ผ่านแล้ว กฎหมายคุ้มครองชาติพันธุ์ฉบับแรกของไทย ครอบคลุม 3 ประเด็นหลัก

6 สิงหาคม 2568 ประเทศไทยได้มีกฎหมายคุ้มครองกลุ่มชาติพันธุ์ฉบับแรก หลังที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรได้มีมติเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติคุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ พ.ศ. … ด้วยคะแนนเสียง 421 เสียง จากผู้ลงคะแนน 425 เสียง ทำให้ประเทศไทยกำลังก้าวเป็นประเทศที่ 4 ในกลุ่มปะเทศอาเซียนที่มีกฎหมายคุ้มครองกลุ่มชาติพันธุ์อย่างเป็นทางการ ต่อจากมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย

การลงมติดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากการแก้ไขร่าง พ.ร.บ. จากสมาชิกวุฒิสภาเมื่อวันที่ 8 เมษายนที่ผ่านมา

ความเห็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

สส. มานพ คีรีภูวดล จากพรรคประชาชน ได้กล่าวถึงสาระสำคัญของร่างกฎหมายนี้ 3 ประเด็นหลัก ได้แก่ การกำหนดสิทธิขั้นพื้นฐานและการยอมรับตัวตน ของกลุ่มชาติพันธุ์กว่า 60 กลุ่มในประเทศไทย การยกระดับกลไกคณะกรรมการระดับชาติ และ การกำหนดเขตคุ้มครองทางวัฒนธรรม

"วันนี้เป็นวันประวัติศาสตร์ของรัฐสภาไทย ที่อนุมัติเห็นชอบกฎหมายฉบับนี้ และเป็นครั้งแรกที่ตัวตนของพี่น้องชาติพันธุ์จะถูกบันทึกไว้ในกฎหมาย" สส. มานพกล่าว

ด้านสส. ปิยะรัฐชย์ ติยะไพรัช จากพรรคเพื่อไทย ยืนยันว่า นี่ไม่ใช่กฎหมายเพื่อคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง แต่เป็นกฎหมายที่จะช่วยโอบรับกลุ่มชาติพันธุ์ให้กลายเป็นพลังในการสร้างประเทศ เธอยังชี้ให้เห็นถึงปัญหาเชิงโครงสร้างที่กลุ่มชาติพันธุ์เผชิญอยู่ เช่น การไร้สถานะบุคคลและปัญหาที่ดินทำกิน โดยการผ่านร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ในช่วงเวลานี้มีความหมายอันยิ่งใหญ่ ที่จะประกาศให้โลกรู้ว่าสังคมไทยเป็นสังคมที่โอบรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม

สส. ธีระชัย แสนแก้ว จากพรรคเพื่อไทย อภิปรายว่า กลุ่มชาติพันธุ์เป็นประชากรมากกว่า 10% ของประเทศ ดังนั้นกฎหมายนี้จึงเป็นประโยชน์ต่อคนไทยทุกคน และเขาขอยืนยันว่าเราจะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง และจะเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

ความสำเร็จของการคุ้มครองสิทธิกลุ่มชาติพันธุ์

การผ่านร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ถือเป็นผลจากความพยายามของภาคประชาชน ผ่านทางสภาชนเผ่าพื้นเมือง ที่ขับเคลื่อนประเด็นนี้มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2553 ซึ่งเป็นช่วงที่มีมติคณะรัฐมนตรีว่าด้วยการฟื้นฟูวิถีชีวิตชาวเล ถือเป็นความสำเร็จครั้งสำคัญในการคุ้มครองสิทธิและวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย

โดยตัวแทนสภาชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทยศักดิ์ดา แสนมี่ และนิตยา เอียการนา ต่างแสดงความขอบคุณฝ่ายนิติบัญญัติที่สนับสนุนและร่วมผ่านกฎหมายฉบับนี้ ขณะที่ได้แสดงความเห็นชัดเจนว่าภารกิจของประชาชน และกลุ่มชาติพันธุ์ชนเผ่าพื้นเมืองยังไม่เสร็จสิ้น

ทางสภาชนเผ่าพื้นเมืองแสดงเจตนารมย์ชัดเจนว่าต่อจากนี้จะติดตามการจัดทำกฎหมายลูก และการมีส่วนร่วมของประชาชนภายใต้กลไกต่าง ๆ เพื่อให้พระราชบัญญัติที่ผ่านสภาเป็นไปตามเจตนารมณ์ รวมทั้งการสื่อสารกับกลุ่มชาติพันธุ์ทั่วประเทศ และที่สำคัญคือการสร้างความเข้าใจกับหน่วยงานของรัฐ ที่จะต้องสานความร่วมมือให้เข้ามาสนับสนุนในการคุ้มครองและส่งเสริมคุณภาพชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์อย่างมีพลัง ตามความต้องการของกฎหมาย

“วันนี้ถือเป็นต้นธารในการนำไปสู่การพัฒนาทั้งระดับชุมชน ยกระดับศักยภาพประชาชนชาติพันธุ์ในการมีส่วนร่วมพัฒนาประเทศชาติต่อไป” ตัวแทนจากสภาชนเผ่าพื้นเมืองกล่าวหลังการมีมติเห็นชอบกฎหมายดังกล่าวจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร