ไขมันดี ‘HDL’ VS ไขมันเลว‘LDL’ เลือกกินอย่างไร ห่างไกลโรค
วันนี้“เดลินิวส์” นำบทความจากเพจ โรงพยาบาลบางปะกอก สมุทรปราการ เขียนถึงไขมันดี (HDL) VS ไขมันไม่ดี (LDL) เลือกกินจากอะไร เพื่อสุขภาพ
ก่อนอื่นก็ต้องรู้ก่อนว่า“คอเลสเตอรอล” เป็นไขมันที่มีทั้งประโยชน์และโทษต่อร่างกาย ไขมันดี (HDL) ช่วยลดไขมันส่วนเกินและลดความเสี่ยง“โรคหัวใจ” ขณะที่ไขมันไม่ดี (LDL) หากมีมากเกินไป อาจทำให้หลอดเลือดอุดตัน นำไปสู่โรคหัวใจ ความโลหิตสูง และปัญหาสุขภาพอื่นๆ การเลือกบริโภคอาหารมีผลต่อระดับ“คอลเลสเตอรอล” ในร่างกาย อาหารที่อุดมไปด้วยไขมันดี เช่น น้ำมันมะกอก ถั่ว และปลาไขมันสูง สามารถช่วยเพิ่มระดับ HDL และส่งเสริมสุขภาพหัวใจ ในขณะที่อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง เช่น ของมัน ของทอด และขนมหวาน อาจเพิ่มระดับ LDL และส่งผลเสียต่อร่างกาย
ดังนั้นการปรับพฤติกรรมการกินและการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นกุญแจสำคัญในการดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือดในระยะยาว
คอเลสเตอรอล เป็นไขมันชนิดหนึ่งที่จำเป็นต่อร่างกาย มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างเซลล์ ฮอร์โมน และวิตามินบางชนิด อย่างไรก็ตาม หากมีคอเลสเตอรอลในร่างกายมากเกินไป อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ โดยเฉพาะระบบหัวใจและหลอดเลือด
ความแตกต่างระหว่างไขมันดี (HDL) และไขมันไม่ดี (LDL) คอเลสเตอรอลในเลือดสามารถแบ่งออกเป็นสองประเภทหลัก ได้แก่
ไขมันดี (HDL - High-Density Lipoprotein)
- ช่วยขจัดคอเลสเตอรอลส่วนเกินจากกระแสเลือดและนำไปกำจัดที่ตับ
- ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด
- ระดับที่แนะนำในร่างกายอยู่ที่ 40-60 มก./ดล.
ไขมันไม่ดี (LDL - Low-Density Lipoprotein)
- เป็นคอเลสเตอรอลที่สามารถสะสมตามผนังหลอดเลือด ทำให้เกิดการอุดตัน
- เพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดสมอง
- ควรรักษาระดับให้น้อยกว่า 100 มก./ดล.
แหล่งอาหารที่มีผลต่อระดับคอเลสเตอรอล การรับประทานอาหารมีบทบาทสำคัญต่อระดับ HDL และ LDL ในร่างกายดังนี้
แหล่งอาหารที่ช่วยเพิ่มไขมันดี (HDL)
- น้ำมันมะกอก อุดมไปด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว ช่วยลด LDL และเพิ่ม HDL
[* **ปลาทะเลน้ำลึก** \(แซลมอน ทูน่า แมคเคอเรล\) มีโอเมก้า 3 ซึ่งช่วยลดไตรกลีเซอไรด์ และเพิ่ม HDL , * **ถั่วและธัญพืช** \(อัลมอน วอลนัท เมล็ดแฟลกซ์\) มีไฟเบอร์และกรดไขมันที่ช่วยควบคุมคอเลสเตอรอล , * **ผลไม้ที่มีไฟเบอร์สูง** \(แอปเปิ้ล ฝรั่ง เบอร์รี่\) ช่วยลดการดูดซึมคอเลสเตอรอล , * **อะโวคาโด** มีไขมันที่ช่วยเพิ่ม HDL และลด LDL ]
แหล่งอาการที่ควรหลีกเลี่ยงเพื่อลดไขมันไม่ดี (LDL)
- ของทอดและอาหารฟาสต์ฟู้ด มีไขมันทรานส์ที่เพิ่ม LDL และลด HDL
[ * **ขนมหวานและเครื่องดื่มน้ำตาลสู**ง เพิ่มระดับไตรกลีเซอไรด์และ LDL , * **ไขมันจากสัตว์และเนื้อสัตว์ติดมัน** มีไขมันอิ่มตัวสูงที่ส่งผลเสียต่อระบบหลอดเลือด , * **เนย ชีส และครีมเทียม** อาจเพิ่มระดับ LDL หากบริโภคมากเกินไป , * **เครื่องในสัตว์** มีคอเลสเตอรอลสูง ควรรับประทานในปริมาณจำกัด ]
วิธีการดูแลสุขภาพเพื่อลดความเสี่ยง
- ออกกำลังกายเป็นประจำ การออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น วิ่ง ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน ช่วยเพิ่ม HDL และลด LDL
[ * **ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน** โรคอ้วนสัมพันธ์กับระดับ LDL ที่สูงขึ้น , * **หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และแอลกอฮอล์** การสูบบุหรี่ลดระดับ HDL และทำให้ LDL ทำอันตรายต่อหลอดเลือดได้ง่ายขึ้น , * **จัดการความเครียด** ความเครียดเรื้อรังอาจเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลและส่งผลเสียต่อหัวใจ , * **ตรวจสุขภาพประจำปี** ควรตรวจระดับคอเลสเตอรอลทุกปี โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ ]
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับ “ไขมันดี” และ “ไขมันไม่ดี” เป็นสิ่งสำคัญในการดูแลสุขภาพหัวใจ และหลอดเลือด การเลือดอาหารที่เหมาะสม ควบคู่กับการออกกำลังกายและการใช้ชีวิตอย่างสมดุล จะช่วยให้ระดับคอเลสเตอรอลอยู่ในเกณฑ์ที่ดี ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ และเสริมสร้างสุขภาพในระยะยาว.