ซึมเศร้าเหม่อลอย ไม่ใช่ไม่สนใจ แต่เครือข่ายของสมองทำงานน้อยลง

เผยแพร่ 2 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ผู้ป่วยซึมเศร้ามีอาการเหม่อลอย ทักไม่ตอบ ไม่ใช่เพราะเมินคนรอบข้าง แต่เป็นเพราะกลไกการทำงานของสมอง

เพจ Eva - อิศวาพร ให้ความรู้เกี่ยวกับภาวะซึมเศร้าที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการเหม่อลอย ทักไม่ตอบ ไม่ใช่เพราะเมินคนรอบข้าง แต่เป็นเพราะกลไกการทำงานของสมอง ที่ทำให้หลุดออกจากสภาวะเหม่อลอยได้ยากกว่าปกติ

กลไลการทำงานของสมองในภาวะเหม่ลอย

สมองเราแต่ละจุดไม่ได้อยู่อย่างโดดเดี่ยว มีการประสานงานร่วมกันทำให้กำเนิดสกิลพิเศษเสมอ บางครั้งจะเรียกว่าเป็น เครือข่ายประสาท (Network) ซึ่งจะมี 3 เครือข่ายใหญ่ๆ ที่ต้องรู้จักในความนี้

เครือข่ายประสาทเหม่อลอย (Default mode network): หน้าที่หลักคือตัดความสนใจจากสิ่งภายนอกให้ต่ำลง มุ่งคิดกับสิ่งภายในมากขึ้น ไม่ว่าจะคิดถึงอดีต คิดสร้างสรรค์ ทำให้เกิดสภาพเหม่อลอย
เครือข่ายประสาทโฟกัสกับสิ่งภายนอก (Central executive network): หน้าที่หลักคือเปิดโหมดสนใจสิ่งที่อยู่ตรงหน้า เพื่อใช้ศักยภาพของสมองจุดต่างๆ โฟกัสและทำกิจกรรมตรงหน้า
เครือข่ายประสาทตรวจจับสิ่งสำคัญ (Salient network): หน้าที่หลักคือ ตรวจหาสิ่งที่สำคัญภายนอก แล้วเปลี่ยนจากโหมดเหม่อลอย เป็นโฟกัส

เครือข่ายประสาทำงานผิดปกติ ทำให้คนเป็นซึมเศร้าเหม่อลอย

คำอธิบายว่า ในผู้ป่วยซึมเศร้า มักชอบเหม่อลอย นิ่งๆ ทักเท่าไหร่ก็ไม่ตอบ ไม่ใช่เพราะไม่สนใจ หรือเมินเฉยต่อคนรอบข้าง แต่เป็นเพราะมีเซลล์ประสาทหลายจุดฝ่อ

ทำให้ดำดิ่งกับตัวเองนานมาก คนเป็นหนักๆ คือได้ทั้งวัน ทำให้มีแต่เรื่องลบๆ ถาโถมเข้ามา สิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัวก็เห็น ไม่ใช่ไม่เห็น แต่สวิตซ์มาสนใจและมีปฏิสัมพันธ์ยากกว่าปกติมากลง ทำงานน้อยลง หนึ่งในนั้นคือ Salient network

แม้ว่าผู้ป่วยซึมเศร้าไม่ได้อยากเหม่ลอย อยากหยุดจากสภาวะนี้ แต่ก็ควบคุมตัวเองให้สวิตซ์ออกมายาก จึงดำดิ่งกับเรื่องลบๆ ที่อยู่ในความคิดนั้นเอง

***หากสังเกตคนใกล้ตัว หรือตัวเองมีภาวะดังกล่าว หรือสงสัยว่าเข้าข่ายเป็นโรคซึมเศร้าให้รีบไปพบจิตแพทย์ เพื่อประเมินอาหารและรับการรักษา

ข่าวที่เกี่ยวข้อง