์ & LDL แบบไม่กินยา
แม้ในโลกสุขภาพ ไขมันในเลือดจะถูกพูดถึงบ่อย แต่คนทั่วไปกลับโฟกัสเพียงแค่ “ไขมันเลว” อย่าง LDL และมองข้าม Triglyceride (ไตรกลีเซอไรด์) ที่อันตรายไม่แพ้กัน หรือในบางแง่มุม “ร้ายลึก” กว่าด้วยซ้ำ
ไขมันทั้งสองชนิดมีบทบาทสำคัญในกลไกของ โรคหัวใจ เบาหวาน และโรคตับ ดังนั้น การเข้าใจความแตกต่างและการจัดการจึงเป็นหัวใจของการป้องกันโรคร้ายแรงอย่างแท้จริง
ไตรกลีเซอไรด์ คืออะไร
ไตรกลีเซอไรด์ คือไขมันชนิดหนึ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นจากพลังงานส่วนเกิน โดยเฉพาะ น้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตขัดสี หากไม่ได้ถูกใช้ในทันที ร่างกายจะเปลี่ยนให้กลายเป็นไขมันชนิดนี้เพื่อเก็บสะสมในเซลล์ไขมัน และเมื่อระดับสูงผิดปกติจะทำให้เกิดผลเสียในหลายระบบ นำไปสู่
• อ้วนพุง (Visceral Obesity)
• ดื้อต่ออินซูลิน → เบาหวานชนิดที่ 2
• ไขมันพอกตับ (NAFLD)
• เพิ่มความเสี่ยงตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน
• เพิ่มอนุภาค LDL แบบอันตราย (small dense LDL)
ค่าปกติของ ไตรกลีเซอไรด์
• ปกติ: <150 mg/dL
• สูงปานกลาง: 150–199 mg/dL
• สูง: 200–499 mg/dL
• สูงมาก: ≥500 mg/dL (เสี่ยงตับอ่อนอักเสบ)
LDL ไขมันเลว คืออะไร
LDL (Low-Density Lipoprotein) หรือ ไขมันเลว คือไขมันที่ทำหน้าที่ลำเลียงคอเลสเตอรอลจากตับไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย แต่หากมีมากเกินไปจะไปเกาะตามผนังหลอดเลือดจนกลายเป็น คราบไขมัน (Plaque) ส่งผลให้หลอดเลือดตีบหรือตัน นำไปสู่
• หัวใจขาดเลือด (Heart Attack)
• เส้นเลือดสมองตีบ (Stroke)
• เสี่ยงหลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis)
ค่าปกติของ LDL (ตามระดับความเสี่ยง)
• ต่ำกว่า 100 mg/dL: ดี
• ต่ำกว่า 70 mg/dL: ดีมาก (ถ้ามีโรคประจำตัว)
• เกิน 160 mg/dL: สูง
• เกิน 190 mg/dL: เสี่ยงมาก (ต้องใช้ยา)
แนวทางลด ไตรกลีเซอไรด์ - ไขมันเลว LDL (ไม่ใช้ยา)
ปรับพฤติกรรมการกิน
• หลีกเลี่ยงน้ำตาล, แป้งขัดสี, น้ำหวาน, ของทอด
• ลดแอลกอฮอล์อย่างจริงจัง
• เน้นโปรตีนไม่ติดมัน ผักสด ถั่วเมล็ดแห้ง ไขมันดีจากปลา
• เลือกไขมันดี: น้ำมันมะกอก น้ำมันอะโวคาโด
• เพิ่มใยอาหาร: จากผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี
• งดไขมันทรานส์ 100%
เพิ่มกิจกรรมร่างกาย
• เดินเร็ว ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์
• ลดน้ำหนักอย่างน้อย 5–10% หากมี BMI >25
เช็กเป็นประจำ
• ตรวจระดับไขมันในเลือดอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
• หากมีโรคประจำตัวหรืออายุเกิน 40 ปี ควรตรวจทุก 6 เดือน
LDL คือ "ฆาตกรซึ่งหน้า" ก่อโรคเกี่ยวกับหลอดเลือด ส่วน ไตรกลีเซอไรด์ "อาชญากรในเงามืด" กระตุ้นเบาหวาน ตับพุง ไขมันพอกตับ และเพิ่มอนุภาค LDL สร้างภาวะอักเสบ
การลดความเสี่ยงโรคหัวใจและอีกสารพัดโรคต้องจัดการทั้งสองตัวร่วมกัน ไม่ใช่เน้นแค่ LDL เท่านั้น
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
• American Heart Association (AHA)
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
• Mayo Clinic
• Healthline
• Framingham Heart Study
• REDUCE-IT Trial (NEJM, 2019)
• American Academy of Family Physicians (AAFP)
• National Cholesterol Education Program (NCEP ATP III)